O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi z. Nishanova, D. Qarshieva

Ekspert 
baholash
 
metodi. 
Bu metod shaxs psixologiyasida keng
qo
‘ 
llaniladi. Ekspertlar sifatida tekshirilayotgan kishilarni yaxshi biladigan shaxslar -
bolalar bog
‘
chasi va maktab-internatlarning tarbiyachilarini, sinf raxbarlari, ishlab 
chiqarish-texnika bilim Yurtlarining masterlari, ishlab chiqarishdagi masterlar, ilmiy 
jamoa raxbarlari, xarbiy komandirlar, administratorlar, sport trenerlari qatnashishlari 
mumkin. Ekspert baxolarni ko
‘
proq xususiyatlarning sifat jixatidan namoyon bo
‘
lishlarini 
tasvirlash emas (buni ekspertlar bilan qilinadigan keyingi suxbatlarda o
‘
tkazilsa ancha 
foydaliroq bo
‘
ladi), balki o
‘
rganilayotgan xususiyatlarning ifodalanishini miqdoriy 
baholash tarzida, ya`ni u yoki bu xususiyat yoki xulq-atvor elementlari darajalarini 

---

baxolash tarzida o
‘
tkazilsa maqsadga muvofiq bo
‘
ladi. Ekspertlar umumlashtirish bilan 
bog
‘
liq 
bo
‘
lmagan 
xulq-atvor 
elementlarining 
ancha-muncha 
mayda 
qismlari 
ifodalanganligini qayd qilishi lozim. Umumlashtirish - ekspertning emas, balki 
tadqiqotchining ishidir. 
O
‘
z-o
‘
zini kuzatish metodi. 
XVIII-XIX asrlar empirik psixologiyasi tomonidan kamsitilgan 
bu metod so
‘
nggi yillarda yana ma`lum ahamiyatga ega bo
‘
lib bormoqda. Chunonchi, 
suxbat va so
‘
roq-javob metodlarini o
‘
z-o
‘
zini kuzatish metodi orqali olingan 
ma`lumotlarsiz qo
‘
llab bo
‘
lmaydi. Buni suxbat va shaxsiy savol-javob o
‘
tkazish uchun 
savollar tuzishda hisobga olish zarur. Lekin o
‘
z-o
‘
zini kuzatish garchi psixologik 
tadqiqotlarning asosiy metodi bo
‘
lmasa-da, mustaqil ahamiyatga ega b o
‘
lishi mumkin. 
O