Parlament üzvləri üçün vəsait

75
Seksual məqsədlər üçün uşaqları dilə tutma
Ha zır kı  bey nəl xalq  sə nəd lər dən  heç  bi ri  bu  möv zu ya  to xun-
ma dı ğı  üçün,    cin si  eh ti yac la rı nı  ödə mək  məq sə di lə  uşaq la ra 
gö rüş tək lif et mək məq sə di ilə in for ma si ya və kom mu ni ka si ya 
tex no lo gi ya la rı va si tə si lə uşaq la rın di lə tu tul ma sı na (“tov la ma”)  
is ti nad et mə si Lan za rot Kon ven si ya sı nın əsas ye ni li yi dir. Son ra-
dan uşaq lar ilə gö rüş mək, on la ra qar şı sek sual xa rak ter li hə rə-
kət lər et mək və ya uşaq por noq ra fi ya sı is teh sal et mək məq sə di 
ilə yet kin lik ya şı na çat mış şəxs lə rin in ter net va si tə si lə uşaq lar 
ilə eti bar əla qə si ya rat ma sı get-ge də art maq da dır. 
İsveç
1  iyul  2009-cu  il  tarixində  seksual  məqsədlər  ilə  uşaqların 
“tovlanma”sına görə cinayət məsuliyyəti nəzərdə tutan yeni İsveç 
qanunu qüvvəyə minmişdir. Bu qanunun məqsədi uşaqların seksual 
xarakterli hərəkətlərdən qorunması üçün cinayət qanunvericiliyini 
gücləndirməkdir. Bu cinayət əməli uşaqlar ilə fiziki görüş zamanı 
seksual xarakterli hərəkəti mümkün etmək məqsədilə uşaqlar ilə 
ünsiyyət qurmağı ehtiva edir. Görüşü reallaşdırmaq üçün görülən 
tədbirlərə  otel  otağının  bronlaşdırılması  və  ya    görüşə  gəlmək 
üçün verdiyi razılığa əməl etməsi üçün uşağa təzyiq göstərilməsini 
misal  çəkmək  olar.  Bu  müddəa  internet  vasitəsilə  və  ya  digər 
şəkildə qurulan ünsiyyətlərə şamil olunur.  
Cinayət Məcəlləsinin 6-cı Hissəsinin 10a Bölməsi (qeyri rəsmi 
tərcümə):
On beş yaşından kiçik uşağa qarşı müəyyən hərəkətləri (uşağı 
zorlama, uşağı ağır şəkildə zorlama, uşağı cinsi istismar etmə, 
uşağa qarşı seksual xarakterli hərəkət etmə, seksual xarakterli 
poza  vermək  məqsədilə  uşağı  istismar  etmək,  seksual 
xarakterli poza vermək məqsədilə uşağı ağır şəkildə istismar 
etmə    və  ya  seksual  təngə  gətirmə)  etmək  məqsədilə  uşaq 

---

76
Qeyd et mək va cib dir ki, uşaq ilə sek sual məz mun lu me saj laş-
ma öz lü yün də ci na yət mə su liy yə ti nə cəlb olun maq üçün ki-
fa yət de yil dir. Bu cür spe si fik dav ra nı şın müəl li fi nin “tov la ma” 
an la yı şı  (sek sual  məq səd lər  üçün  uşaq la rın  di lə  tu tul ma sı) 
çər çi və sin də ci na yət mə su liy yə ti nə cəlb olun ma sı üçün  uşa-
ğa qar şı sek sual xa rak ter lihə rə kət et mək və ya uşaq por noq-
ra fi ya sı  is teh sal  et mək  məq sə di lə  uşa ğa  edi lən  gö rüş  tək li fi 
ilə mü şa yiət olun ma lı dır və uşaq cin si əla qə lər üçün müəy yən 
edi lən qa nu ni yaş dan aşa ğı ol ma lı dır.  Əgər, hət ta, heç bir real 
sek sual  xa rak ter li  hə rə kət  edil mə miş dir sə  be lə,  gö rüş  tək li fi 
“bu  cür  gö rü şün  real laş ma sı na  apa rıb  çı xa ran  real  hə rə kət-
lər ilə mü şa yiət olun muş dur sa”, ci na yət əmə li nin möv cud lu-
ğu tam şə kil də ta nı nır. Bu, mə sə lən, ci na yət ka rın gö rüş ye ri nə 
get mə si  ki mi  konk ret  hə rə kə ti  nə zər də  tu tur.  Bun dan  əla və, 
bu  ci na yət  əmə li nin  bü tün  əla mət lə ri  qəs dən  tö rə dil mə li dir.  
Əl bət tə ki, bü tün bun lar o de mək de yil dir ki, Lan zaot Kon ven-
si ya sı uşaq lar ilə “yal nız” sek sual xa rak ter li me saj laş ma fak tı nı 
məq bul dav ra nış he sab edir. Dav ra nı şın bu nö vü kon ven si ya-
nın di gər müd dəala rı (sek sual xa rak ter li hə rə kət lər, uşaq por-
noq ra fi ya sı və ya uşaq la rı əx laq sız əməl lə rə cəlb et mə yə dair 
müd dəalar)  ilə  əha tə  olu nur  və  bu na  gö rə  də,  bu  hə rə kə ti 
edən şəxs iz lə ni lir və la zım gəl dik də, fak tın ağır lı ğı na uy ğun 
ola raq cə za və ya di gər sank si ya lar tət biq edi lir. 
ilə görüş barədə razılığa gələn və bundan sonra, bu görüşün 
reallaşması üçün hər hansı 
tədbir görən şəxs seksual məqsədlər üçün uşaq ilə ünsiyyət  
qurmaqda  təqsirli  bilinir  və  bir  ilədək  azadlıqdan  məhrum 
etmə və cərimə ilə cəzalandırılır.

---

77
Estoniya
Bir çox digər ölkə kimi, Estoniya da bu məqsəd üçün istifadə 
edilən  vasitələrə  (məsələn,  internet)  toxunmadan  uşaqların 
tovlanması  və  dilə  tutulmasına  görə  ümumilikdə  cinayət 
məsuliyyəti nəzərdə tutur. Buna görə də, “tovlama” hərəkəti 
(seksual  məqsədlər  üçün  internet  vasitəsilə  uşaqları  dilə 
tutma)  bu ümumi müddəalar ilə əhatə olunur. 
Estoniya  Cinayət  Məcəlləsinin  179  (1)-ci  yarımbölməsində 
nəzərdə tutulur ki, “on dörd yaşından kiçik şəxsə pornoqrafik 
material və ya əşyaları vermə, göstərmə və ya digər şəkildə 
qəsdən  təmin  etmə,  bu  cür  şəxsin  gözü  qarşısında  cinsi 
əlaqəyə girmə və ya bu cür şəxsi digər yolla qəsdən seksual 
tovlama ” üç ilədək azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.
Cinayəti törətməyə kömək etmə, təhrik etmə və cəhd etmə 
Kon ven si ya ya  əsa sən,  ci na yət  mə su liy yə ti  aşa ğı da kı  hal la ra  da 
şa mil olu nur:
 
X
beynəlxalq  səviyyədə  kömək  etmə  və  təhrik  etmə: 
konvensiyada müəyyən edilən cinayətlərdən hər hansı birini 
törədən şəxsə cinayət törətmək niyyəti ilə digər şəxsin kömək 
etməsi;
 
X
konvensiyaya  uyğun  olaraq  müəyyən  edilən  cinayətlərdən 
hər hansını etməyə beynəlxalq səviyyədə cəhd edilməsi.
İkin ci sse na ri də, qeyd-şərt edil mə si və aşa ğı da kı ci na yət lə ri tö-
rət mə yə cəhd edil mə si nə gö rə ci na yət mə su liy yə ti nə zər də tut-
ma maq müm kün dür: uşaq por noq ra fi ya sı tək lif və ya tə min et-
mə, özü və ya di gər şəxs üçün uşaq por noq ra fi ya sı sa tın al ma, 

---