Ə rəb Reyhan İbrahim ə dedi:
- Öz malını götürüb aparıb da.
M ir İbrahim dedi:
- Ay evi yıxılm ış, Koroğlu m ənə qoyun satmaq bohanəsi ilə gəlib
Eyvazı apardı.
Ərəb Reyhan ürəyində dedi: “Anasını... Koroğlu axır ki, yağlı əlini
m ənim də başım a çəkdi, m ənim oylağım dan da ov apardı” .
Ə rəb Reyhan üzünü atlılarına tutub dedi:
- Qoçaqlarım , m ən getdim, siz də dalım ca gəlin.
Ə rəb Reyhan atı yel kimi çapırdı. O nun atı madyan idi, adm a A ğ -
caquzu deyirdilər. Qırat m adyan iyini bir ağaclıqdan alıb qulaqlarını
eşşək qulağı kim i aşağı salladı. Koroğlu gördü ki, Q ırat qulaqlarını
aşağı salıb. K oroğlu Ərəb Reyhanın, A ğcaquzunun tərifıni çox eşit-
mişdi. Ö z-özünə dedi:
“Y əqin Qırat A ğcaquzunun iyini alıb. Y əqin Ərəb Reyhan əh v a -
latdan hali olub m ənim arxamca gəlib. Y oxsa, başqa adam m ənim d a-
lımca golm əyə cü rət etm əz” . Koroğlu göydo uçan durnalara baxıb
dedi ki, bu dum aların başçısım nişan alacam , oxum boşa çıxdısa,
demoli, Eyvaz m ən ə qism ət olm ayacaq. N iyyət eləyib, oxu yaya
qoyub atdı. Atm ağı ilə başçı durnanın Koroğlunun ayaqları altına düş-
məyi bir oldu. K oroğlu dum anın başındakı çıqqanı yolub, Eyvazın
araqçm ına sancdı.
E yvaz dedi:
- Ey Cəlalı Koroğlu, daha əm im qızı yoxdu ki, m ən ə araqçın
tiksin. Niyo çıqqa ilə m ənim araqçınım ı deşdin?
K oroğlu dedi:
- Q urban olduğum , qoym aram son başına belo araqçın qoyasan.
K oroğlu gördü Eyvaz çox sıxılır, bir türkü oxudu:
B aşına döndüyüm , qurban olduğum ,
Səri dum a tellim , Eyvaz, ağlam a.
G öydə axtardığım , yerdə bulduğum ,
S əri durna tellim , Eyvaz, ağlam a.
Q üdrətin qoləm in çəkim qaşuva,
Y enico yetübsən on dörd yaşuva,
A ltun araqçınlar qoyum başuva,
Sori dum a tellim , Eyvaz, ağlam a.
V arıb gedib Ç ardaxlıda' duralım,
G ələnün, g edənün halın bulalım ,
H ə r kim m üxənnətdiı, boynun vuralım ,
S əri durna tellim , Eyvaz, ağlama.
Eyvaz dedi:
- Ey Koroğlu, eşitm işəm sən çox m ərd adamsan, bilm irəm m ənə
m ərdlik edəcəksən, yoxsa, nam ərdlik?
Koroğlu cavabında dedi:
S əni gördüm , ü rə k tapdı təsəlli,
S ən oğul, m ə n ata, bilsün təkəli.
A dım qoç K oroğlu, U rum da bəlli,
Səri dum a tellim , Eyvaz, ağlama.
K oroğlu ilə Eyvaz burada qalm aqda olsun, indi eşit Ərəb R eyhan-
nan. Ə rəb Reyhan bu yerlori ovcunun içi kimi tanıyırdı, yollara yaxşı
bəlod idi. A m m a Koroğlu bir d əfə də olsun, bu yanlara gəlm əm işdi,
yollara bələdçiliyi yox idi. Koroğlunun qarşısında bir dəro, dəronin
başında bir körpü var idi. K oroğlu bu körpüdən keçməliydi. Başqa yol
yox idi. Ərəb Reyhan bunu yaxşı bilirdi. Buna görə də öz atlıları ilo
gəlib körpünün ağzını kəsdi. K oroğlu körpüyə çatanda gördü ki, Ə rəb
R eyhan körpünün ağzını kəsib. Koroğlu baxdt ki, keçm ok m üm kün
deyil. Qıratı qam çıladı. Qırat sıçrayıb dağın başına qalxdı. Qıratın d ır-
naqları ahu dım ağı kimi idi. Q ıratdan başqa heç bir at bu dağın başına
qalxa bilməzdi. D ağm aşağısında on iki arşın cni, yüz arşın uzunu olan
bir d ərə var idi. K oroğlu Eyvaz ilo dağtn başında qaldı. Ərəb Reyhan
ath lan n a dedi:
- Cavanlar, burada gözləyin. K oroğlunun başqa yolu yoxdu, ya
orada ölm əlidi, ya da enib bura gəlm əlidi.
Koroğlu üç gün dağın başında qaldı. Qırat xəstoləndi. Koroğlu
üzünü qibləyo tutub dedi:
- İlahi, m ənim əcəlim çatıbsa, canımı al, öm rümü Q ırata bağışla.
Bu sözdən sonra K oroğlu gördü ki, Qırat otlayır. Dəroni bir do
gözdən keçirtdi. Fikirləşdi ki, d ərənin eni on iki arşındı, Qırat bu on iki
arşını atlana bilsə, Eyvazı da götürüb qaça biləcok, yox ogor atlana bil-
1 Çəmlibelə “Çardaxlı Çəmlibel” də deyilir (İ.A.)
O ' O
4 5
P
O
m əsə, özü də, Eyvaz da, Qırat da d ərənin dibinə düşüb tik ə -tik ə
olacaq. K oroğlu Q ırata minib, Eyvazı da m öhkəm tərkinə sarıyıb belə
bir türkü oxudu:
A tadan bədöydü, anadan köhlən,
Q ırat m əni Ç əm libelə yetir, hey!
Yad yanında boz dum anda qoym a gəl,
Q ırat m əni Ç əm libelə yetir, hey!
Ə rəb Reyhan Koroğlunun türkü oxum asını eşidib atlılanna dedi:
- Cavanlar, Koroğlunun yaxşı çağıdı, türkü oxuyur. İndi düşüb öz
ayağı ilə bura gələcək.
K oroğlu Qıratı öym əyə başladı:
İlahi, görm üyüm sənin dağuvı,
M əx m ərd ən çulluyum soli-sağuvı,
G üm üşdən nallayım əl-ayağuvı,
Q ırat, m əni Ç əm libelə yetir, hey!
Q arqudan ç ə k ilə n onun boyudu,
M üxənnət olanun gözün oyudu,
Ə sli köhlən, yoxsa D üldül soyudu,
Qırat, m əni Ç əm lib elə yetir, hey!
D alısına m ə x m ər çullar biçdiyim ,
Seylab kim i al şərabü içdiyim ,
K oroğlu der beş yüz atdan seçdiyim,
Q ırat, m əni Ç əm lib elə yetir, hey!
K oroğlu sözünü tam am edib, Qıratın cilovunu döndərdi. Ə rəb
Reyham n gözü Koroğludaydı. G ördü ki, K oroğlu Qıratı dərənin o biri
üzünə atlandırm aq istəyir. Ə rəb R eyhan atlılarm a dedi:
- Cavanlar, K oroğlu dərənin o tayına keçm ək istəyir. Ə gər o Qıratı
o taya atlandıra bildi, bir uşağdan ötrü belə pəhləvan igidlə düşm ənçi-
lik etm əyib, Eyvazı özüm ona bağışlayacam , götürsün aparsın, yox
əgər Qıratı dərənin o biri tərəfınə atlandıra bilm əsə, özü də, Eyvaz da,
Qırat da dərənin dibinə düşüb p arça-parça olacaqlar. B elə olsa, onda
davalığ bir iş qalmır.
O
O
4 6
r > o
Qıratın ağzı köpüklənm işdi. Koroğlu Qırata elə bir qamçı vurdu ki,
at əl-ayağını yığıb, dərənin o tayına sıçradı. Qırat elə tullandı ki, hələ
iki arşın da o yana düşdü.
Ə rəb Reyhan dedi:
- Halal olsun! Allah səni doğan anaya, səni boya-başa çatdıran
ataya yar olsun.
Ə rəb Reyhan atlılarına üz tutdu:
- Cavanlar, canavar dişini batırdığı yerə şim ikər. Koroğlu bu gün
Eyvazı belə rahat götürüb gedirsə, sabah gəlib m ənim arvadımı da y a-
tağından götürüb aparar. İndi m ən onunkunu ona göstərərəm .
Ə rəb Reyhan arxadan K oroğlunu səsləyib dedi:
- A y anasını... Ç əm libelə də getsən, arxanca gələcəyəm .
K oroğlu gördü ki, Ə rəb Reyhan ondan əl çəkm əyəcək. Eyvazı
yerə qoyub Qıratın y əh ər-yarağını bərkitdi, Ə rəb R eyhanın qabağına
gəlib dedi:
- Anasını... m ənim yaxam dan əl çəkəcəksən, ya yox?!
Ə rəb Reyhan dedi:
- A xır yağlı əlini m ənim də başım a çəkdin?
K oroğlu dedi:
- A y nam ərd, m ənnən arvad kim i vuruşacaqsan, yoxsa kişi kim i?
Ə rəb Reyhan dedi:
- A rvad savaşı necə olur, kişi savaşı necə?
K oroğlu dedi:
- Q əfıldən işarə edib atlılarını m ənim üstüm ə töksən, bu arvad sa-
vaşıdı. T ək m eydana girsən, bu, kişi döyüşüdü.
Ə rəb Reyhan cavab verdi:
- Kişi kimi döyüşəcəyəm !
K oroğlu Ə rəb R eyhana dedi:
- Y əqin m ənim adım ı-sanım ı eşidibsən. M ən döyüşə girəndə
türkü deyirəm.
Ə rəb Reyhan dedi:
- Türkünü de!
K oroğlu baxıb gördü ki, Ə rəb Reyhanın atlıları sıra ilə onun arxa-
smda dayanıblar. Ü rəyində dedi ki, Ərəb R eyhan kişi kim i vuruşm ağa
söz versə də, onun sözünə çox da etibar etm ək olm az, əvvəlcə atlıları
sıradan çıxarm aq lazım dı. K oroğlu Ərəb R eyhana dedi:
o
n
47 r x j
Dostları ilə paylaş: |