Of azerbaijan high technical educational institutions

Açar sözlər: 
qlobal şərait, daxili bazar, rəqəmsal texnologiya, antidempinq tədbirləri, 
kompensasiya. 
Giriş 
Dünya birliyi siyasi məkandır, onun getdikcə artan “sıxlığı” bilavasitə fəal inkişaf edən planetar 
modernləşmə prosesləri ilə bağlıdır. İnsan qruplarının dövlət və sosial-mədəni maneələri aşaraq 
birgə fəaliyyəti üçün real ilkin şərtlər yaradan sivilizasiyanın prinsipcə yeni çağırışları 
ümumbəşəri qarşılıqlı asılılığın dərinləşməsinə obyektiv töhfə verdi. Bu proseslər ənənəvi olaraq 
beynəlmiləlləşmə prosesləri adlanır və beynəlmiləlləşmənin tərifi onların ən ümumi 
xüsusiyyətlərindən irəli gəlir. Empirik materialın toplanması sosial fənləri dünya inkişafındakı 
yeni hadisələrin və tendensiyaların problemli-nəzəri dərkinə gətirir. 
Qloballaşmanın obyektiv elmi məzmununu başa düşmək ona bilavasitə yaxın olan bir qrup 
fenomenin ümumiliyini və fərqli cəhətlərini dərk etməkdən irəli gəlməlidir. Bu gün mövcud olan 
kifayət qədər çox sayda qloballaşma tərifləri arasında qloballaşmanı istehsalın və iqtisadi həyatın 
beynəlmiləlləşməsindən əsaslı şəkildə ayıran birini tapmaq mümkün deyil. Belə olan halda 
qloballaşmanın müstəqil bir hadisə olması, yoxsa biz obyektiv olaraq yeni səviyyəyə yüksəlmiş 
beynəlmiləlləşmə prosesinin davamı ilə məşğul olmağımız məntiqi sualdır. Qloballaşma və 
beynəlmiləlləşmənin xüsusiyyətlərində oxşar məqamları nəzərə alsaq, hər iki anlayışın ölkələrin 

---

58 
PAHTEI 
PROCEEDINGS OF AZERBAIJAN HIGH TECHNICAL EDUCATIONAL INSTITUTIONS 
VOLUME 27 ISSUE 04 2023 
E-ISSN: 2674-5224 
daxili həyatına xas olan bir çox proseslərin öz milli hüdudlarından kənara çıxmasını ifadə etdiyini 
qeyd etmək olar (Shiryayeva T.Yu., 2015: s.1-2). 
 
Məqsəd 
Məqalənin məqsədi qloballaşma şəraitində daxili bazarın qorunmasının zəruriliyi məsələsini 
diqqətə çatdırmaq və Rəqəmsal iqtisadiyyatda daxili bazarın qorunmasının dövlət nəzarət 
mexanizmlərini öyrənməkdir.