O‘zbekistonning tashqi savdo tarkibi.
O„zbekistonning tashqi savdo tarkibi
1990-yil
2000-yil
2014-yil
Tashqi savdo aylanmasi, million dollar
805,6
6212,1
21842,2
Eksport, million dollar
442,7
3264,7
13044,5
Import, million dollar
362,9
2947,4
8799,7
Saldo (+, –), million dollar
79,8
317,3
4244,8
Eksport (foiz)
100
100
100
Paxta tolasi
59,7
27,5
11,3
Oziq-ovqat mahsulotlari
3,9
5,4
9,7
Kimyoviy mahsulot va undan tayyorlangan
mahsulotlar
2,3
2,9
5,1
Energiya va neft mahsulotlari
17,1
10,3
24,8
Qora va rangli metallar
4,6
6,6
6,8
Mashina va uskunalar
1,7
3,4
5,5
Xizmatlar
1,3
13,7
9,1
boshqalar
9,4
30,2
27,7
Import (foiz)
100
100
100
Mashina va uskunalar
12,1
35,4
44,1
Kimyoviy mahsulot va undan tayyorlangan
mahsulotlar
9,7
13,6
14,3
34
Energiya va neft mahsulotlari
3,1
3,8
6,0
Qora va rangli metallar
10,2
8,6
8,4
Oziq-ovqat mahsulotlari
48,9
12,3
10,9
Xizmatlar
1,5
8,5
4,7
boshqalar
14,5
17,8
11,6
Manba: O„zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo„mitasi.
Eksportning tovar tarkibini diversifikatsiya qilish tufayli mamlakatimiz paxta
yakkahokimligi oqibati bo„lgan paxta tolasi eksportiga qaramlikdan xalos bo„ldi.
Uning eksportdagi ulushi kamayib, 1990-yildagi 59,7 foizdan 2014-yilda 11,3
foizga
tushdi.
1990-yilda
eksportning
umumiy
hajmida
xomashyo
hisoblanmaydigan tovarlar ulushi 30 foizdan kamroq bo„lgan bo„lsa, hozirgi kunda
bu ko„rsatkich 70 foizdan ziyoddir. Yurtimizda keyingi 10 yil mobaynida yengil
avtomobillar eksporti 7,6 barobar, paxta kalavasi 4,7 barobar, trikotaj matolar 156
barobar, mineral o„g„itlar 11,7 barobar, neft mahsulotlari 6,5 barobar, sement 6,3
barobar, sabzavot va mevalar eksporti 14,1 barobar o„sdi. Kichik biznes
korxonalarining eksport hajmi 10 barobardan ko„proq oshdi. Mamlakatimiz
iste‟mol tovarlari ishlab chiqaruvchilarining tezkor rivojlanishi natijasida import
tarkibida oziq-ovqat mahsulotlari ulushi 4,5 barobar qisqardi. Masalan, oxirgi 15
yilda bug„doy importi nafaqat to„xtatildi, balki O„zbekiston o„z bug„doyi va
g„allasidan tayyorlangan unni eksport qila boshladi. Go„sht mahsulotlarini import
qilish 5 barobar, sut mahsulotlari 2,6 barobar, qayta ishlangan qishloq xo„jaligi
mahsulotlari 3,5 marta, alkogolli va alkogolsiz ichimliklar 16 va boshqa oziq-ovqat
mahsulotlari 7 barobardan ko„proq, gilam va yerga to„shaladigan qoplamalar 10
marta, trikotaj matolar 10 barobar, to„qimachilik-trikotaj liboslari 11 marta,
poyafzallar importi 11 barobar kamaydi.
35
2-jadval
Dostları ilə paylaş: |
