164
mirsə, ibadətlə məşğul deyilsə, onda etdiyi şeyin (xoş davra-
nışın) nə qiyməti var? Rəbbi ilə pis davrandığı halda mənə
mehribanlıq göstərəni fəzilətli adam hesab etmək mümkün-
dürmü?!
Modern mədəniyyət Allahla əlaqəli hər bir şeyə kilid vur-
muş, ilahi məsələləri bütün hesablardan silmişdir. Amma bu
hərəkət ona rahatlıq deyil, başağrısı gətirmişdir...
Yaxşı insan hər yerdə, hər məqamda yaxşı insandır. Gah
yaxşı, gah da pis davranmaq ona yaddır. Onun bir “rəng”i,
dəyişilməz nöqteyi-nəzəri vardır...
Biz bəşər cəmiyyətinin düşmənlərini cinayətkar və günah-
kar adlandırırıq. Çünki azğınlıq edir, sapqınlıq törədirlər. Qu-
rani-Kərim də Allaha düşmən kəsilib Onun dinini inkar
edənlər haqda eyni şeyi deyir:
“Rəbbinin ayələri ilə öyüd-nəsihət verildikdən sonra on-
lardan üz döndərən kəsdən daha zalım kim ola bilər?! Biz,
şübhəsiz ki, günahkarlardan (cinayətkarlardan) intiqam ala-
cağıq!” (əs-Səcdə, 22).
Loğman öz oğluna nəsihət edərkən Allah və bəndə ilə
yaxşı davranmaq arasında fərq qoymur:
“Oğlum! Namaz qıl, (insanlara) yaxşı işlər görməyi əmr et,
pis işləri qadağan elə. (Bu yolda) sənə üz verəcək müsi-
bətlərə döz. Həqiqətən, bu (dediklərim) vacib əməllərdən-
dir!
Adamlardan təkəbbürlə üz çevirmə, yer üzündə lovğa-lov-
ğa gəzib dolanma. Həqiqətən, Allah heç bir özündən razını,
lovğalanıb fəxr edəni sevməz!” (Loğman, 17-18).
165
Allahı təkzib edib, Ona savaş elan etmək səfalətdir. Belə sə-
fillər Allaha qaşqabaq sallayıb, bəndəyə gülümsədikləri üçün
insanlardan təqdir gözləyirlər! Bunu heç kəs qəbul etməz!
Allaha iman Onu layiqincə tanımaqdır, Ona ləyaqətlə bağ-
lanmaqdır. Bunun üçün nəfsi saflaşdırmaq, davranışlara nəza-
rət etmək tələb olunur. Üst-başımızı düzəltmədən, özümüzə
yön vermədən vəzifəli bir şəxsin yanına girməyi ağlımızdan
belə keçirmirik. Elə isə vəziyyətini düzəltməyənlərin, pis iş
görənlərin, şübhələrlə yaşayanların: “Mən Allah adamıyam;
mən Allaha aidəm; mən möminəm”, – demələri məqbuldur-
mu?
Reallıq budur ki, əxlaqda düşkünləşib, mənəvi çöküş ya-
şayan bəzi “dindar”lar insanları dindən iyrəndirirlər... Pozuq
dindarlıq həqiqi dinə ikiqat təcavüzdür və bu təcavüzü son
əsrdə, təəssüf ki, müsəlmanlar etmişlər.
Eqoizm, şəhvanilik və azğınlıq rəzilliyindən təmizlənsin de-
yə nəfsi tez-tez tərbiyə etmək lazımdır. Belə mənfi hallar olan
yerdə hansı dindən söhbət gedə bilər axı?!
Uca Allah buyurur:
“...Ancaq nəfslərdə xəsislik (qısqanclıq) həmişə mövcud-
dur...” (ən-Nisa, 128).
İnsanın öz mənafeyi və maraqlarını gözləməsində bir qə-
bahət yoxdur. Amma onun öz evindən bir yırtıcının meşə-
dən çıxırmış kimi çıxmağı, ancaq və ancaq parçalamaq,
yaramazlıq etmək barədə fikirləşməyi – bax bu vəhşilikdir.
Heyvanlar yalnız özlərini və balalarını düşünərlər. Bəzi in-
sanlar küçəyə ancaq bu fikirlə çıxırlar, heyvantək bir yamac-
dan digərinə yer dəyişirlər...
166
Bəziləri də başqalarını yıxmaq, ayıblarını axtarmaq, ağrı-
acıları ilə əylənmək üçün yaşayırlar. Mən bilmirəm, nə sə-
bəbdən bəzi insanlara görə, özlərini “qurmaq” üçün başqa-
larının “yıxmaq” lazımdır?
Ləzzət almaq, kef sürmək üçün yaşayanlar da vardır.
Onlar gözlərini bütün haramlara dikmişlər. Düşünürlər ki,
ehtirası hər bir yolla söndürməyə haqları çatır, çünki şəh-
vəti cilovlamaq olmaz. Axı ehtirası boğub şəhvəti cilovlamaq
çürümüş dinlərin tövsiyəsidir!!!
Ağalarının ayaqları altında xortuldayan, “sadiqliy”ini elan
edib, filankəsi tərifləmək, filankəsə də söymək üçün əmr
gözləyən yaltaqlar da tapılır.
Həqiqi tərbiyə və düzgün dindarlığın itirilməsi dünyanı
cəhənnəmə çevirmiş, insanlıq münasibətlərini uçurumun di-
binə atmışdır...
Çıxış yolu haqqa, dinə-imana qayıtmaqdır, Allahla əlaqə-
lərimizi möhkəmlətməkdir, doğru-dürüst ibadət edib xatircəm
olmaqdır, təqva, Allah qorxusu və axirət inancı əsasında
insanlarla münasibət yaratmaqdır...
Qərbdə din ağ adama xidmət edir, yer üzü sərvətlərini
istismar, axirəti də unutdurma vasitəsi rolunu oynayır. Zəbanə
qalxmış bu alovun dilləri bizi də yandırmışdır. Elə isə dini hə-
qiqi mahiyyətinə geri qaytarmalıyıq, onu pak rəbbanilik
(Allaha aidlik), təskinedici qardaşlıq və səmimi xeyirxahlıq
daxilində nəzərdən keçirməliyik. Uca Allah buyurur:
“Kim yaxşı əməl sahibi olub özünü (səmimi-qəlbdən) Al-
laha təslim edərsə, o artıq ən möhkəm ipdən (dəstəkdən –
167
Qurandan, imandan) yapışmış olur. Bütün işlərin axırı Al-
laha gəlib çıxacaqdır! (Buyuruq Allahındır!)” (Loğman, 22).
Özümü də cavabdeh tutduğum bir məsələ vardır: hər dəfə
ümmətimiz məğlub olduqca, yara aldıqca, müsibətlərə tuş
gəldikcə ah çəkirəm, ürəyim ağrıyır. Çoxları bu məğlubiy-
yətləri elmi geriliklə əlaqələndirir. Mənə görə isə bu, əxlaq
və tərbiyə məsələsidir...
Dostları ilə paylaş: |