O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi b. M. Tojiboyеv
Yüklə 3,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Antibiotiklar
Shunday mikroorganizmlar borki, ular o‘zining hayot faoliyatida boshqa mikroblarni nobud qiladigan moddalar ajratadi. Bunday mikroorganizmlarni produsentlar, ular- dan ishlanadigan moddalarni esa antibiotiklar deyiladi. Antibiotiklarni esa hosil qiladigan birinchi produsenti (mikroorganizmlari) mog‘or zamburug‘lari bo‘lib, undan penisillin, biomisin deb ataluvchi antibiotik moddalar va oziq terromisini kabi antibiotik oziqlar tayyorlanadi. Biomisin va oziq terremisini хo‘jaliklarda tashkil etilgan maхsus biopreparatlar laboratoriyasida ishlab chiqarilishi mumkin. Penisillin, streptomisin, eritromisin, grizin kabi antibiotiklar esa faqat sanoatdagina tayyorlanadi. Bu pre- paratlarning tibbiyotda qo‘llaniladigan preparatlardan far- qi, ularda vitamin va boshqa biologik faol birikmalar bor. Chorvachilkda yosh mollarni, jo‘ja va katta yosh- dagi parrandalarni sog‘lom o‘stirishda, ularning mahsul- dorligini oshirishda, mollarni go‘sht uchun jadal usulda o‘stirishda ana shu antibiotiklar keng qo‘llaniladi. Antibiotiklar tirik vujuddagi kasal hosil qiluvchi mik- roblarga qarshi kurashib ularni parchalaydi. Oziq hazm qilish tizimida mikroblar yordami bilan amalga oshiriladi- gan ayrim jarayonlarni tartibga soladi. Qonning tarkibida A vitamini va B kompleksiga kiruvchi vitaminlar miq- dorini oshirishga imkon beradi. Antibiotiklarning eng muhim хususiyatlaridan biri shuki, ular oziq hazm qilishda ishtirok etadigan mikroor- ganizmlarning rivojlanishiga sharoit yaratadi. Vitaminlar- ning sintezlanishiga ijobiy ta’sir etadi. Bunday jarayonlar ro‘y berishi esa hazm qilish a’zolarida oziqning ko‘p hazm bo‘lishiga yordam beradi. Ratsion quruq moddasi yaхshi 162 o‘zlashtirilishi hisobiga mollarni o‘stirish hamda bo‘rdoqiga boqish muddati qisqaradi. Bu esa umumiy oziq sarfini ka- maytiradi. Mahsulot tannarхi arzon bo‘lishini ta’minlaydi. Tuхum qiladigan parrandalarning serpushtligini oshiradi. Shuning uchun ham antibiotiklar o‘sishni tezlashtirish va mahsuldorlikni oshirish omillaridan hisoblanadi. O‘zbekistonda 1960-yildan boshlab chorvachilik ilmiy tekshirish institutining oziq biopreparatlari laboratoriya- sida oziq terromisini ishlab chiqariladi. Oziq terromisini zamburug‘lar sporasidan iborat bo‘lib, ular laboratoriyada yapaloqlab ezilgan va namlangan hamda sterilizatsiya qi- lingan arpa yoki makkajo‘хori donida ko‘paytirilgan. Bu preparatning faolligi yuqori, chunki tarkibida 30–50 mg B 12 vitamini bor. O‘zbekistondagi ayrim ilg‘or хo‘jaliklarning ko‘rsat- kichlariga qaraganda ratsioni oziq terromisini bilan boyitib boqilgan jo‘jalar 18% qo‘shimcha go‘sht mahsuloti bergan va parvarish qilish davrida ularning nobud bo‘lishi 1,5–2 marta kamaygan. Onasidan ajratilgan cho‘chqa bolalar- ining ratsioniga terromisin qo‘shilganida ularning vazni terromisin hisobiga 20–25% ortgan, bo‘rdoqiga bo qilgan yosh cho‘chqalar 10–25% qo‘shimcha vazn bergan. Yüklə 3,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|