O’zbekiston respublikasi xududiga olib kirilayotgan va chetga chiqarilayotgan tovarlar, ularni majburiy sertifikatlashtirish tartibi mundarija kirish I bob. O’zbekiston respublikasida sertifikatlashtirish faoliyati

Ikkinchi bosqich - sertifikatlashtirish idoralari tomonidan muvofiqlik sertifikati berishdagi faoliyat.
Bunda akreditasiyadan o‘tgan Idoralar sertifikatlashtirish faoliyatiga qo‘shimcha ravishda, tadbirkorlik sub'ektlarining yozma arizasiga muvofiq davlat sanitariya nazorati organlarida, davlat veterinariya nazorati va o‘simliklar karantini bo‘yicha davlat xizmati organlarida, shuningdek tabiatni muhofaza qilish davlat organlarida sertifikatlashtirishni o‘tkazish va barcha zarur xulosalarni olish yuzasidan agentlik xizmatlari ko‘rsatishga haqlidir.
Bunda namunalar tanlab olinishi, shuningdek ular to‘g‘ri tanlanganligi va ular tegishli davlat organlariga taqdim etilishi uchun sertifikatlash Idoralari javobgarlikni o‘z zimmalariga olishga majbur.
Muvofiqlik sertifikatini rasmiylashtirish va berishning umumiy muddati ishlarning murakkabligi darajasiga, ko‘p mehnat talab qilishi va o‘ziga xosligiga qarab, barcha zarur hujjatlar taqdim qilingan vaqtdan boshlab 10 ish kunidan 1 oygacha doirada belgilanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004 yil 6 iyulda №318-sonli «Mahsulotlarni sertifikatlashtirish tartibotini soddalashtirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi qarorigacha oldingi xatboshida keltirib o‘tilgan talab yo‘q edi, buning oqibatida sertifikatlashtirish ishlari asossiz ravishda cho‘zilib, tadbirkorlarning noroziligiga sabab bo‘lar edi. Shu bilan birga ushbu Qaror asosida tadbirkorlarga sertifikatlashtirish jarayonlarining xolisligini ta'minlash maqsadida ham qator qulayliklar yaratildi.
Gigienik sertifikatni, veterinariya va fitosanitariya xulosalarini rasmiylashtirish va berish tartibi.
Gigienik, veterinariya, fitosanitariya va ekologiya sertifikatlari mahsulotlarni majburiy sertifikatlashtirish bosqichlaridan boshlang‘ichi bo‘lib, mahsulotlarga me'yoriy hujjatlarda tegishli ravishda gigienik, veterinariya, fitosanitariya yoki ekologik me'yor va talablar mavjud bo‘lgan taqdirda o‘tkaziladi.
Gigienik sertifikatni olish uchun ariza beruvchi davlat sanitariya nazoratining hududiy organiga ariza bilan murojaat qiladi.
Yukorida keltirilgan Qaror talablari asosan sertifikatlashtirishga ariza berilganda ishlab chiqariladigan, sertifikatlashga taqdim qilinayotgan mahsulotga me'yoriy hujjatning nusxasi ilova qilinishi kerak (Davlatlararo standart - DS, O‘zbekiston Respublikasi Davlat standarti - OzDSt, Texnik shartlar - TSh; ishlab chiqariladigan oziq-ovqat mahsulotlari uchun - O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi bilan kelishilgan texnologik yo‘riqnoma va reseptura).
Chetdan olib kelinayotgan sertifikatlashtirilishi majburiy bulgan mahsulotlarga gigienik sertifikat olish uchun qo‘shimcha ravishda:

• 
  bojxona hududiga kelganlik to‘g‘risidagi belgi qo‘yilgan holda tovarga ilova qilinadigan hujjatlarning (tovar-transport yuk xati, invoys, schyot-faktura) nusxalari;
  
• 
  mahsulotni ishlab chiqargan davlatga tegishlilik to‘g‘risidagi sertifikati (tovarning kelib chiqishi to‘g‘risida ishonchli axborot mavjud bo‘lmagan taqdirda) nusxalari taqdim etiladi.
  

Ilgari sertifikatlanmagan (sinalmagan) maxsus qo‘llaniladigan biologik aktiv moddalar yoki oziq-ovqat xom-ashyosi va oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish texnologiyalarining oziq-ovqat qo‘shimchalari qo‘llash bilan bog‘liq ishlab chiqarishni tashkil etishda yoki mahsulotlarni chetdan keltirishda davlat sanitariya nazoratining hududiy organi tegishli ruxsatnoma olish uchun O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligiga murojaat qiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan ruxsatnoma berish 3 ish kunidan ortiq bo‘lmagan muddatda amalga oshiriladi. Laboratoriya sinovlarini o‘tkazish xarajatlarini qoplash uchun Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadigan va Moliya vazirligida deklaratsiyalangan tariflar bo‘yicha, biroq eng kam oylik ish haqining 10 baravaridan ortiq bo‘lmagan summada to‘lov undirilishi belgilangan.
Taqdim etilgan hujjatlar o‘rganib chiqilgandan keyin davlat sanitariya nazoratining hududiy organi tomonidan belgilangan tartibda joyning o‘ziga borib laboratoriya sinovlari o‘tkazish va ishlab chiqarish ob'ektini tekshirish uchun mahsulotlarning namunalari tanlab olinadi. Mahsulotlarni gigienik ko‘rsatkichlarni aniqlash uchun sinash Milliy akkreditasiya tizimida akkreditasiyadan o‘tgan davlat sanitariya nazoratining hududiy organlari laboratoriyalari tomonidan amalga oshiriladi.
Agar mahsulot kelib chiqishiga ko‘ra hayvonot yoki o‘simlik dunyosiga tegishli bo‘lgan taqdirda, davlat sanitariya nazoratining hududiy organi ariza beruvchidan hujjatlar olingan sanadan keyingi kundan kechikmay veterinariya yoki fitosanitariya xulosasi berish bo‘yicha vakolatli organlarga murojaat qiladi.
Veterinariya yoki fitosanitariya xulosasi davlat veterinariya nazoratining tuman (shahar) organlari yoki o‘simliklar karantini bo‘yicha davlat xizmati organlari tomonidan beriladi.
Davlat veterinariya nazorati organi 20 kungacha bo‘lgan muddat bilan belgilangan tartibda ajratib qo‘yish-cheklash tadbirlari (karantin) belgilashi mumkin. Bunda veterinariya xulosasi berish tartiboti karantin muddati tamom bo‘lgunga qadar to‘xtatib turiladi.
Veterinariya yoki fitosanitariya xulosasi tayyorlash va berish muddati uch ish kunidan oshmasligi kerak.
Veterinariya yoki fitosanitariya xulosasi berilganligi uchun Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi tomonidan belgilanadigan va Moliya vazirligida deklaratsiyalangan tariflar bo‘yicha, biroq eng kam oylik ish haqiga teng summada to‘lov undiriladi.
Veterinariya va fitosanitariya xulosalari olinishi hisobga olingan holda gigienik sertifikatni rasmiylashtirish va berish muddati 14 ish kunidan ortiq bo‘lmasligi kerak.
Mahsulotlarni sinashning aniq muddati sinovlarning tegishli usullari uchun me'yoriy hujjatlarda nazarda tutilgan muddatlarga qarab belgilanadi.
Gigienik sertifikat berish ishlarini amalga oshirish xarajatlarini qoplash uchun davlat sanitariya nazoratining hududiy organlari tomonidan belgilanadigan va Moliya vazirligida deklaratsiyalangan tariflar bo‘yicha, biroq eng kam oylik ish haqining 10 baravaridan ortiq bo‘lmagan summada to‘lov undiriladi.
Veterinariya va fitosanitariya xulosalari berish bo‘yicha vakolatli organlarning xizmatlariga ariza beruvchi tomonidan haq to‘lash davlat sanitariya nazoratining hududiy organlari orqali yoki qonun hujjatlarida belgilangan tartibda mustaqil ravishda amalga oshirilishi mumkin.
Ishlab chiqariladigan mahsulotga gigienik sertifikat 3 yildan kam bulmagan muddatga berilishi shart, chetdan keltirilayotgan mahsulot uchun esa mahsulotning yaroqlilik davriga beriladi.
Gigienik sertifikat ariza beruvchiga davlat sanitariya nazoratining hududiy organi rahbarining imzosi bilan beriladi va muhri bilan tasdiqlanadi, hujjatga utkazilgan sinovlar bayonnomasi nusxalari ilova qilinadi.
Agar gigienik sertifikatlashtirish bilan bir vaqtda mahsulotning fitosanitariya yoki veterinariya normalari va qoidalariga muvofiqligi sinovdan o‘tkazilgan taqdirda, ariza beruvchiga tegishli xulosalar ham beriladi.
Laboratoriya sinovlarining salbiy natijalari hamda hujjatlar to‘liq turkumda taqdim etilmasligi gigienik sertifikat berish rad etilishi uchun asos bo‘lib hisoblanadi, bu haqda davlat sanitariya nazoratining hududiy organi qonunchilikning aniq normalarini ko‘rsatgan holda ariza beruvchiga yozma ravishda ma'lum qiladi.
Qaror kuchga kirgan kundan boshlab mahsulotlar sinovi olib borilganda akkreditasiya qilingan laboratoriyalar tomonidan bir-birini takrorlovchi sinovlar o‘tkazilishi ta'qiqlanadi.
Ariza beruvchi gigienik sertifikat yoxud fitosanitariya va veterinariya xulosalari berishning rad etilishi yuzasidan belgilangan tartibda ularning yuqori tashkilotlariga shikoyat qilishi mumkin.