- Əmi, belə gözəl saz çalmağın kimi oxumağın da varmı?
K oroğlu dedi:
- Əmi sənə qurban, icazə versən, oxuyaram.
K oroğlu fıkirləşdi ki, Eyvaz da sərxoşdu, m en də. İndi də ox u m a-
yıb, bəs nə vaxt oxuyacağam. Koroğlu götürüb bu türkünü oxudu:
Doldur b ad ə lə r içəlim ,
Içəlim , qəssabm oğlu.
İçəlim , sə rd ə n keçəlim ,
K eçəlim , qəssabm oğlu.
Sözüm ü salm a dastana,
Ş əbnəm qoyub gülüstana,
İçibsən m əsti-m ə stan a ,
M əstanə gəd ən in oğlu.
E yvaz dedi:
- Əm i, bizim tərəflərdə g əd ə qurum sağa deyərlər. M ən h ələ e v -
lənm əm işəm .
K oroğlunun qorxusu h ələ d ə Eyvazın canında idi:
Y erişindən oxşatm ışam sərsəm di,
D ostluğuyla düşm anlığı bir dəmdi.
K oroğludu, ya da D əli Iləsə n d i,
B u qılıqda çodar olm az, ay olmaz.
K oroğlu gördü ki, Eyvaz onu tanıdı. Ü rəyində dedi: “gözlərinə
qurban olum , axır ki, məni tam dın” .
K oroğlu altdan-altdan gülürdü.
Eyvaz dedi:
Baba sövdəgəgəri dörd yana işlər,
N eçə qul-qaravaşı axçanı xəşlər,
Hesabı yox, beş-beş, on beş bağışlar,
B u sifətdo çodar olm az, ay olmaz.
Atası dedi:
- A y oğul, doqquz yüz baş qoyundan əl çəkm ək olmaz.
Eyvaz dedi:
Q eytər getsün onu heç kim görm əsün,
Q o n u m -q o n şu gəldiyini bilm osün,
H eç kim sən ü n yuxusuna girm əsün,
Bu qılıqda çodar olmaz, ay olmaz.
Eyvaz bu sözdə təxəllüsünü dedi:
S ə h ə r-s ə h ə r qarşım ıza gəldiyün,
S inəm ü stə çarlı-çarpaz çəkdiyün,
M ən ha b ilim başım ıza gəldiyün,
Eyvaz sə n ə oğul olm az, ay olmaz.
K oroğlu gördü ki, Eyvaz onu tanıdı, əyilib astaca Eyvazın qulağına
dedi:
- A y kəlokbaz, m ənnən n iy ə getm irsən? Q oyunlann yanında bir
ulağım var, onun kürəyində dörd dənə m öhrəli qəfəsim var. Q əfəsləri
sərçə, bildirçin, kəklik, bülbül kimi gözəl avazlı quşlarla doldurm u-
şam. Q uşların hərəsi bir cür noğm o oxuyur. G edək qoyunların yanına,
qəfəslərin dördünü də sənə verim , gəti dükanından as, oxusunlar, ü rə -
yin açılsın.
Eyvaz bunu eşidən kimi sevindi ki, m ən də gedirəm. Atası dedi:
- D ur gedək, R övşənin qorxusundan heç kim sənə yaxınlaşa
bilməz.
Koroğlu, Eyvaz, qossab M ir İbrahim, bir də qəssab şoyirdi doqquz
yüz baş qoyunun eşqi ilə yola düşdülər. Qaladan bir ağac uzaqda bir
çoban dağın oteyində qoyun otarırdı. M ir İbrahim sürünü göron kimi
sevincək K oroğludan soruşdu:
- R övşən bəy, o sonin süründü?
K oroğlu dedi:
- B əli, m ənim kidi.
M ir İbrahim dedi:
- R övşən bəy, gəl əvvəl alverimizi eləyok, qoyunların arığını,
kökünü, sağlamını, xostosini sonra aydınlaşdırarıq.
K oroğlu dedi:
- Yaxşı deyirsən, gəl eləyək.
M ir İbrahim dedi:
- Rövşən bəy, neçə baş qoyunun var?
Koroğlu dedi:
- S əhər dedim ki, doqquz yüz baş.
M ir İbrahim dedi:
- N eçəsi kökdü, neçəsi arıq?
Koroğlu dedi:
- M ənim arıq qoyunum yoxdu, hamısı kökdü. M ənim qoyunlarım
öyəcdi, onları uzm an-dizm an qoyun doğmayıb.
M ir İbrahim dedi:
- Q oyunları alıbsan, yoxsa özün bəsləyibsən?
Koroğlu dedi:
- Yalançı itdən əskikdi, yarısını özüm bəsləm işəm , yansını almışam.
M ir İbrahim dedi:
- N ecə alver eləyək?
K oroğlu dedi:
- Səninlə rəsülm al' edəcəyəm .
M ir İbrahim dedi:
- Birini neçəyə alıbsan?
K oroğlu dedi:
- Yalan desəm , əg ə r Iənətə gəlim , birini altı quruşa alm ışam, sənə
beş quruşdan verəcəyəm , artıq alsam, haram ım olsun.
Eyvazın gözü Koroğludaydı. A staca əyilib atasının qulağm a dedi:
- M ən ona çaxır içirtm işəm keflənib, başa düşm ür ki, bir baş
qoyun beş tüm ənə ə lə düşməz, tez ol pulları ver, ayılıb peşm an
olar,
alverimiz pozular.
M ir İbrahim xurcunu açıb, başı beş quruşdan qoyunlann pullarını
Koroğlunun ətəy in ə saydı. K oroğlu gözü pullarda fıkirləşirdi ki, m ən
bu köpəkoğluyla neyləyim ki, çıxıb getsin. M ir İbrahim dəm ir pulları
sayıb K oroğluya verdikcə o, pulları əlilə əvvəlcə sürtüb baxır, sonra
isə əyib M ir İbrahim in üstünə atıb deyirdi: “Bunlar qəlp puldur” .
Eyvazın gözü Koroğludaydı. Gördü ki, anası göyçək pulları əyib
bir tə rə fə tullayır. Eyvaz dedi:
— R övşən bəy, biz bu pulların yarısını borc almışıq, bunları niyə
ikiqat edirsən?
K oroğlu dedi:
— M ənim balam , çəkic-zindanım yoxdu ki, onunla yoxlayım. A llah
sikkəvuram n evini yıxsın, pula sikkə vurm ağı unudubdu.
1 “Halal alver” monasmdadır (İ.A.)
A xır ki, Koroğlu q əzəblənib pulları ətəyindən yerə tökdü, acıqla
dedi:
- Arvadım... m ənə qəlp pul verirsən! Q oyunlan sizə satmıram, bu-
rada yüz qessab var, onlara satacağam.
M ir İbrahim qəssab nə q əd ə r yalvardı, Koroğlu dediyindən dön-
m ədi. M ir İbrahim Eyvaza dedi:
- Səni cavan öləsən, o n -o n beş tüm ən puldan ötrü gör neylədin?
D ur son yalvar, bəlkə, razılaşdı.
Eyvaz qalxıb Koroğlunun qolundan yapışıb dedi:
- Əm i, gəl ikimiz alver eləyək.
E yvaz Koroğlunun qolundan yapışan kim i K oroğlu sustladı. K o-
roğlu: “Əıni qurban, deyirsən ki, sövdam ız baş tutsun” - deyib, qayı-
dıb yerində oturdu. M ir İbrahim qoyunların pullarmı saydı, otuz tüm ən
əsk ik gəldı.
M ir İbrahim dedi:
- Rövşon bəy, çobana de qoyunları gətirsin aparaq qalaya, pulun
qalanını orada verərəm , gecəni də m ənə qonaq olarsan, sonra səno
yaxşı yol.
K oroğlu dcdi:
- M ən qalaya qayıtm aq istəm irəm . Eşitm işəm ki, sizin camaat
adam öldürəndi. Elo burada m ənim pullarımı ver, qoyunlarım götii apar.
M ir İbrahim ürəyində dedi: “Allah evini yıxsın, mon ki, adam öl-
düron dcyilom ” . Sonra Eyvaza üz tutub dedi:
- Sən Rövşon boylo burada oturub söhbot elo, m ən gcdiın pul go-
tirim.
M ir İbrahim Eyvazı K oroğluya tapşırıb, bir arıq, ölüvay ata m inib
pul gətin n əy o getdi. Koroğlu dedi:
- Eyvaz, atan gələnə kimi m ən gedim möhroli qəfəsləri gotirim.
Eyvaz dedi:
- Əmi, sənə qurban olum, tez gəti.
Eyvaz qəssab şəyirdi ilə orada oturdu. Koroğlu qoyunlara tə rə f
getdi. Sürüyə çatıb çobanı səslədi. Çoban elə bil Əzrayıl gördü. K o-
roğlu çobana dedi:
- Arvadını... m ənim paltarlarım ı qaytar.
Ç oban o saat Koroğlunun paltarlarını soyunub özünə verdi.
K oroğlu paltarlarını geyindi, özü ilə on yeddi yaraq götürüb çobana
dedi:
- A tım hanı?
Dostları ilə paylaş: |