O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

1. Iqtisodiyot va uning bosh masalasi 
Iqtisodiyot nazariyasi fani va uning qonun-qoidalarini bilish uchun, eng avvalo, 
iqtisodiyot va uning vazifalari to’g’risida tasavvurga ega bo’lish lozim. Insoniyat 
hayoti va uning taraqqiyoti juda murakkab, ko’p qirrali va g’oyat chigal 
muammolarga boydir. Bu muammolar kishilarning moddiy ne’matlar ishlab 
chiqarish, xizmatlar ko’rsatish, fan, madaniyat, siyosat, mafkura, axloq, davlatni 
boshqarish sohalaridagi va nihoyat, oiladagi va boshqa faoliyat turlarining borgan sari 
ko’payib, rivojlanib hamda ularning o’zgarib borishi natijasida vujudga keladi. Uzoq 
davrlar davomida insoniyat fikrini band qilib kelgan ayrim masalalar bugungi kunda 
oddiy haqiqat va oson bilish mumkin bo’lgan narsaga o’xshab ko’rinadi. 
Masalan, bugun hammaga ma’lumki, kishilar siyosat, san’at, adabiyot, fan, 
ma’rifat, madaniyat, ta’lim olish bilan shug’ullanishdan oldin birlamchi hayotiy 
ne’matlarga bo’lgan ehtiyojlarini qondirishlari kerak. Shuning uchun har bir kishi, 
o’zining kundalik hayotida bir qator muammolarga, ya’ni kiyim-kechak, oziq-ovqat, 
uy-ro’zg’or buyumlariga ega bo’lish, bilim olish kabi ehtiyojlarni qanday qilib, nima 
hisobiga qondirish mumkin degan muammolarga duch keladi. 
Shu muammolarni yechish va o’z ehtiyojlarini qondirish maqsadida kishilar turli 
yo’nalishlarda, sohalarda faoliyat ko’rsatadilar. Demak, insonning turli faoliyatlari 
ichida eng asosiysi, insoniyatning yashashi va uning kamol topishini ta’minlaydigani 
moddiy va ma’naviy ne’matlar ishlab chiqarish va xizmatlar ko’rsatishdan iborat 
bo’lgan iqtisodiy faoliyatdir. 
Cheklangan iqtisodiy resurslardan unumli foydalanib, kishilarning 
yashashi, kamol topishi uchun zarur bo’lgan hayotiy vositalarni ishlab chiqarish 

---

9 
va iste’molchilarga yetkazib berishga qaratilgan, bir-biri bilan bog’liqlikda