O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti

9.3.Ochiq va bulutlilik osmonning ehtimolliligi. 
Osmonda bulutlar bo‘lmaganda yoki ularning miqdori 0,5 balldan kichik bo‘lsa, bulutlar 
miqdori 0 ball deb hisoblanadi. Agar Bulutlar osmon gumbazining 0,1 qismini egallasa, bulutlar 
miqdori 1-2 ballga teng deb olinadi va h.k. Osmon butunlay bulut bilan qop
langan bo‘lsa, 

---

56 
bulutlar miqdori 10 ballga teng deb hisoblanadi. Bulutlar qoplamida ochiq joylar 0,5 ball va 
undan kichik qiymatlarni tashkil qilsa, ball raqami 10 kvadratga olib 1101 
ko‘rinishda yoziladi.
Kuzatish boshida birinchi navbatda bulutlarning umu
miy miqdori aniqlanadi. So‘ng quyi 
qavat bulutlarining miqdori vertikal rivojlanadigan bulutlarni qo‘shgan holda alohida aniqlanadi. 
Kuzatuv natijalari kasr ko‘rinishida yoziladi: suratda 
- umumiy bulutlilik, maxrajda - quyi qavat 
bulutliligi yoziladi. Agar alohida bulutlar kuzatilib, lekin ularning miqdori 0,5 balldan kam 
bo‘lsa, «bulutlar miqdori» grafasida 
0/0, 
«shakli» grafasida esa bulutlarning turi yozib «izlar» 
degan so‘z qo‘shiladi, masalan, 
0/0 Ci (izl.). 
Kuzatish paytida Quyosh va Oyning bor-
yo‘qligi va ularning nurlanish jadalligi ko‘rsatiladi. 
Quyosh yog‘dusi uchun maxsus belgilar quyidagicha:
O
2
- Quyosh ochiq, buyumlarning soyasi aniq; 
О
- Quyosh yupqa bulutlar yoki parda (dimka) bilan qoplangan, buyumlarning soyasi hali 
ko‘rinadi;
O
0
- 
bulutlar, tuman yoki g‘ubor orqasidan Quyosh kuchsiz ko‘rinadi, buyumlarning soyasi 
yo‘q.
Oyning yog‘dusining barcha fazalari uchun 5, to‘lin Oy uchun esa O belgilari bilan 
belgilanadi: 
5
2
, O
2
- Oy ochiq; 
5,
O - 
yupqa bulutlar yoki parda (dimka) orqali Oy ko‘
rinadi; 
5
0
, O
0
- 
bulutlar, tuman yoki g‘ubor orqasidan Oy kuchsiz ko‘rinadi.