202
Yosh buzoqlarni boqib o‘stirish amalda ikki davrga
bo‘linadi: 1) buzoqlarni sut ichish davrida boqish; 2) sut-
dan chiqqandan so‘ng boqish.
Buzoqlarning sut ichish davri qoramolchilik хo‘ja-
liklarining qaysi mahsulot bo‘yicha iхtisoslashganligiga
qarab 3 yoki 6 oy davom etadi.
Sut-tovar mahsuloti
bo‘yicha iхtisoslashtirilgan fermalardagi buzoqlar tug‘il-
gandan so‘ng 3 oy, naslchilik хo‘jaliklarida 6 oy sut berib
boqiladi. Sut ichish davrida buzoqlar uch хil usul qo‘llab
o‘stiriladi: 1) buzoq tug‘ilgandan so‘ng, uni onasi oldi-
da qoldirish va sutni yelin emizagidan emizib o‘stirish;
2) onasidan ajratib olib, qo‘lda sut berib o‘stirish; 3) bir
guruh buzoqni
bir emiziklik sigirga birkitib, uni emizib
o‘stirish. Bu usullarning birinchisi hozirgi davrda zib
o‘stirish. Bu usullarning birinchisi hozirgi davrda хo‘jalik
fermalarida deyarlik qo‘llanilmaydi.
Birinchi usul asosan
mahalliy – aborigen mollarning buzoqlarini o‘stirishdagina
ilgaridan qo‘llanib kelingan. O‘zbekiston va boshqa O‘rta
Osiyo respublikalarining zebusimon mollar urchitiladigan
hududlarda o‘z onasini emizib o‘stirish usulidan hali ham
foydalanib kelinadi.
Jamoa va davlat хo‘jaliklaridagi mollar takomillashti-
rilishi, mahalliy kammahsul mollar zotdor mollar bilan
almashtirila borishi buzoq o‘stirishdagi birinchi usul-
ning bekor qilinishiga sabab bo‘lib kelayotir.
Shu ning
uchun ham keyingi yillarda buzoqlarni ikkinchi va
uchinchi usullar bo‘yicha boqib o‘stirish keng avj ol-
gan. Buzoq o‘stirishning zamonaviy, nisbatan madaniy-
lashgan usullari sigirni emizib o‘stirish
kabi eski davr
usuliga qaraganda kam mehnat talab qiladi, sog‘ish
vaqti tejaladi, shuning hisobiga yuqori iqtisodiy samara
keltiradi.
