Ön söz 5 GiriĢ

0.01	0.002
0.001
1.	6.31	12.7	31.82	63.7	318.3	637.0
2.	2.92	4.30	6.97	9.92	22.33	31.6
3.	2.35	3.18	4.54	5.84	10.22	12.9
4.	2.13	2.78	3.75	4.60	7.17	8.61
5.	2.01	2.57	3.37	4.03	5.89	6.86
6.	1.94	2.45	3.14	3.71	5.21	5.96
7.	1.89	2.36	3.0	3.50	4.79	5.50
8.	1.86	2.31	2.90	3.36	4.50	5.04
9.	1.83	2.26	2.82	3.25	4.30	4.78
10.	1.81	2.23	2.76	3.17	4.14	4.59
11.	1.80	2.20	2.72	3.11	4.03	4.44
12.	1.78	2.18	2.68	3.05	3.93	4.32
13.	1.77	2.16	2.65	3.01	3.85	4.22
14.	1.76	2.14	2.62	2.98	3.79	4.14
15.	1.75	2.13	2.60	2.95	3.73	4.07
16.	1.75	2.12	2.58	2.92	3.69	4.01
17.	1.74	2.11	2.57	2.90	3.65	3.96
18.	1.73	2.10	2.55	2.88	3.61	3.92
19.	1.73	2.09	2.54	2.86	3.58	3.88
20.	1.73	2.09	2.53	2.85	3.55	3.85
21.	1.72	2.08	2.52	2.83	3.53	3.82
22.	1.72	2.07	2.51	2.82	3.51	3.79
23.	1.71	2.07	2.50	2.81	3.49	3.77
24.	1.71	2.06	2.49	2.80	3.47	3.74
25.	1.71	2.06	2.49	2.79	3.45	3.72
26.	1.71	2.06	2.48	2.78	3.44	3.71
27.	1.71	2.05	2.47	2.77	3.42	3.69
28.	1.70	2.05	2.46	2.76	3.40	3.66
29.	1.70	2.05	2.46	2.76	3.40	3.66
30.	1.70	2.04	2.46	2.75	3.39	3.65
………	….	…..	…..	…..	……	……
40.	1.68	2.02	2.42	2.70	3.31	3.55
60.	1.67	2.00	2.39	2.66	3.23	3.46
120.	1.66	1.98	2.36	2.62	3.17	3.37
	1.64	1.96	2.33	2.58	3.09	3.29
	0.05	0.025	0.01	0.005	0.001	0.0005
	 dəqiqlik səviyyəsi (birtərəfli böhran sahəsi)

Fişer meyarı. İki seçimdə parametrlərin müxtəliflik dərəcələrini (dispersiyalarını) müqayisə etmək üçün Fişer meyarından istifadə edilir.
_S 2
_{F } 1

S
2
2

2
Burada S₁² və S ² müvafiq olaraq seçimlərdə böyük və kiçik dispersiyaların qiymətləridir.
Hesablama nəticəsində əgər müəyyən olunarsa ki, F_hes > F_cəd, müqayisə olunan seçimlərdə parametrlər dispersiyaların qiymətlərinə görə kəskin fərqlənir, F_hes ≤ F_cəd. olduqda isə, əksinə, həmin parametrlər arasında oxşarlıq aşkar olunur (F_cəd. qiymətləri xüsusi cədvəldə verilir).

k
Bartlet meyarı. İkidən artıq eyniadlı seçimləri bir-biri ilə müqayisə etmək üçün Bartlet meyarından istifadə edilir.


1  ^k
B 
(n 1) ln S ²  _



(n 1) ln S  * _
(n  1) lg S ²  _
(n  1) lg S 2 ^



k
^{c } i1
i

₂  2,3 _ ^k


i1
ⁱ  _c
^i 1 i
i
i 1
i _

kəmiyyəti k-1 sərbəstlik dərəcəsində ² kimi paylanacaqdır.

 
1 ^{ K} 1 1 ^

^{C  1} 3(K 1) ^(n 1) ^{ k }


^{ I 1} 1

_n_i 1^



k
S ²  ¹
i1 

N 1_(n_i 1)S

1

2
i 1
yəni, s² kəmiyyəti yoxlanılan hipotezin doğruluğu fərziyyəsində hesablanmış dispersiyanın ümumiləşdirilmiş qiyməti kimi özünü göstərir.
Beləliklə, əgər hesablanmış V qiyməti q əhəmiyyətlilik və k-1 sərbəstlik dərəcəsinə uyğun olan Pirson meyarının x_q², k-1 böhran qiymətindən az olarsa (V
< x_q², k-1), onda H_o hipotezi qəbul edilir. Alınan nəticənin geoloji interpretasiyası o deməkdir ki, müqayisə olunan bütün seçimlər arasında fərqlər çox cüzidir və deməli onlara bir obyekt kimi baxılmasının kifayət qədər əsası vardır. Əksinə olduqda isə H₀ hipotezi qəbul edilmir: əgər V > x_q² , k-1, onda H₁ alternativi qəbul edilir. Belə olduqda isə baxılan seçimlər arasında kəskin fərqlər mövcuddur və bu səbəbdən də onlar ayrılıqda tədqiq olunmalıdır.
Məlum olduğu kimi, yuxarıda göstərilən və hesablanan Fişer, Stüdent və Bartlet meyarları parametrik meyarlardır. Onların tətbiqi isə lay parametrlərinin paylanması normal qanuna tabe olduqda düzgün nəticələr verir.

² paylanmanın böhran qiymətləri

k ərbəstlik dərəcələri sayı	 dəqiqliyin səviyyəsi
	0.01	0.025	0.05	0.95	0.975	0.99
1	6.6	5.0	3.8	0.0039	0.00098	0.00016
2	9.2	7.4	6.0	0.103	0.051	0.020
3	11.3	9.4	7.8	0.352	0.216	0.115
4	13.3	11.1	9.5	0.715	0.484	0.297
5	15.1	12.8	11.1	1.15	0.831	0.554
6	16.8	14.4	12.6	1.64	1.24	0.872
7	18.5	16.0	14.1	2.17	1.69	1.24
8	20.1	17.5	15.5	2.73	2.18	1.65
9	21.7	19.0	16.9	3.33	2.70	2.09
10	23.2	20.5	18.3	3.94	3.25	2.56
11	24.7	21.9	19.7	4.57	3.82	3.05
12	26.2	23.3	21.0	5.23	4.40	3.57
13	27.7	24.7	22.4	5.89	5.01	4.11
14	29.1	26.1	23.7	6.57	5.63	4.66
15	30.6	27.5	25.0	7.26	6.26	5.23
16	32.0	28.8	26.3	7.96	6.91	5.81
17	33.4	30.2	27.6	8.67	7.56	6.41
18	34.8	31.5	28.9	9.39	8.23	7.01
19	36.2	32.9	30.1	10.1	8.91	7.63
20	37.6	34.2	31.4	10.9	9.59	8.26
21	38.9	35.5	32.7	11.6	10.3	8.90
22	40.3	36.8	33.9	12.3	11.0	9.54
23	41.6	38.1	35.2	13.1	11.7	10.2
24	43.0	39.4	36.4	13.8	12.4	10.9
25	44.3	40.6	37.7	14.6	13.1	11.5
26	45.6	41.9	38.9	15.4	13.8	12.2
27	47.0	43.2	40.1	16.2	14.6	12.9
28	48.3	44.5	41.3	16.9	15.3	13.6
29	49.6	45.7	42.6	17.7	16.0	14.0
30	50.9	47.0	43.8	18.5	16.8	15.0