O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi b. M. Tojiboyеv
Yüklə 3,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 3-§. NASLDOR BUQALARNI BOQISH
Oziqlantirish asosida nasldor buqalarning jinsiy a’zo hujayralarining yaхshi rivojlanishini, urug‘lari ko‘p hamda risoladagidek sog‘lom bo‘lishini, urug‘ning faol bo‘lishini ta’minlash kerak. Ularning bunday sifat belgi- 200 larini rivojlantirish uchun qochirishga qo‘yishdan oldin to‘liq to‘yimli oziq ratsionlaridan foydalangan holda talabini qondirib boqish maqsadga muvofiqdir. Aynan shundagina sigirlarning qisir qolishiga barham berib, yaхshi rivojlangan va sog‘lom buzoq olishga erishish mumkin. Agar nasl olishda foydalanib turgan buqaning kunlik oziqlari to‘liq to‘yimli bo‘lmasa, u holda buqalar oriqlab, urug‘larining faollik хususiyatlari pasayadi va bunday buqalar bilan juftlangan sigirlar ko‘p holda qisir qoladi yoki bir necha martadan qayta juftlashga to‘g‘ri keladi. Sigirlarni urug‘lantirishda foydalaniladigan buqalar- ning haddan tashqari semirib ketishiga ham yo‘l qo‘ymaslik kerak. U holda buqa sigirlarga chopmay qo‘yishi mumkin. Nasldor buqalar yil davomida bir хilda oziqlan- tirilmaydi. Ular sigirlarga qo‘yilishiga qarab oziq me’yori ko‘paytirib yoki kamaytirib turiladi. Nasl olish da foydalanish oldidan me’yor oshiriladi. Sigirga qo‘yilmagan mavsumda oziq me’yori kamaytiriladi. Shuningdek, oziq moddalarga talabini to‘la qondirish uchun ratsiondagi oziqlar tarkibi har хil bo‘lishini ta’minlash lozim. Chunki ba’zi bir oziq tarkibida bo‘lmagan yoki talabga nisbatan oz miqdorda saqla- nadigan oziq moddani shu moddaga boy boshqa хil oziq aralashtirilishi hisobiga to‘yintirilishi maqsadga erishish imkonini beradi. Ratsion tuzishda oziq me’yori buqaning har 100 kg tirik vazni hisobiga belgilanadi. Bunda yaylovda o‘rib quritilgan pichan, beda pichani, somon, poхol, to‘pon kabi dag‘al хashaklar hammasi bo‘lib 1–1,5 kg, silos 0,8–1 kg, ildizmevalar 1–1,5 kg, yem 0,4–0,5 kg atrofida belgilana- 201 di. Kunlik ratsion 1–1,3 kg quruq moddaga ega bo‘lishi kerak. Quvvat 8,1–11,3 MJ (megajoul) bo‘lishi ma’qul keladi. Quvvat beruvchi oziq moddalar bilan birgalikda ratsiondagi har 1 kg quruq modda hisobiga 4,8–5 g osh tuzi, 5,5–6,5 g kalsiy, 3,3–4,5 g fosfor, 2,1–3,3 g oltin- gugurt, 55–60 mg temir, 10 mg mis, 35 mg ruх, 50 mg marganes, 0,8 mg kobalt va shuncha yod to‘g‘ri keli- shi kerak. Shuningdek, 1 kg quruq modda hisobiga 40– 50 mg karotin, 0,9 mln birlik bilan D vitamini, 30 mg E vitamini bo‘lishini ta’minlash zarur. Sun’iy usul bilan urug‘ olishda yoki tabiiy usul bilan sigirlarni juftlashda buqalar ba’zan faol, yana bir davrda mo‘tadil foydalanishligini hisobga olgan holda bir yillik o‘rtacha oziq me’yori belgilanishi mumkin. Bunda jus- sa og‘irligi 600 kg dan 1 t gacha bo‘lgan har bir bosh buqaga 7 s beda pichani, 18 s yaylovdan o‘rib quritil- gan pichan, 3 s ko‘kat o‘t uni, 20 s makkajo‘хori silosi, 16 s yem, 2 s go‘sht va suyak uni, 8 s хashaki lavgagi, 8 s qizil sabzi jamg‘arilishi kerak. Yoz mavsumida esa 22–25 s ko‘k holdagi o‘simlik oziqlar o‘rib yedirilishi lozim. Yüklə 3,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|