Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universitetining pedagogika instituti

Savol va topshiriqlar: 
1.
Qanday holatlarda tire qoyiladi? 
2.
Nega egasiz gap deyiladi? 
3.
Toʻliqsiz gaplar nimasi bilan farqlanadi? 
4.
Tarkibga ajrala olmaydigan gaplar qanday gaplar? 
5.
Toʻliqsiz gap qanday jarayonda mazmunan toʻlishi mumkin? 
6.
Boʻlaklarga ajrala oladigan va diologik nutqda koʻp qoʻllaniladigan 
gap qanday gap?
7.
Toʻliqsiz gaplarda qaysi gap boʻlaklari tushib qolishi mumkin? 
8.
Atov gaplar asosan qanday uslublarda qoʻllaniladi? 
Foydalaniladigan adabiyotlar: 
1. M.Hamroyev. Ona tili. Toshkent: “Sharq” nashriyot-matbaa 
aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati. 2013.
2.M.Hamroyev. Ona tilidan lisoniy tahlil qoliplari. Toshkent: TDPU. 
2019.
3. Z.Otamirzayeva, M.Yusupova. Oʻzbek tili. 2004, OʻAJBNT» 
markazi. 
4. R.Ikromova D.Muhamedova, D.Shodmonqulova, X. Gʻulomova.
5. Hozirgi o ’zbek adabiy tilidan ma’ruza matnlari (Sintaksis). 
Toshkent, 2001-yil. 
 
6-mavzu:
 Ikkinchi darajali boʻlaklar. Hol 
Reja: 
1.
Holning gapdagi oʻrni. 
2.
Holning ma’no turlari. 
Tayanch tushuchalar: 
toʻldiruvchi, aniqlovchi va hol,
 
oʻrin holi, 
payt holi, miqdor holi, sabab holi,
shart holi 
Ikkinchi darajali boʻlaklar.
Gapning ikkinchi darajali boʻlaklari 
bosh boʻlaklarga tobe boʻlib, ularni toʻldirib, aniqlab, izohlab keladi. 
Ikkinchi darajali boʻlaklar 3 xil: 
toʻldiruvchi, aniqlovchi va hol.
Hol, uning turlari va ifodalanishi 
Koʻpincha fe'l-kesimga bogʻlanib, uning belgisini bildirgan 
boʻlak 
hol
deb ataladi: 
Yomgʻir toʻxtovsiz yogʻyapti. 
Hol ba'zan ot-kesimga ham bogʻlanadi: 
Koʻchada odam koʻp.
Hol ma'nosiga koʻra quyidagi turlarga boʻlinadi: 

---

29