11
qabilalari Doroga qarshi 513 yilda katta qo`zg`olon ko`targan edilar. Shu voqea
«Shiroq» eposiga asos bo`lgan bo`lsa kerak.
«To`maris» kabi «Shiroq»ning ham asli saqlanmagan.
Uning qisqacha
mazmuni grek tarixchisi Polien (eramizdan avvalgi II asr)ning «Harbiy hiylalar»
kitobida hikoya qilinadi.
Doro baland qoyaga chiqib Appolon (quyosh xudosi)dan yomg`ir so`raydi.
Yomg`ir yog`ib, qolgan-qutgan askarlar meshlarini suvga to`ldirib, cho`l dahshati va
halokatidan zo`rg`a omon qoladilar.
Shiroqning dushmanni bepoyon cho`l-biyobonga olib borishi Markaziy Osiyo
aholisining qadim zamonlarda dushmanlarga qarshi qo`llagan harbiy taktikasini
eslatadi. Grek tarixchilarining ma’lumotlariga ko`ra, o`rta
osiyoliklar Aleksandr
Makedonskiy qo`shiniga qarshi kurashda ham ana shunday taktikani qo`llagan
ekanlar.
Jonajon qabila va ona tuproq Shiroqqa mislsiz kuch va temir iroda baxsh etgan edi.
Eftalit eposida ham vatanining dushmanlari ustidan g`alaba qozonish uchun o`zini
halokatga mahkum etgan Zopir obrazi yaratilgan shunga o`xshash hikoya Beruniy
tomonidan ham keltirilgan.
Dostları ilə paylaş: