P. O. Box 126, Richmond, Surrey tw9 2UD, uk
Yüklə 9,74 Kb. Pdf görüntüsü
|
168 Dünyadan bixəbər qalanlar mədəniyyət qura bilməzlər Dünyaya (təbiət və kainata) düşmən kəsilən, ondakı sir- lərdən bixəbər qalan və ya insana ədavət bəsləyib, bəşər fit- rətinə zidd gedən bir islam mədəniyyətinin qurulması qey- ri-mümkündür. Çünki Qurani-Kərim imanı məhz kainatı başa düşmək və insanı öyrənmək əsasında bina edir. Həzrəti Məhəmmədin (Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!) səhabələri Qurana uyğun dövlət qurduqlarında həyat “dəniz”ində üzür, ondakı axınlara, qabarma və çəkilməyə şüurlu münasibət bəsləyirdilər. Professor Luis Əvəzin təbiri ilə desək, onlar materiyanı, cəmiyyəti, bütün həyat işlərini yaxşı bilən dün- yəvi insanlar idilər. Bir dəfə ona belə bir sual verirlər: “İs- lam bugünə qədər özünün universal çağırışını qoruyub saxla- yıbmı?” Belə cavab verir: “Xeyr, qoruyub saxlamayıb. İslam qədimdə Bizansa qalib gəlmişdi. Çünki o, VII əsrdə xristianlıqdan daha dünyəvi(!) idi; ilahiyyat və qeyb məsələləri ilə yanaşı, həyat (dünya) məsələləri ilə də maraqlanırdı. Halbuki həmin vaxt Bizans sistemi teokratik səciyyə daşıyır, qeyb mövzuları içərisində boğulurdu... Görünür, müasir müsəlman camaatlarının arzu- ladığı şey bizans islamıdır!” 169 Luis Əvəzin dediklərinə uzun-uzadı şərh vermək istəmi- rəm. Məni maraqlandıran məsələ budur ki, islam tərbiyəsi həyat və canlılar, yer və səma, həm təsirləndiyimiz, həm də təsir etdiyimiz hər bir şey haqda hərtərəfli biliklərə əsas- lanmalıdır. Bütün bunlar həm dinimiz, həm dünyamız, həm həyatımız, həm də axirətimizdir. Nəhayət, çatdığımız məqa- mı, tutduğumuz mövqeyi möhkəmlətməliyik ki, rəbbimizi razı salıb, axirətimizi qazanaq. Ayədə deyilir: “Biz bu axirət yurdunu yer üzündə təkəbbürlük etmə- yənlərə və fitnə-fəsad törətməyənlərə qismət edərik. (Ən gö- zəl) aqibət ancaq Allahdan qorxub pis əməllərdən çəkinənlə- rindir!” (əl-Qəsəs, 83). Həyatdan bixəbərlik din, ondakı müvəffəqiyyətsiz də təqva sayıla bilməz! Dünyaya zəkanızla, bacarığınızla sahib olun, Allahın kəlamını ucaltmaq, imanı möhkəmlətmək, bayrağını dalğalatmaq üçün düşünün, fikirləşin, baş sındırın... Dünya işlərində sıfır olanlar, axirət işlərində də sıfırdırlar. Biliksiz, elmsiz gəzən, amma Allah və dini haqda danışmaq istəyən insanlar gördüm. “Cəsarət”lərinə heyran qaldım və dedim: “...Rəhman! Bunu bir biləndən xəbər al!” (əl-Fürqan, 59). Dünyadan, baş verənlərdən, tarixdən, tariximizin sevincli və kədərli məqamlarından bixəbər qalanlar Allahı necə tanı- yacaqlar, Onu başqalarına necə tanıdacaqlar?! Quran elə bir kitabdır ki, adi bir insan onun səviyyə- sinə yüksələ bilməz. Həzrəti Məhəmmədi (Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!) o kəs özünə nümunə götürə bilər ki, həm ağlında, həm də qəlbində nur olsun. 170 Dünyaya münasibətimizi müəyyənləşdirmədikcə tərbiyə işi- ni möhkəm dayaqlar üzərinə qaldıra bilməyəcəyik. Görəsən, dünya üçünmü, axirət üçünmü, yoxsa hər iki dünya üçünmü yaşamalıyıq? Müasir mədəniyyət İntibah dövrünün hazırladığı bünövrəyə əsaslanır. Bu bünövrə bəşəri-rasional bünövrədir; yeri, göyü aralarındakı hər şeyi öyrənir, təbiətin (materiyanın) sirlərini üzə çıxarır, tədqiqat və kəşflərin nəticələrini insan oğluna ərməğan edir! Görəsən, bu ciddi araşdırmalarda dinin də payı vardırmı? Əsla! Çünki Kilsə və elm arasında qanlı və rəzil ədavət var- dı. Bu ədavət alimlərdə belə bir təsəvvür oyadıb ki, din ca- hilliyin və ətalətin sinonimidir, din xadimləri “gəzən” şər bütlərdir və onlardan qurtulmaq lazımdır... Elə isə islam haradadır? Müsəlmanlar Əndəlüsdə intihar etdilər; siyasi iyrənclik, sosial ərköyünlük (israfçılıq), alim- lərin xırda-para işlərlə, mübahisələrlə vaxt keçirmələri müsəl- manların axırına çıxdı! Əndəlüs müsəlmanları tarixlərinin ikinci yarısında islama məqbul nümunə ola bilmədilər; insanları ondan qaçırdılar, dəvət və dəvətçiyə xas keyfiyyətlərdən məhrum oldular... Bu bəla Müsəlman Qərbindən Şərqinə də intiqal etdi. Si- yasi, iqtisadi və mədəni hərc-mərclik “bakteriya”ları çoxaldı. Bunun nəticələri o qədər ağır oldu ki, tatarlar xəstə xilafətin axırına çıxdılar. Qərbdə – Əndəlüsdə isə xaçlılar əsas məş- ğuliyyətləri hakimiyyət və var-dövlət üstündə çəkişmək olan kiçik müsəlman əmirliklərini bir-bir məhv etdilər... 171 Doğrudur, türklər (osmanlılar nəzərdə tutulur – mütərcim) xilafət bayrağını yenidən dalğalandırdılar, parlaq qələbələrlə Avstriyaya qədər bütün şərqi Avropanı tutdular. Amma os- manlı oyanışı hərbi gücə əsaslanırdı və o, yeni mədəniyyət şə- fəqi deyildi. Əgər onların xüsusi təlim-tərbiyə və açıq-aşkar dəvət qurumu olsaydı, fəth etdikləri torpaqlarda başqa çə- kiyə sahib olardılar. Türklər ərəblərə meyl göstərmədilər. Ərəblər də özlərinə biçim verib, səltənəti başqalarına ötürməkdən imtina etdilər. Bununla da, islam ekspansiyası əvvəlki müsəlman sivilizasi- yasından, həqiqi həyat şərtlərindən uzaqlaşdı. Tezliklə Os- manlı xilafəti, ardında da bütün islam aləmi dağıldı, ortada heç bir iz qalmadı. Avropalılara gəlincə, onlar dindən uzaqlaşaraq siyasi azad- lıqlarını müəyyənləşdirdilər, müstəbid kralı öldürdükdən sonra – bu İngiltərədə baş vermişdi – “Böyük Azadlıqlar Xartiyası”nı (Maqna Carta) yazdılar. Böyük Fransa inqilabı başlandı. Din bir daha inkar edildi. İnqilab özü ilə xüsusi sistem gətirdi, qorxu aşıladı, görün- məmiş qəddarlıqla rəqiblərini məhv etdi... Sonra Qırmızı inqilab (Rusiyadakı Oktyabr çevrilişi nəzər- də tutulur – mütərcim) baş verdi. Qanın su yerinə axıdıldığı amansız vəhşi bir inqilab! Möminlərə və ibadətə həsrət qal- mış kilsələr dağıdıldı. Məscidləri də içindəkilərlə birlikdə “dəfn” etdilər. Sovet İttifaqında islamın başına gətirilənlərin ətraflı şəkildə öyrənilməsinə ehtiyac vardır. Yüklə 9,74 Kb. Dostları ilə paylaş:
|