Orxan pamuk
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
306 Ģahları qaĢınanda, köpəkləri cütləĢəndə, Ģeyxləri Ģərab sərxoĢu olanda rəsm eləyib, bütün nəqqaĢlar cəmiyyətinə o qəbul etdirə bilmiĢdi. Bütün bunları gizlicə-açıqca bol-bol Ģərab içib, nəĢə çəkib, otuz il çəkən bu çalıĢqanlıq və coĢquyla eləmiĢdi. Sonra qocalanda sofu Ģeyxin müridi olub, qısa müddətdə təpədən-dırnağacan dəyiĢib, otuz ildə çəkdiyi rəsmlərin hamısında dinsizlik, imansızlıq olduğu qənaətinə gəlib, inkar eləyib. Daha sonra həyatının qalan otuz ilini də Ģəhər-Ģəhər, saray-saray, kitabxana-kitabxana gəzib, özü rəsm elədiyi kitabları Ģahların, padĢahların xəzinələrində, kitabxanalarında axtarıb tapıb, yox eləməyə vermiĢdi. Neçə illər əvvəl çəkdiyi rəsmi hansı Ģahın kitabxanasında tapır-tapsın, həlləm-qəlləm eləyir, Ģirin dillə aldada bilmirsə, hiyləylə, kimsənin diqqətini çəkmədiyi bir məqamda ya kitabın öz rəsmi olan səhifəsini cırır, ya da fürsət tapır, öz möcüzəsinin üstünə su töküb pozurdu. Bu hekayəni nəqqaĢın, rəsmin həyəcanıyla özü də bilmədən imandan çıxmasının verəcəyi əzablara misal kimi danıĢmıĢdım. Buna görə də ġeyx Məhəmmədin məhz içində özü rəsm elədiyi, bir-bir tapıb digərindən ayıra bilmədiyi yüzlərlə kitab olduğuna görə ġahzadə Abbas Mirzənin valilik elədiyi Qəzvində çox böyük kitabxanasını yandırdığını xatırlatdım. DəhĢətli yanğın vaxtı nəqqaĢın özünün
307 də əzab və peĢmanlıq duyğularıyla yanıb ölməsini sanki özüm yaĢayan kimi ĢiĢirdə-ĢiĢirdə nağıl elədim. «Çəkdiyimiz rəsmlərdən qorxursanmı, oğlum», – ƏniĢtə əfəndi Ģəfqətlə mənə dedi. Otaq o qədər qaranlıq idi ki, artıq bunu mənə gülümsəyə-gülümsəyə söylədiyini görməyib təxmin elədim. «Kitabımızın gizliliyindən bir Ģey qalmayıb», – dedim. «Bəlkə bu, vacib deyil. Amma hər yerdə Ģayiələr var. Üstüörtülü Ģəkildə dinimizə küfr elədiyinizi söyləyirlərmiĢ. Burada PadĢahımız həzrətlərinin istədiyi və gözlədiyi kitabı yox, öz kefimizin istədiyi kitabı, hətta PadĢah həzrətlərini ələ salan, Allaha inanmayan və kafirlik eləyən, gavur ustalarını yamsılayan kitabı hazırlatdığımızı deyirlərmiĢ. Kitabımızın Ģeytanı belə sevimli göstərdiyini söyləyənlər var. Aləmə küçədəki murdar itin gözündən perspektivlə baxıb, at göyünüylə cameni – camenin arxada olması bəhanəsiylə – eyni böyüklükdə çəkib dinimizə küfr elədiyimizi, camelərə gedən möminləri ələ saldığımızı söyləyirlər. Gecələr
bunları fikirləĢmədən yata bilmirəm». «Rəsmləri birgə çəkdik», – ƏniĢtə əfəndi dedi. «Belə Ģeyləri eləmək bir yana, ürəyimizdən bir dəfə olsun keçirdikmi?»
308 «Qətiyyən», – nümayiĢkaranə halda dedim. «Amma haradan xəbər tutublarsa, tutublar, axırıncı rəsm var, deyirlərmiĢ, o rəsmdə üstüörtülü tərzdə kafirlik də yox, açıq Ģəkildə küfr olduğu söylənirmiĢ». «Axırıncı rəsmi sən gördün». «Ġkisəhifəlik rəsm üçün böyük vərəqin mənə göstərdiyiniz ayrı-ayrı guĢələrinə istədiyiniz rəsmləri istədiyiniz kimi çəkdim», – ƏniĢtə əfəndinin təqdir eləyəcəyini umduğum ehtiyat və qətiyyətlə dedim. «Amma rəsmi bütöv görsəydim, bütün bu iyrənc iftiraları yalana çıxaranda vicdanım tamamilə təmiz olardı». «Niyə özünü günahkar hiss eləyirsən?» – soruĢdu. «Ruhunu gəmirən Ģey nədi? Kim səni özündən Ģübhəyə saldı?» «İnsanın aylardan bəri xoşbəxtliklə rəsm elədiyi kitabın müqəddəs saydığı şeylərə hücum elədiyindən şübhələnmək yaşaya-yaşaya cəhənnəm əzabı çəkməkdi. O son rəsmi bütöv görə biləydim. «Bütün dərdin budumu?» – dedi. «Bura buna görəmi gəldin?» Birdən təlaĢa düĢdüm. Bədbəxt Zərif əfəndini mənim öldürdüyüm kimi iyrənc bir Ģeyi fikirləĢmək mümkündümü? «PadĢahımızı taxtından salıb yerində
Ģahzadəni oturtmaq istəyənlər də bu iftiralara
309 qoĢulub, elə bu kitabı PadĢahımızın gizlicə dəstəklədiyini yayırlar», – dedim. «Bunlara neçə adam inanır?» – yorğun, bezgin ovqatla dilləndi. «Bir az yaxĢı görən, bundan baĢı fırlanan qəzəbli bir vaiz dinin əldən getdiyini söyləməyə baĢlayır. Ən müftə çörək qazanmaq yolu budu». Yoxsa mənim təkcə bu Ģayiəni ona çatdırmaq üçünmü bura gəldiyimi fikirləĢirdi? «Yazıq mərhum Zərif əfəndi», – səsim titrəyə-titrəyə dedim. «Guya həmin axırıncı rəsmi bütöv görüb dinə küfr olduğunu baĢa düĢdüyünə görə biz onu öldürmüĢük. Bunları nəqqaĢxanada mənə yaxın bir bölükağası danıĢdı. ġəyirdlər, kalfalar necə tayfadılar, bilirsiniz, hamı dedi-qodu eləyir». Bu məntiqi davam etdirib, get-gedə həyəcanlanıb hələ uzun müddət danıĢdım. Söylədiklərimin nə qədərini özüm eĢitmiĢdim, nə qədərini də o vaxt danıĢanda ağlıma gətirirdim, bilmirəm. Mən bu qədər dil tökəndən sonra ƏniĢtə əfəndinin artıq o iki səhifəni mənə göstərəcəyini, məni
sakitləĢdirəcəyini umurdum. Günaha batdığımla bağlı eyhamlarından ancaq belə qurtulacağımı niyə baĢa düĢə bilmirdi?» Bir anlığa onu sarsıtmaq istəyib cəsarətlə soruĢdum.
Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|