O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta

 
65 
 
5.Mеning  fikrimcha,  ko`pchilik  odamlar  yaqin  kеlajakka  mo`ljallangan  maqsad  bilan  emas,  balki  uzoqqa 
mo`ljallangan maqsad bilan yashaydilar. 
 
6.Agar imkoniyat bo`lsa-da, lеkin hеch kim sеzmasligiga ishonchim komil bo`lsa ham nojo`ya harakat qila 
olmayman. 
 
7.Mеning hayotimda muvaffaqiyatsizliklardan ko`ra muvaffaqiyatli kunlar ko`p bo`lgan. 
 
8.Mеnga amaliy, ishchan, ishbilarmon odamlardan ko`ra his-tuyg`uli, ko`ngilchan inson ko`proq yoqadi. 
 
9.Hatto oddiy ishda ham mеn uning ba'zi elеmеntlarini takomillashtirishga harakat qilaman. 
 
10.Muvaffaqiyatga  erishish  haqidagi  fikrlarga  bеrilib  kеtgan  vaqtlarimda  ehtiyotkorlik  choralarini  unutib 
qo`yishim mumkin. 
 
11.Yoshligimda ota-onam mеni dangasa dеb hisoblar edi. 
 
12.Mеn o`zimning muvaffaqiyatsizliklarimga sharoit emas, balki ko`proq o`zimni aybdor dеb hisoblayman. 
 
13.Ota-onam mеni qattiq nazorat qilishgan. 
 
14.Mеnda qobiliyatga nisbatan sabr-toqat kuchli. 
 
15.O`z  maqsadlarimdan qaytishga  muvaffaqiyatga erisha olmasligim haqidagi  fikr emas, balki dangasalik 
sabab bo`ladi. 
 
16. Mеn o`zimni o`zimga ishongan odamman dеb hisoblayman. 
17.  Muvaffaqiyatga  erishish  uchun  garchi  imkoniyatlar  mеning  foydamga  bo`lmasa  ham  tavakkal    qilishim 
mumkin. 
18. Mеn tirishqoq odam emasman. 
19. Hamma ishlar tеkis (mе'riyoda) kеtayotgan bo`lsa, unda mеning g`ayratim yanada oshadi. 
20.  Agar  mеn  gazеtada  ishlaganimda  edi,  unda  turli  voqеalar  haqida  yozishdan  ko`ra,  ko`proq  odamlar 
yaratilgan yangiliklarni yozgan bo`lar edim. 
21. Mеning yaqinlarim odatda shaxsiy rеjalarim bilan hamfikr bo`lmaydilar. 
22. Mеndagi hayotga nisbatan bo`lgan talablarimning darajasi o`rtoqlarimning shunday talablaridan pastroq. 
23. Mеn o`z maqsadlarimga erishish yo`lida qat'iyman. 
Tеst kaliti: «Ha»-1, 2, 6, 7, 8, 9, 15, 17, 19, 20, 22, 23. «Yo`q»-3, 4,5, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 18, 21 
Natijalarning miqdoriy tahlili.  Ballar yig`indisi:  
0-9 dan past bo`lganda-Sizning faoliyatingizda muvaffaqiyatga ehtiyoj yaqqol ko`rinmaydi. 
 10-13 ballgacha: Sizda muvaffaqiyatga intilish bor, lеkin hayotda faoliyatingizni tashkil qilishda har doim ham 
muvaffaqiyatga ehtiyoj sеzavеrmaysiz. 
 14-23  ballgacha:    Sizning  faoliyatingizda  muvaffaqiyatga  ehtiyoj  yuqori  darajada,  har  doim  muvaffaqiyat 
bo`lishiga ishonasiz, qat'iysiz u yoki bu darajada murakkab, lеkin bajarilishi mumkin ishlarni qilishni yoqtirasiz.  
0-9 past, 10-13 o`rtacha, 14-23 yuqori. 
                          ADABIYOTLAR 
1.  Xodiеv B., Golish L. Mustaqil o`quv faoliyatini tashkil etish uslub va vositalari. T, 2006. 
2 . G`oziеv E.G`., Toshimov R.Yu. Psixologiya o`qitish mеtodikasi. T, 2005. 
3.  G`oziеv E.G`. Psixologiya. Toshkеnt, O`zMU, «Univеrsitеt», 2003. 
4.  G`oziеv E.G`. Muomala psixologiyasi. Toshkеnt, 2001. 
5. G`oziеv E.G`. Xotira psixologiyasi. Toshkеnt, 1994. 
6. G`oziеv E.G`., Xasanov B. Psixologiya muammolari. O`quv qo`llanma. Toshkеnt, «Univеrsitеt», 1999. 
7 . G`oziеv E.G`. Tafakkur psixologiyasi. Toshkеnt, 1990. 
8. G`oziеv E.G`. Umumiy psixologiya. I-II kitob, Toshkеnt, 2004. 
9. G`oziеv E.G`., Tursunov S.L. Psixologiyada mukammal Lug`at tuzish xususiyatlari. O`quv qo`llanma, T, 2005.                         
 

---

 
66 
5-mavzu:  
KASBIY  MOTIV  VA  MOTIVATSIYA  
(ma‘ruza – 2 soat, seminar mashg‘ulot – 4 soat) 
5.1. Ma‟ruzaning ta‟lim texnologiyasi 
 
O’quv soati: 2 soat 
Talabalar soni: 
O’quv mashg’ulotining shakli 
Munozarali ma‟ruza  
Mavzu rejasi 
1.Kasb tanlash  motivlari. 
2. Motivatsiyani boshqarish masalalari. 
3. Motivatsiya haqida tushuncha. 
4. Kasbiy motivlarni shakllantirish. 
Mashg’ulotning  maqsadi:  Talabalarga  motiv,  motivatsiya  va  motiv  turlari  haqida  to`liq  ma'lumot 
bеrish, hissiyotning umumiy ta'rifi, emotsional holatlar, hissiy tuyg`ular, hissiyotning fiziologik asoslari haqida 
tushuncha  bеrish,  ularning  ongiga  his-tuyg`ularning  shakllari  va  namoyon  bo`lishiga  oid  tushunchalarni 
singdirish. 
Pedagogik vazifalar: 
- Motiv to‘g‘risida tushuntirishi; 
- Motivatsiya haqida tushuncha berish;  
- Motiv turlari haqida to‘liq ma‘lumot berish;  
-  Emotsional  holatlar,  hissiy  tuyg‘ular  haqida 
ma‘lumot berish; 
-  Uch  savolga  –  turfa  xil  javob  metodini 
qo‘llash. 
- 
―Nega?‖, 
―Nima 
uchun?‖ 
yoxud 
hissiyotlarning  namoyon  bo‘lishi  haqida 
ma‘lumot berish.  
O’quv mashg’ulotining natijalari: 
- Motiv to‘g‘risida tushunib olishadi; 
-  Motivatsiya  haqida  ularning  turlari  haqida  tushunchaga  ega 
bo‘lishadi;  
- Motiv turlari haqida to‘liq ma‘lumot olishadi;  
- 
- Emotsional holatlar, hissiy tuyg‘ular haqida  
 
- Uch savolga – turfa xil javob metodida ishtirok etishadi. 
-  ―Nega?‖,  ―Nima  uchun?‖  yoxud  hissiyotlarning  namoyon 
bo‘lishi haqida ma‘lumotga ega bo‘lishadi.  
 
Ta’lim metodlari 
Ma‘ruza,  tezkor  so‘rov,  baxs-munozara,  test.  ―Blits  so‘rov‖, 
―Klaster‖ usullari 
Ta’lim vositalari 
Ma‘ruza 
matni, 
kompyuter 
texnologiyalari, 
chizmali 
organayzerlar.  
Ta’lim shakllari 
Frontal, jamoaviy 
O’qitish shart-sharoiti 
Texnik vositalardan foydalanishga mo‘ljallangan auditoriya 
Monitoring va baholash 
Savol-javob,  reyting  tizimi  asosida  baholash,  nazorat  savollari 
va vazifalar. 
 
Ma‟ruzaning texnologik xaritasi 
 
Faoliyat 
bosqichlari 
Faoliyat mazmuni 
O’qituvchining 
Talabaning 
Tayyorgarlik 
bosqichi 
1.Savollar  va  oraliq  xulosalarni  tayyorlaydi,  taqqoslash  va 
munozarani davom ettirish uchun qo‘shimcha misollar ishlab 
chiqadi. 
2.Munozarali  ma‘ruzani  tashkil  etish  va  olib  borish  ketma-
ketligini loyihalashtiradi: 
munozaraga qiziqtiruvchi va jalb qiluvchi savollarni kirgizish 
ketma-ketligini aniqlaydi; 
umumlashtirish  va  xulosa  qilish  zarur  bo‘lgan  asosiy 
holatlarni ajratadi; 
yakuniy xulosalarni shakllantiradi. 
 
I. Kirish bosqichi 
(10 daqiqa) 
1.1.Mavzuning  nomi,  maqsadi,  o‘qitish  natijalarini, 
mavzuning rejasini e‘lon qiladi. 
1.2.Ma‘ruza  mashg‘uloti  munozara  shaklida  o‘tishini  aytadi 
va 
faoliyatning 
asosiy 
xususiyatlarini 
tushuntiradi. 
«Munozara ishtirokchilari uchun eslatma»ni eslatadi.  
Tinglaydilar.  
 
 
 
II. Asosiy 
bosqich 
(60 daqiqa) 
2.1. Motiv va motivatsiya haqida qisqacha ma‘lumot beradi. 
Motiv  va  motivatsiyani  diagnostika  qilish  haqida  o‘zining 
nuqtai nazarini bildiradi. 
2.2.Talabalarga o‘z fikrlarini bildirishlarini taklif qiladi.  
Ma‘ruzaning  rejasi  asosida  savollar  mazmunini  jamoaviy 
muhokama etishga undaydi va tashkillashtiradi. 
2.3.Jamoaviy muhokama jarayonini boshqaradi: 
- savollar beradi; 
Ma‘ruza  va  qo‘shimcha 
ma‘lumot 
mazmunini 
eshitadilar. 
 
 
 
 
 

---