O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

Fizikaviy xossalari. Fenol – 43⁰C suyuqlanadigan kristall modda, suvda qiyin eriydi. Suv bug’i bilan uchuvchi aralashma hosil qiladi. O’tkir xidga ega. Suv bilan 16⁰C suyuqlanadigan kristall gidrat hosil qiladi, zaharli. Teriga tegsa kuydiradi.
Kimyoviy xossalari. Fenollar turli kimyoviy jarayonlarga gidroksil guruhi yoki aromatik halqa vodorodlari hisobidan juda oson kirisha oladilar.

1. 
   Fenollarni spirtlar yoki suvga qaraganda kislotalik xossasi katta. Ularning kislotalik xossasi karbonat yoki karbon kislotalarga nisbatan kuchsiz.
   

Agar sirka kislotaning dissotsalashish konstantasi 1,8^.10^–6, karbonat kislotaniki 4,9^.10^–16 bo’lsa, fenolniki 1,3^.10^–10 ga teng. Fenollar o’yuvchi ishqorlar bilan fenolyatlarni hosil qiladilar, ammo ular natriy karbonatdan CO₂ ni siqib chiqara olmaydilar. Aksincha, fenollar fenolyatlardan karbonat kislota yordamida
ajratib olinadi:
С₆H₅OH + NaOH [C₆H₅O]^–Na⁺ + H₂O
Bu reaksiyadan fenollarni aromatik spirtlardan farqlashda foydalaniladi. Agar fenollarda elektroakseptor guruhlar (masalan, -NO₂, -COOH va boshqalar) bo’lsa, ular ta’sirda fenollarning kislotalik hususiyat keskin ortib ketadi. Masalan, o- nitrofenolning dissotsiyalanish konstantasi 5,8^.10^–8; m-nitrofenolniki 5,3^.10^–3; n- nitrofenolniki 1,5^.10^–8; 2,4-dinitrofenolniki 8,3^.10^–5; 2,4,5-trinitrofenolniki esa 4,2^.10^–1 ga teng. Yuqoridagilardan ko’rinib turibdiki, 2,4,5-trinitrofenolni kislotalik xossasi sirka kislotanikiga nisbatan 1000 marta katta bo’lib, mineral kislotalarnikiga tenglashadi.

:_O ^:
–