Orxan pamuk
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
302 daĢlıqda kimsə yox idi. Sağda quyudan su içmək üçün qab, üstündə soyuqdan heç də Ģikayətçi görünməyən sərçə, irəlidə axĢam vaxtı nədənsə yanmayan ocaq, solda təkcə qonaqların atları bağlanan axur, hər Ģey yerli-yerindədi. Axurun yanındakı açıq qapıdan içəri girib ayaqlarımı taxta pilləkənlərə taqqataqla vura-vura, öskürə-öskürə yuxarı çıxdım. Öskürəklərimə cavab gəlmədi. Yuxarıda, dəhlizin giriĢində ayağımdan çıxarıb qapının böyrünə düzülmüĢ o biri cütlərin yanına qoyduğum palçıqlı ayaqqabılarımın gurultusuna da səs vermədilər. Bura hər gələndə elədiyim kimi, qıraqdan ayaqqabı cütləri içində ġəkurənin olduğunu güman elədiyim iki dənəsini, o yaĢıl və zərif Ģeyləri görməyəndə evdə kimsənin olmayacağı ağlıma gəldi. ġəkurənin uĢaqlarıyla qucaqlaĢıb yatdığını güman elədiyim sağdakı otağa bir anda girdim. DöĢəkləri, yataqları əlləĢdirdim, qıraqdakı sandığı və qapağı tük kimi yüngül dolabı açıb baxdım. Otağın o yumyumĢaq badam qoxusunun, güman ki, ġəkurənin bədəninin qoxusu olduğunu ağlıma gətirəndə qapağını açdığım yuxarı dolaba qoyulmuĢ yaĢıl yastıq əvvəlcə sərsəm baĢıma, sonra da qıraqdakı mis qrafin və qədəhlərə toxunub düĢdü.
303 Gurultunu eşidəndə otağın qapqaranlıq olduğunu başa düşürük axı, mən soyuq olduğunu dərk elədim. «Xeyriyyə», – içəridən ƏniĢtə əfəndi səsləndi. «ġəkurə, hansınızdı o?» Göz açıb-yumana qədər otaqdan çıxdım, dəhlizi çarpazlamasına keçdim, qıĢ günlərində ƏniĢtə əfəndinin kitabı üçün iĢlədiyimiz mavi qapılı naxıĢ otağına girib dedim: «Mənəm ƏniĢtə əfəndi, mən». «Sən kimsən?» Ustad Osmanın uĢaqlığımızda bizə verdiyi qondarma adların ƏniĢtə əfəndinin bizə altdan- altdan lağ eləməsinə yaradığını baĢa düĢdüm. Görkəmli bir kitabın son səhifəsindəki kətəbədə məğrur xəttatın eləyəcəyi kimi, «fağır, günahkar qulunuz»un ləqəbinin haradan gəldiyini, ata adımı da əhatə eləyən tam adımı ağır-ağır tələffüz eləyə- eləyə hecaladım. «Hə?» – dilləndi. Sonra «Hə!» dedi. UĢaq çağlarımdan eĢitdiyim bir Süryani rəvayətindəki ölümlə qarĢılaĢan qoca adamın elədiyi kimi, sonsuzluq qədər çəkən qısa müddət sükuta qərq oldu. Ġndi ölümdən söz açdığıma görə bura belə bir Ģey eləmək niyyətiylə gəldiyimi ağlına gətirəniniz varsa, oxuduğu kitabı səhv baĢa düĢür. Belə bir
304 niyyəti olan qapınımı döyər, ayaqqabılarınımı çıxarar, bıçaqsızmı gələr? «Deməli, gəldin», – yenə rəvayətdəki qoca kimi dedi. Amma sonra tamamilə baĢqa ovqata girdi: «XoĢ gəldin, oğlum. De mənə, nə istəyirsən?» Artıq hava əməlli-baĢlı qaralmıĢdı. Yazda açılanda çinar və nar ağacına baxan kiçik, ensiz pəncərənin bal mumuyla örtülmüĢ ĢüĢəsindən otağa ancaq içərinin xətlərini seçməyə imkan verəcək və çinli rəssamların xoĢuna gələcək qədər iĢıq düĢürdü, həmiĢəki guĢəsində iĢığı soldan alıb rəhlənin arxasında oturan ƏniĢtə əfəndinin üzünü tamam görə bilmir, onunla burada, səhərə qədər Ģam iĢığında, bu fırçalar, hoqqalar, qələmlər, möhrələr arasında rəsm çəkib, naxıĢdan söz açanda duyduğum yaxınlığı təlaĢla hiss eləməyə çalıĢırdım. Bu yadlıq duyğusundanmı, vəsvəsələrimi, rəsm eləyəndə günah iĢlədiyim, bunu da Ģəyirdlərin bildiyiylə bağlı
eyhamlarını, həqiqətən, danıĢmaqdan birdən utanıb çəkindiyim üçünmü, biləmmirəm, həmin anda ona dərdimi bir hekayəylə danıĢmaq qərararına gəldim.
305 Ġsfahanlı musavvir 1 ġeyx Məhəmmədin hekayətini bəlkə siz də eĢitmisiniz. Rəng seçməkdə, səhifə tərtibində, insan, heyvan və üz çəkməkdə, rəsmin içinə Ģeirdə görəcəyimiz coĢqunluqla, həndəsədə görəcəyimiz gizli
məntiqi yerləĢdirməkdə həmin nəqqaĢdan üstün nəqqaĢ yoxdu. Gənc yaĢda ustalığa çatmasından sonra bu möcüzə əlli ustad düz otuz il həm mövzu seçimində, həm yaradıcılıqda, həm də üsulda zamanın ən əlçatmaz və cəsarətli nəqqaĢı olub. Qara qələm tərziylə Çindən monqollar vasitəsilə gələn Ģeytanları, buynuzlu cinləri, iri daĢĢaqlı atları, yarıinsan-yarıcanavar məxluqları, divləri, cinləri Ģeytani zərif və həssas Herat rəsminə bacarıq və mətanətlə o qatıb, Portəgiz və Flamanddan gələn gəmilərdəki portret rəsmlərinə hamıdan əvvəl o maraq göstərib, təsirlənib. Lap Çingiz xan zamanına qədər gedib çıxan unudulmuĢ üsulları cırılıb dağılmaqda olan qədim kitablardan o tapıb çıxarıb, canlandırıb; Ġsgəndərin qadınlar arasında üzən çılpaq gözəllərə tamaĢa eləməsi, ġirinin gecə Ay iĢığında çimməsi kimi adamı qızıĢdıran mövzuları hamıdan qabaq cəsarətlə o rəsm eləyib; Peyğəmbərimiz Həzrətlərini atı Burakla uçanda,
1 Rəssam Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|