O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus

Dars o’tish vositalari: Boshlang’ich ta’lim DTS matematika dasturi, darsliklar, ko’rgazmali qurollar, plakat va jadvallar. Kompyuter internit materiallari
Darsning mazmuni: Bo’lg’usi boshlang’ich sinf o’qituvchilariga kichik maktab yoshidagi o’quvchilariga boshlang’ich matematika kursida o’rganiladigan arifmetik materiallar, ularning o’rganish ketma-ketli va ularni bolalarga yetkazish metodikasi bayon qilinishi nazarda tutilad
Talabalarda ushbu mavzu bo’yicha bilim ko’nikmalariga qo’yiladigan talablar:
I.Har bir talaba:
1) konsentrlar bo’yicha «raqamlash» mavzusini mazmuni va vazifalarini bilishi;
2) o’quvchilarni o’zlashtirishni takomillashtiradigan amashqlar tizimini ishlash jarayonini bilishi:
a) fanlararo aloqadorlik va sonlarni xonalar bo’yicha o’zaro uzviyligiga bog’liq metodlar:
b) natural sonlar qatorining hosil qilish tamoyillari:
d) Sonning o’nli tarkibi to’g’risida:
ye) konsentrlar bo’yicha sonlarning o’qilishi va joylashuvi:
f) yangi sanoq birligining hosil qilinishi:
g) konsentrlar bo’yicha sonlarning joylashuv tarkibi:
h) xona birliklari bo’yicha munosabat:
i) sonlar tarkibining o’qilishi va yozilishini bilishi kerak.
Mavzuni o’rganish jarayonida ko’rgazmalilikdan foydalanish.
II. Bilish kerak:
– mavzu bo’yicha dastur talablari asosida sonlarni xona qo’shiluvchilari yig’indisi shaklida tasvirlash;
– darslik bo’yicha ko’rgazmalar asoisda suhbatlar olib borish:
– o’quv materialini o’zlashtirishini mustahkamlashga va kuchaytirishga oid didaktik o’yinlar tanlash:
– bilim, malaka va ko’nikmalarni hosil bo’lishi bo’yicha turli metodlar va mashqlar, mustaqil ishlar tuza olish:
– turli xil ko’rinishdagi ko’rgazmali vositalar asosida yangi materialni va o’tilgan materiallarni mustahkamlash va bayon qila olish. Raqamlash metodikasi bosqichda o’qituvchining vazifasi bolalarda sanash malakalarini shakllantirish va 1-10, 100 ichida, 1000 ichida va ko’p xonali sonlarni sanay olishini, didaktik tamoyillar asosida natural qatorning tuzilishini ochib berish va bu asosda sonni natural ketma-ketlikning hadi sifatida ta’riflashdan iborat.
Buning uchun o’quvchilarning quyidagilarga yerishishlarini ta’minlash zarur:
1) O’quvchilarning miqdor va raqamlar tartibi haqidagi tushunchalari aniqlashadi:
2) Predmetlarni sanashni shakllantirish:
3) 1 dan 10 gacha sonlar ketma-ketligini yaxshi o’zlashtirib olishlari kerak;
4) Narsalarni sanashni va sanash tartibi ko’rsatilganda har bir narsaning berilgan guruhdagi tartib raqamini aytib bera olishlari kerak;
5) Sonlarning 1 dan 10 gacha qatoridagi har bir son qanday hosil bo’lishini ongli ravishda o’zlashtirishlari kerak;
6) Raqamlarni o’qib olishlari va har bir raqamni narsalarning mos soni bilan mos qo’ya olishlari kerak;
7) Sonlarni taqqoslashni bilishlari kerak;
8) 2,3,4,5 sonlarning ikkita qo’shiluvchilardan iborat sonlar tarkibini barcha hollarini mustahkamlab, o’zlashtirib olishlari kerak;
9) 2+1, 4-1, 1+3, va hokazo ko’rinishdagi matematik yozuvlarni o’qiy olishlari va bunday yozuvlarni aniq rasmlar bilan mos qo’yishlarini bilishlari kerak.
10) Miqdorlar yordamida predmetlarni o’zaro taqqoslash, «ko’p», «kam», «ortiq», «baland», «past» kabi tushunchalarni taqqoslay olishi;
Doira, kvadrat, uchburchakni bir-biridan farq qila bilishlari va nomini ayta olishlari kerak.
Raqamlash metodikasi natural sonlar va nol haqidagi ma’lumotlarni o’nlik, yuzlik, minglik, ko’p xonali sonlar konsentrlari bo’yicha kiritishni nazarda tutadi.