Ona tili fanining am

ONA TILI

fanining

amaliy mashg‘ulotlar uchun materiallar

1-semestr

Mashgʻulot turi: amaliy
1-mavzu: Tilshunoslik va til haqida umumiy ma’lumot. Mavzu rejasi:
1.Tashkiliy qism.
2. Tilshunoslik fani haqida. 3.Tilning tabiati va vazifalari. 4.Til va jamiyat.
5.Til va tafakkur. 6.Til – ramziy tizim.
7. Test topshiriqlari asosida talabalar bilimini aniqlash va mustahkamlash. 8. LTQ texnologiyasi orqali talabalar bilimini nazorat qilish va baholash. 9. Mashgʻulotni yakunlash.
Adabiyotlar:
1) 6-7 b; 2) 5-24 b;

Tavsiya etiladi:

1. M.Hamroyev. Ona tili Toshkent: “Sharq” nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati. 2013. 4-15
2. M.Hamroyev. Ona tilidan lisoniy tahlil qoliplari. Toshkent: TDPU. 2019. 5-6
1. Savollar
1. Tilshunoslik fani nimalarni o‘rganadi?
2. Tilshunoslik fanining qanday turlari bor va ular o‘zaro qanday farqlanadi? 3. Nima uchun til ijtimoiy hodisa sanaladi?
4. “Jamiyatsiz til, tilsiz jamiyat bo‘lishi mumkin emas”, degan fikrni qanday izohlaysiz?
5. Tilning tarkibiy qismlari deganda nimalar nazarda tutiladi?
6. Tilda yuz beradigan o‘zgarishlar birinchi navbatda uning qaysi bo‘limida (sathida) yuz beradi va nima uchun?
7. Keyingi paytlarda o‘zbek tili sathlarida (leksika, fonetika, grammatikasida) qanday o‘zgarishlar yuz berdi?
8. Milliy til nima va uning tarkibiga nimalar kiradi?

149

9. Shevalar adabiy tildan qaysi jihatlariga ko‘ra farqlanadi?
10. O‘zbek tilida qanday lahjalar mavjud va ular qanday belgilarga ega? 11. Tilning jamiyat bilan aloqasi nimada?
12. Tilning madaniyat bilan bogʻliqligi nimada? 13. Tilning rivojlanishi nima bilan bogʻliq?
14. Davlatning til siyosati deganda nimani tushunasiz? 15. Ong nima? Tafakkur nima?
16. Tilning tafakkur bilan bogʻliqligi nimada?
17. Til birliklari va tfakkur birliklari munosabatini tushuntiring.
18. Vilhelm fon Humboltning tilda xalq ruhiyati aks etadi degan fikrini qanday izohlaysiz?
19. Ramz nima?
20. Til ramziy tizim deganda nimani tushunasiz? 21. Lisoniy necha tomonlama birlik?
22. Lisoniy ramz boshqa ramzlardan nimasi bilan farqlanadi?