yazım bu kişinin beş yüz tüm ənini versin, ondan sonra ölsəm də, barı
rahat ölüm.
Bolu b əy dedi:
- U şaqlar, bunun qollarım açm.
Eyvazın qollarını açdılar. X acə Y əqub q ələm kağız götürdü. Eyvaz
dedi:
U ca dağların başm da,
Yolum , ay m ə d əd , ay m ədəd.
Düşüb ardım can dolamr,
Ö lüm , ay m əd əd , ay m ədəd.
B ir qılıcım var, bir atım,
A rtıbdı qəm i fırqətim ,
N oldu m ənim m əm ləkətim ,
Elim , ay m ə d əd , ay m ədəd?
K oroğlu Eyvazm H əsən paşanın bağına getm əyinə razı deyildi.
Eyvaz öz dilinin bəlasına düşmüşdü.
Eyvaz dedi:
G edirdim gəldi qarşıma,
Ağı qatdılar aşım a,
G ör n ələr gətdi başıma,
D ilim , ay m ə d əd , ay m ədəd.
X acə Y əqub Eyvazın dediklərini yeyin-yeyin yazırdı.
Eyvaz dedi:
E yvazm durur, oturur,
M övlasın d ilə gətirür,
M ən ölsəm , k im lər götürür,
Ö lüm , ay m əd əd , ay m ədəd?
Eyvaz sözünü tam am layandan sonra X acə Y əqub karvansaraya
gəlib eşikdə olan m allarını içəri yığdı. H ücrənin qapısım qıfıllayıb,
m öhürlədi, tələm -to ləsik Ç əm libelə yola düşdü.
Eyvazı üç yoldaşı ilə birlikdə paşanm hüzuruna gətirdilər. Paşa elə
o saat onların ölüm lərinə fərm an verib, boyunlarını vurm ağı əm r etdi.
V əzir dedi:
- Qurban, bu vilayətdə Koroğlunun ürəyinə dağ çəkm ədiyi adam
qalmayıb. K im inin oğlunu aparıb, kim inin m alın aparıb, kim ini öldü-
rübdü. İndilik icazə ver, bunların ayaqlarına zəncir, boyunlarına ikiha-
çalı kündə vurub on b eş-iy irm i gün dustaqxanada saxlasınlar. Biz də
vilayətin bütün k ən d -k əsəy in d ən kəndxudaları, əhalini yığıb şadyana-
lıq eliyək. Şəhərin m eydam nda bunları əz ab -ə ziy y ətlə öldürüb K oroğ-
lunun ürəyinə elə bir dağ ç ə k ək ki, qiyam ətə q ədər yadından çıxmasın.
Paşa dedi:
- Yaxşı deyirsən, aparm dustaq edin.
Eyvazgil burda qalsın, eşit Koroğludan. K oroğlu üç gündən sonra
şərabm təsirindən ayıldı. D əlilər paşanm bağm a getm ədikləri üçün
K oroğludan qorxub hərəsi bir siçan deşiyinə soxulm uşdu. Öz adı Doli
H əsən olan Dəli M ehtər gəlib Koroğlunun qarşısında baş əyib dayandı.
K oroğlu dedi:
- Eyvaza de, gəlsin m ənə üç-dörd piyalə məstliyi aparan şərab versin.
D əli M ehtər dedi:
- Ay ağa, zarafat edirsən, yoxsa h ə r şeyi unutmusan?
Koroğlu qəzəblənib dedi:
- Ay haram zada, m ənim səninlə nə vaxtdan zarafatım var?
D əli M ehtər dedi:
- Ağa, üç gündü Eyvazı durna əti gətirm ək üçün Toqat şəhorinə
yollam ısan.
Koroğlu dedi:
- N ə danışırsan?
Dəli M ehtər Koroğlunun başına and içib dedi:
- Eyvaz, Dəm irçioğlu, K üyüm çüoğlu, Bəlli Ə hm əd dum a oti g ə -
tin n ə k üçün Toqata gediblər.
Koroğlu: - Evin yıxılsın, yoqin Eyvazın başında bir iş var, - deyo,
sazı bağrına basdı:
G öndərdim durna ovuna,
E yvaz əyləndi, gəlm ədi.
Y arəb, kim yetdi hovuna,
E yvaz əylondi, golm ədi.
Top ilə tüfəng atıldı,
N ə s ə q -n ə s ə q ə çatıldı,
Ya öldü, ya da tutuldu,
O ğul e y lən d i, gəlm ədi.
Ü
O
133 n
o
K oroğlu bu sözləri oxuyanda n ər dəvə kim i ağzından köpük tökü-
lürdü. K oroğlu D əli M ehtərə Qıratı yəhərlətdi, sazı sinəsinə basıb dedi:
Eyvazı göndordim Şama,
Ü rəyim ə qanlar dama,
V əd ə verm işdi axşama
Eyvaz əyləndi, gəlm ədi.
Eyvazsız Koroğlunun işi keçmirdi. Koroğlu sazı götürüb dedi:
Bağunda açulur güllor,
Oxurdu şeyda bülbüllər,
Koroğlu, başuva küllər,
Qardaş əyləndi, gəlm ədi.
K oroğlu yaraq-yasağını taxıb Qıratı mindi, qarovulxanaya qalxdı.
G özləri dörd-dövrəni gəzirdi. Gördü Toqat səm tindən bir atlı yel kimi
gəlir. K oroğlu ürəyində dedi: “N ə xəbər varsa, bu atlıdadı” . G özətçi-
xanadan aşağı endi. X acə Yəqub Koroğlunu görüb tanıdı. Koroğlunun
bir xasiyyəti var idi. B əd xəbər gətirən adamın boynunu vurardı. Xacə
Y əqub Koroğlunun bu xasiyyətini bilirdi. Ona görə də Eyvazın nam ə-
sini daşa sarıyıb bir dəsm ala düyünləm işdi. O, bir m eydan uzaqlıqdan
nam əni K oroğluya tullayıb qaçdı. Koroğlu tez daş bükülü dəsm alı gö-
türüb açdı, naməni oxudu. H al-qəziyyədən xəbərdar olduqda dünya
gözünün önündə cəhən n əm ə döndü. Bir ayağım üzəngidən götürüb
yəhərin qaşına qoydu, burğulu sazını cibindən çıxarıb qurdu, sinəsinə
basıb haray çəkərək dedi:
Bolu bəyi tutub Eyvaz Balını.
İstəyin, T əkludən bəylərim gəlsin,
Eyvazsız n eylərəm dünya m alm ı,
İstəyin, T əkludən bəylərim gəlsin.
D əlilər Koroğlunun səsini eşidən kimi yaraqlanıb onun başına yı-
ğıldılar. K oroğlu telli sazı götürüb dedi:
Zirehli geyim im alm asdan yeyə,
Ç eynərəm poladı, püskürrəm göyə,
İlxıçı olaram , d ü şərəm oyə,
İstəyin Türkm andan b əylərim gəlsin.
Giziroğlu M ustafa b əy Eyvazın tutulduğunu eşitmişdi. G iziroğlu-
nun da yeddi yüz yetm iş yeddi dəlisi var idi. O, yeddi yüz yetmiş yeddi
dəlisini silahlandırıb, atlandırıb Koroğlunun hüzuruna gətirdi. G iziroğ-
lu özünü günahkar bilirdi. D elilerinə dem işdi ki, Eyvazın tiutulm asına
m ən bais olmuşam.
Koroğlu dedi:
U ca -u c a dağlarını aşaram ,
T orba ilə n torpağm ı daşaram ,
B öyüklorin özüm atdan aşaram ,
İstəyin b əy lid ən b əy lərim gəlsin.
D əlilər dedilər:
- Ey Cəlali Koroğlu, sən bizi Toqat şəhərinə çatdır, gör biz E yva-
zın yolunda necə qılınc çalırıq.
Koroğlu dəlilərinə dedi:
- Bundan ağır, pis günüm olmayıb, olm ayacaq da.
Sonra götürüb dedi:
Bolu bəy i indi bizdən yeyindi,
Eyvaz dağı sinəm ü stə düyündü,
K oroğlu der, m əh şər günü bu gündü,
İstəyin, Türkm andan bəy lərim gəlsin.
Koroğlu sözünü bitirdikdən sonra Giziroğlu M ustafa bəy K oroğlu-
nun doliləri ilə birlikdə öz delilərini götürüb Toqata yollandı. K oroğ-
luynan Giziroğlu çiyin-çiyinə gedirdilər. G öydən bir qatar dum a ke-
çirdi. Koroğlu dum aları gördükdə Eyvaz yadm a düşdü. Giziroğluna
dedi:
- A yaq saxla, bu dum alardan Eyvazı x əb ə r alım.
Giziroğlu gülüm seyərək dedi:
- Durnaların dili var, Eyvazdan x əb ə r versinlər.
Koroğlu dedi:
- Sən gərək dum a əti yox, zəhrim ar həvəsin ə düşəydin. Sənin bir
dum a əti istəm əyin Eyvazı əlim dən aldı. S ən m ənim günümdə olsaydın,
onda Eyvazı göydən keçən dum alardan yox, daşdan da xəbər alardın.
Sonra Koroğlu telli sazı götürüb dedi:
Dostları ilə paylaş: |