816
816
iran aşıqlarının dastanları
vəsiyyətnamhsını tapdı. asıh, pənahəliiə yazmışdı: - sevdigim, məni
gəlib öz elimə qaytarsalar da, səni qaçırdığıma görə orada məni
öldürrlər. bünagörh də mənim nə ölüm, nə də dirim öz elimə
dönmhihckdir. gəlib məni yollarda öldürshələrsh, məndən sonra allaə
sənə səbr versin, gözlh, özünü itirmh, dünyanın eniş - yüqqüşü çüxdür.
mənim bir bacım vardır ki, mənimlə ekizdi, yaşı mənim yaşım qədr,
yaraşığı mənim yaraşığımdır, əədb - əərkanda da tayı yoxdur. səndən
xahişim büdür ki, ınallı elində ata - ananı görndən sonra kimsə
tanımasın, - deyh, Aşıq paltarı geyib, əldə qüpüz ilə bizim elə qayıdıb,
mənim yerimə bacım « mələk mənzər»i alarsan ! mən sənin nəqədər
liyaqətlı olduğun barədə ata - anama və bacı - qardaşıma çox
danışmışam bilirm ki, onlar qəbül edhcklər. pənahlı asıhnın
vəsiyyətnamhsını oxuyur. həman elə dönmək və asıhnın yeri büş
qalmasın ! - deyh, bacısı məlkmnzri almaq fikirinə düşür. Bünagörədə
qəzvin şəhrinə gedib, asıyənın yadıgarı olan pullar ilə bir qədr suvğat
alıb, potalı elinə qayıdır. aldığı suvğatların bir qədərini yaxın
quhumlarına paylayır, bir qədrini isə məlk mənzər və ata - anasına
aparmağa saxlayır. o, bir neçə gün asıyəsilə yaşadıqdan sunra, asıyənın
elinə getməyə hazr oldu. belə görn quhumları onun dövrəsinə tuplaşıb, -
bu yol qürxülüdür, tanısalar səni sağ buraxmazlar, gəُl bu daşı
ətəıyəndən tök yerə ! – deyə, öyüd verməyə başladılar. bu sözləri eşidən
pənahəlı səfərə hazırladığı sazı dilləndirir, onlara belə cavab verirdi:
dərd - qəm məni yixibdir
namrd zəmanə sixibdir,
ay yatıb, günş çıxıbdır
qəlbim alıb məlk mənzər.
qaşları bənzir hılala,
məni salıb özgə hala,
az qalır canımı ala,
dərdə salıb məlk mənzər.
817
817
iran aşıqlarının dastanları
deyim sözüm yana - yana,
qaşları bənzir kəmana,
rəxnə salıbdır ımana,
necə qalım məlk mənzər ? !
saçları yerdə sürünr,
gözləri hüri görünr,
canım eşqinə bürünr,
ruhum alıb məlk mənzər.
pənahəlı bu sözləri deyəndən sunra, genədə quhumları - nin, - yüx,
getməiyn yaxşı deyil ; öz elimizdə qız az deyil, gəl, hansını sevirsn
ındıdən səhərə alaq sənə ! - kimi sözlərinin ardinca sözünə belə davam
etdirir:
sunanı endirrəm çaya,
zülfü
salar ozə saya
cəmalı bənzhiyr aya,
o sevdiyim məlk mənzər.
mına gərdən, mərmr sinə,
bənzhiyr göylərdə günə
kafrı gətir dinə,
osevdiyim məlk mənzər.
hörmət qüydüm çörk - duza,
dir yüz min ayrı qıza
cəmalı bənzər olduza
o sevdiyim məlk mənzər.
o edər dərdimə çara,
818
818
iran aşıqlarının dastanları
gülləri dönmhsin xara,
bənzhiyr dağlarda Qara,
sevdiyim yar məlk mənzər
qaşı Qara, gözü ala,
baxışı bənzir marala,
məni salır özgə hala,
sevdigim yar məlk mənzər.
eşqi məni çəkib dara,
edib məcnün tək avara,
bənzhiyr bağçada nara,
sevdiyim yar məlk mənzər.
pənahəlı yükün bağlar,
keçr düzlər, aşar dağlar,
mələk mənzər - deyib, ağlar,
sevdiyim yar məlk mənzər
pənahəlının sözü buraya çatanda, onun getmhiynə razi olmayan dayısı «
pirmhmd» öz yaşıdı olan bacısı oğlu pənahəliiə deyir:
əynivə geyibsn xırxa,
çuxların yıxıbsan arxa,
elimizdə var zuleyxa,
yüsfim hara gedirsn ?
ana - bacın edr fərıad
əvٍrəklərini eylə şad !
eldə şirin çüxdür, fərhad,
fərhadım, hara gedirsn ?
819
819
iran aşıqlarının dastanları
bad səba gör nə əəsdi,
əəsdi, qərarımı kəsdi,
elimizdə çüxdür əəsli,
kərmim, hara gedirsn ?
qərib elə getmə yalqız,
orda yox sənə yarar qız,
elimizdə çox var əfrüz
məsumum, hara gedirsn ?
pənahəlı dayısına belə cavab verir:
çayları saxlayan səddir,
sözlərin şəkrdir, qətdir,
orıym mənzərə bənddir,
gedirm, gəllm inşaallə.
pənahəlının əmisi ondan istəiyr ki, bu səfrə getmhsin. pənahəlı belə
cavab verir:
gecə - günüz mən aə və zar eylərəm
büyür görüm nə gunahım var əmi
yad elinə karuanım bar eylərəm
güllərimi sən eyləmə xar əmi
fəlk mənim pərgarımı dağıdıb
bu
gen dünya olub mənə dar əmi
çox insanı ha ağladıb, ovudub
, mən ağlasam edər sənə kar əmi
allaə deyib yazıqlara ağlayın
ınsan olar yazıqlara yar əmi
820
820
iran aşıqlarının dastanları
yıxılmışam mən bu fanı dünyada
gəl çignimə qoymagınan bar əmi
poşt etmişəm el tayfaya həm yada
ınsan çəkməz yalqızlara car əmi
öldü vardır, döndü yoxdur bünü bil !
yükləmişəm ləl - gövhərdən bar əmi
pənahəlının dayısı deyir:
gözlərimə dolubdu qum
orgımı eyləmə xun
leyli çoxdur getmə məcnun
məcnunum, hara gedirsn ?
pənahəlı:
fanı dünya kimə qaldı
bir - bir verdiklərin aldı
leyli yarın çölə saldı,
gedirəm gəllm inşaallə
dayı:
Aşıqlar gülləri dərib
zənxdan ostünə sərib
eldə şaə sənəm var qərib !
ə qəribim, hara gedirsn ?
pənahəlı:
fələk ellərdən bac aldı
ginə alçaqlar ucaldı
qərib qərbətdə qucaldı
gedirəm gəllm inşaallə