74
6-ilova
75
5-MAVZU
XOTIRA, HAYOL, TAFAKKUR VA MUSTAQIL FIKRLAS
(ma‘ruza 2
soat, amaliy ma
shg‘ulot –
soat)
5
.1. Ma‟ruzada ta‟lim texnologiyasi
O’quv soati
2soat
Talabalar soni:
O’quv mashg’ulotining shakli
Sharhl
ovchi (ko‘rgazmali) ma‘ruza (1
-
mashg‘ulot)
Mavzu rejasi
1Xotiraning umumiy xarakteristikasi va turlari
2.Hayolning umumiy xarakteristikasi.
3. Tafakkur mahsullari va operatsiyalari.
4. Mustaqil fikrlash
–
sog‘lom ma‘naviyat va tafakkurning alohida
xossasi.
Mashg’ulotning maqsadi
: Talabalarga bilish jarayonlari: sezgi, idrok, tasavvur,
xotira, tafakkur, xayol, diqqat, nutq to‘g‘risida nazariy
bilimlar berish, idrok qilish
jarayonlariga xos qonuniyatlarni, diqqatni jalb etishning universal qoidalarini
o‟z
lashtirish
hamda xotira qonunlariga tayanib xotirani rivojlantirish yo‘llari bo‘yicha
amaliy ko‟nikmalarni
shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
Tushunish
va
tafakkur
qilishning
ijtimoiy
mohiyati
haqida umumiy tushuncha va
uning ahamiyatini tushuntirish;
Tafakkurning
turlari
tushunchalarini yoritish;
Tafakkur
mahsullari
va
operatsiyalari
o‘ziga
xos
tomonlarini tushuntirish;
Mustaqil fikrlash
–
sog‘lom
ma‘naviyat
va
tafakkurning
alohida
xossasi
haqida
tushuncha berish;
Mustaqil fikrlash
–
ijtimoiy-
psixologik
hodisa
haqida
tushuncha berish.
O’quv faoliyati natijalari
:
Tafakkur. Fikrlash jarayonlarining tabiati. Insayt
–
oydinlashuv haqida umumiy tushuncha va uning
ahamiyatini tushuntiradi;
Nazariy tafakkur. Amaliy tafakkur. Ko‘rgazmali
–
harakat tafakkuri. K
o‘rgazmali
-obrazli tafakkur.
Mantiqiy tafakkur. Reproduktiv, produktiv yoki
ijodiy tafakkur. Konvergent fikrlash. Divergent
tafakkur. Kreaktivlik sifati. Predikativ tafakkur.
Sun‘iy intellekt yoki tafakkur.
Intuitiv tiplilar.
Fikrlovchi tiplar tushunchalarini hamda ularning
mohiyatini yoritadi;
Z.Nishonova
hamda
E.Usmanovalarning
tafakkur
xususidagi
qarashlari.
Mustaqil
fikrlashning
zamonaviy
ta‘rifi.
Tafakkurni
rivojlantirish va mustaqil fikrlash muammosi
mazmunini tushuntiradi;
Mustaqil fikrlash. ―Subyekt
-
obyekt‖ va ―subyekt
-
subyekt‖
munosabatlari
mazmuni.
Ta‘lim
muassasasi va uning imkoniyatlari. M.Davletshin,
E.G‘oziyev,
Z.Nishonova,
R.Sunnatova,
R.Tojiboyeva, E.Usmonovalar tafakkur jarayoni
bo‘yicha olib borayotgan izlanishlari.
Tafakkur
mustaqilligi.
Mustaqil
fikr
rivojlanganligining
mezonlari xususiyatlarini ko‘rsatib o‘tadi;
Ta’lim metodlari
Ma‘ruza, aqliy hujum, namoyish etish, zigzag
76
texnikasi, ―Blits so‘rov‖, ―Klaster‖ usullari
Ta’lim vositalari
Ma‘ruza matni, kodoskop, slaydlar, format
qog‘ozlar
i,
markerlar,
skotch,
chizmali
organayzerlar, har bir talaba uchun ma‘ruza
matnlari.
Ta’lim shakllari
Frontal, jamoaviy, guruhlarda ishlash.
O’qitish shart
-sharoiti
Texnik vositalardan foydalanish va guruhlarda
ishlashga mo‘ljallangan auditoriya
Monitoring va baholash
Og‘zaki nazorat, savol
-javob, reyting tizimi asosida
baholash.
M
a‟ruzaning texnologik xaritasi
Faoliyat
bosqichlari
Faoliyatning mazmuni
O’qituvchining
talabaning
I. Kirish
bosqichi
(5 daqiqa)
1.1.Mavzuning
nomi,
maqsadi,
kutilajak
n
atijalarini e‘lon qiladi.
1.2.O‘quv mashg‘ulotining shakli, o‘tkazilish
tartibini tushuntiradi va baholash mezonlarini
e‘lon qiladi.
1.3.Mavzu
bo‘yicha
ma‘ruza
matnlarini
tarqatadi (har bir talabaga).
1.4.Mavzuning
rejasi
va
asosiy
tushunchalarini eshittiradi va qisqacha izoh
beradi.
Tinglaydilar.
Mavzu nomini va
rejasini yozib
oladilar.
II. Asosiy
bosqich
(70 daqiqa)
2.1. Aqliy hujum metodi orqali talabalarni
faollashtiradi. Berilgan savolga o‘ylab javob
berishni taklif qiladi (javoblar 1-
2 so‘zdan
ibo
rat bo‘lishi kerakligini eslatadi):
- Tafakkur turlarini yozing.
Bir talabaga javoblarni doskada yozib borishni
taklif qiladi. Fikr bildirish to‘xtatiladi va javoblar
tahlil qilinadi (15 daqiqa).
2.2. Talabalarni to‘rtta kichik guruhlarga
bo‘ladi. Mashg‘ulotning o‘tkazilish tartibini
yana eslatadi. O‘quv mashg‘uloti «o‘zi
o‘rganib,
o‘zgaga
o‘rgatish»,
ya‘ni
hamkorlikda
o‘rganish
prinsipi
asosida
o‘tkazilishini aytadi.
2.3. Guruhlarga ekspert varaqlarini, shu bilan
birga har bir talabaga geometrik shakl
tarqatadi
va
faoliyatlarini
tashkil
qiladi
(geometrik shakllarni vaqtincha bir joyga
qo‘yishlarini,
vaqti
kelganda
undan
foydalanishlarini aytadi).
Guruhlarda ishni tashkil qiladi. (matnni
o‘rganib, muhokama qilishga 15 daqiqa
beradi).
2.4. Doira olgan talabalar 1-stol, uchburchak
shaklini olganlar 2-stol va turtburchak olganlar
3-stol atrofiga
o‘
tirishlarini aytadi. Har xil
guruhlardan
to‘plangan
talabalar
o‘
z
Savolni muhokama
qilib, ularga javob
beradi.
Guruhlar faoliyatni
tashkil qiladilar.
Matnlarini o‘qib,
savollarga javob
topadilar. Ma‘lum
otni
muhokama qilib, fikr
almashib,
sistemalashtiradilar.
Format
qog‘oziga
sxema
tarzida
tushiradilar.
Talabalar
belgilan-
gan
stol
atrofiga
o‘
tirib,
bir-biriga
javoblarni
tushuntiradilar.
Dastlabki
joylariga
kelib o‘tiradilar.
Tayyor
ma‘lumotni
taqdim etish uchun
chizmali organayzer-
lar ishlab chiqadi.
Guruh sardorlari
tayyor ma‘lumotlar
-ni
Dostları ilə paylaş: |