O'zbеkiston rеspublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan viloyati kasbiy ta'limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi Namangan muhandislik-tеxnоlogiya instituti huzuridagi Mingbuloq yеngil sanoat

Qadimgi davr kostyum bezaklari

Tarixiy liboslarda bezaklar nafaqat o’z egasining ijtimoiy kelib chiqishi, ya’ni tabaqasini anglatgan, shuningdek, majoziy ma’no kasb etish bilan birga, kishilarning estetik didini ham ifodalagan. U vaqt o’tgan sari takomillashib, ularning turlari ko’paydi va shakllari murakkablashib bordi. Xususan, ularning yechib-kiyiladigan, tanaga mahkamlanadigan (bilaguzuklar, uzuklar, ziraklar, matoga mahkamlangan yoxud tushurilgan (kashtalar, bosma rasmlar, bo’rtma bezaklar) turlari paydo bo’ldi. Kiyib-yechiladigan bezaklar shakliga inson tanasi shakli ham ta’sir etgan. Aynan mana shu holat sabab barmoq va bo’yinga taqiladigan bezaklar aylanasimon shaklni olgan.

3. 
   O’rta asrlarda kostyum turlari
   

O’rta asrlar davrida yangi go’zallik ideali - bibi Mar’yam, xudoning onasi timsoli paydo bo’ldi

XII - XIII asr 1-yarmi. erkak va ayollar kiyimi uzun, yopishib turadi, Kiyim ort kiem o’rta va yon qirqimlar orqali va bel satxida ovalsimon qirqimli chokning shnur orqali o’tkazilishi oqibatida yopishib turardi.

XIV asr 2-yarmi va XV asr 1-yarmi (tonika davri). erkaklar kalta kiyimining paydo bo’lishi. Birinchi bo’lib ritsar’ kostyumi yaxlit metall (detallari sharnir bilan biriktirilgan) kol’chuka paydo bo’ldi, qaysikim aholida detallarga bulingach, old, ort bo’lak va eng shakllari aniqlanadi. Hajm vitochkalar orqali hosil qilinardi. Bel esa qirqimli edi.

XV asr 1-yarmida uzun va tor kiyimlar, osilib turuvchi englar, uchli tuflilar, ulkan bot kiyimlar modada edi.

Ranglar gammasi - ochiq va tinik qizil, kuk, yashil.


O’rta asrlarda o’rta osiyo xalqlari kostyum turlari.

Har bir davrda har bir millarning o’ziga hos kostyum turlari va madaniyati shakllangan bo’lib, bular millatning urf-odati, madaniyati, an’anasi haqida ma’lumot berib turgan. Qadimgi davr va hozirgi davrada ham har bir millat o’zining mintalitetidan kelib chiqib kostyum turlarini yaratishgan va yaratmoqda. Qadimgi davr kostyumlari biroz qo’pol ishlangan bo’lsa bugungi kunda kostyum turlari nafis va bejirim qilib yaratilmoqda. Deyarli hozirda barcha millatlar kiyinish uslubi bir xil. Ammo kiyim olishda inson o’zining mintalitetiga qarab tanlamoqda.
Xulosa qiladigan bo’lsak qadimgi davrda har bir millatning o’z kiyinish uslubi bo’lgan bo’lsa, bugungi kunga kelib butun dunyo xalqlari asosan 9 ta moda uslubida kiyinishidi.