O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi z. Nishanova, D. Qarshieva

Faoliyat mahsulini o’rganish
– metodi, psixologiya tarixida, antropopsixologiya, ijodiy 
psixologiyada keng tarqalgan. 
Ijodiylik psixologiyasida u asosiy hisoblanadi toki, ijodiy mahsulotni antiqaligi ham shundadir. 
Faoliyat mahsulining analizi klinik psixologlar uchun muhim materialni taqdim etadi; alohida 
kasallarda (Shizofreniya, Manianal – depressiv psixoz va b.) samaradorlik xarakteri tez o‘zgaradi 
(matnlarda, rasmlarda va h.k). 
Neyropsixologik analizning bemor faoliyat mahsuldorligini namunasi A.R.Luriyaning
«Yo‘qolgan va qaytarilgan» ishlarida bayon qilingan. 
Barcha taxminlar kundalik qaydlarni tahlil qilish, miyaning chap yarim sharlari 1/3 qismi og`ir 
asoratlarni kechirgan holda o‘rganiladi. 
Proektiv metod
oraliqdagi o‘z darajasiga ko‘ra psixologik o‘lcham va faoliyat mahsuldorligining 
analizi metodi bo‘lib hisoblanadi. Proektiv metodning istalgan muolajasini qo‘llash, istalgan 
psixologik testni qo‘llashga o‘xshashdir, sinaluvchidan alohida vazifalarni bajarish so‘raladi, 
rasmni chizish, rasm asosida hikoya tuzish, gapni to‘ldirish. Eksperimentator uning harakatlarini 
boshqaradi, suhbatni olib boradi, vazifalarni alohida ketma-ketlikda ko‘rsatadi, ammo an`anaviy 
test o‘tkazishda muolaja tahlili va ishlanayotgan faoliyat mahsulotlari tahliliga ko‘proq urg`u 
beradi. 
L.Frenka klassifikatsiyasiga binoan proektiv metodikalar unchalik ko‘p emas; «Uyning rasmi» 
testi, «Odam qomati», Gudinaf va Maxover testi, «Daraxt rasmi» testi. Ammo u yoki bu 
chegarada faoliyat mahsuli tahlili kuzatiladi va tahlil jarayonida, boshqa test natijalarida ham 
kuzatib boriladi. 
Ular qatoriga TAT, Rozentsvey testi, Rorshaxning «Siyoh dog`lari» testi, yozuv analizi kiradi. 
Barcha proektiv testlarga quyidagilar xos: 
- Materialning yoki vazifaning nisbatan noaniqligi. 
- «Ochiqlik» - barcha javoblar – sinaluvchi barcha reaktsiyalari qabul qilinadi. 
- Mulozamatlilik muhiti va eksperimentator tomonidan chetdan baholashning ishtirok etmasligi. 
-Psixik funktsiyaning o‘lchanishi emas, ijtimoiy muhitga munosabatni, shaxsning xususiyati 
o‘lchanishidir.