O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

I. Boshqaruvning ma’muriy uslublari. 
Bu uslub hokimiyatga, personalga 
imtiyozlar berish va jazo choralari ko’rishga asoslangan. Personalga ma’muriy ta’sir 
ko’rsatishning besh asosiy vositasi mavjuddir (3.5- rasm). 
 
Korxona direktori 
Direktorning ishlab 
chiqarish bo’yicha 
o’rinbosari 
1-uchastka boshlig’i 
Direktorning tijorat 
masalalari bo’yicha 
o’rinbosari 
3-uchastka boshlig’i 
Direktorning iqtisodiy 
masalalar bo’yicha 
o’rinbosari 
2-uchastka boshlig’i 
Ishlab chiqarish bo’limi 
Tijorat bo’lim 
Reja-iqtisodiyot bo’limi 
3.3-rasm.
Boshqaruvning chiziqli-funksiyali tashkiliy 
tuzilmasi
Korxona direktori 
Direktorning ishlab chiqarish 
bo’yicha o’rinbosari 
1-uchastka boshlig’i 
Direktorning tijorat masalalari 
bo’yicha o’rinbosari 
3-uchastka boshlig’i 
Direktorning iqtisodiy 
masalalar bo’yicha o’rinbosari 
2-uchastka boshlig’i 
3.2-rasm.
Boshqaruvning funksiyali tashkiliy 
tuzilmasi

---

47 
 
 
 
 
 
 
1.
 
Tashkiliy ta’sir 
— korxona faoliyatini muvofiklashtirib turuvchi me’yoriy 
hujjatlar (korxona nizomi, jamoa shartnomasi, shtatlar jadvali, xizmat yo’riqnomalari, 
ish o’rnini tashkil etish qoidalari)ga asoslangan. Tashkiliy ta’sir yuqori darajada 
yo’lga qo’yilgan korxonalarda mehnat va ijro intizomi, pirovard ishlab chiqarish 
natijalari yuqori bo’ladi va farmoyish ta’sirini qo’llashga hojat bo’lmaydi.
 
2.
 
Farmoyish bilan ta’sir ko’rsatish 
— boshqaruv maqsadlariga bevosita ma’muriy 
boshqarish orqali erishishga qaratilgan. Personalga farmoyish orqali ta’sir ko’rsatish 
vositalariga ishlab chiqarishni tashkil etish, mehnat va ijro intizomi, mehnatni 
me’yorlash, ishlarni muvofiqlashtirish va nazorat qilishga qaratilgan rahbariyat 
farmoyishlari, buyruqlari, ko’rsatmalarini keltirish mumkin.