5
1. Avropa Şurası və Parlament
Assambleyası
Av ro pa Şu ra sı qi təin ilk si ya si təş ki la tı dır. 1949-cu il də ya ra dıl mış
bu təş ki lat da 800 mil yon dan çox av ro pa lı nı təm sil edən 47 üzv
döv lət və beş mü şa hi də çi döv lət (Ka na da, Mü qəd dəs Mə qam
(Va ti kan), Ya pon ya, Mek si ka və Ame ri ka Bir ləş miş Ştat la rı) var dır.
Təş ki la tın əsas məq səd lə ri aşa ğı da kı lar dır:
X
bü tün üzv döv lət lər də in san hü quq la rı, par la ment de mok ra -
ti ya sı və hü qu qun
ali li yi ni qo ru maq;
X
üzv döv lət lə rin so sial və hü qu qi təc rü bə si ni bir-bi ri nə uy ğun -
laş dır maq üçün ümum qi tə mü qa vi lə lə ri iş lə yib-ha zır la maq;
X
Av ro pa kim li yi ba rə də mə lu mat lı lı ğı və müx tə lif mə də niy yət -
lə ri bir ara ya gə ti rən də yər lə rin pay la şıl ma sı əsa sın da qu ru -
lan da ha bö yük vəh də ti ink şaf et dir mək.
1990-cı ilin no yabr ayın dan baş la ya raq 22 mər kə zi və şər qi av -
ro pa öl kə si nin təş ki la ta qo şul ma sı Av ro pa Şu ra sı nın bü töv lük də
qi tə ni əha tə edən təş ki lat sta tu su na ma lik ol ma sı na sə bəb ol -
muş dur. Hə min vaxt dan eti ba rən təş ki la tın əsas işi da ha bö -
yük Av ro pa nın bü tün de mok ra tik qu ru luş la rı na si ya si, hü qu qi
və kons ti tu sional is la hat la rın apa rıl ma sı və möh kəm lən di ril mə si,
həm çi nin, in san hü quq la rı, mil li de mok ra ti ya, təh sil, mə də niy -
yət və ət raf mü hit ki mi sa hə lər də ya rar lı təc rü bə mü ba di lə si -
nin asan laş dı rıl ma sın da yar dım et mək məq sə di lə bu qu ru luş lar
7
2. Parlament Assambleyasının sabiq
sədri tərəfindən ön söz
Hər bir uşaq, bü tün di gər in san lar ki mi, azad do ğu lan və bə ra bər
lə ya qət və hü quq la ra ma lik olan şəxs dir. Bir ləş miş Mil lət lər Təş-
ki la tı nın uşaq hü quq la rı haq qın da Kon ven si ya sı bü tün uşaq la rın
“cin si is tis mar və sek sual xa rak ter li zo ra kı lıq hə rə kət lə ri nin bü tün
for ma la rın dan” qo run ma sı hü qu qu nu təs diq et miş dir. Bu na bax-
ma ya raq, sta tis ti ka ya gö rə hər beş uşaq dan bi ri hə yat la rın da ən
azı bir də fə cin si is tis mar və sek sual xa rak ter li hə rə kət lə rin qur-
ba nı olur: bu na müx tə lif də rə cə li cin si tə ca vüz, həm çi nin, uşaq
por noq ra fi ya sı və fa hi şə li yi da xil dir. Bu rə qəm lər qor xu du cu dur
və bi zim hər bi ri mi zi na ra hat et mə li dir.
Uşaq la ra qar şı zo ra kı lı ğın is tə ni lən nö vü cə miy yə ti mi zin mə-
nə vi əsa sı nı sar sı dan və bə şə riy yə tin gə lə cə yi ni bir ba şa təh lü-
kə al tın da qo yan qə bu le dil məz ci na yət dir. Uşaq la ra qar şı cin si
zo ra kı lıq zo ra kı lı ğın ən pis nö vü dür və bi zim Av ro pa Şu ra sın da
ke şi yin də dur du ğu muz əsas in san hü quq və azad lıq la rı nın ko -
bud şə kil də po zul ma sı dır.
Zo ra kı lı ğın bu nö vü cə miy yə ti mi zin ən həs sas qrup la rın dan bi -
ri nə - sə si ni du yu ra və özü nü mü da fiə edə bil mə yən uşaq la ra
qar şı tə ca vü zü təş kil edir. Av ro pa Şu ra sı öl kə lə rin də uşaq la rın
mə ruz qal dıq la rı sek sual xa rak ter li hə rə kət lə rin ək sə riy yə ti nin
va li deyn lər, qo hum lar, dost lar, müəl lim lər və hi ma yə çi lər də da -
xil ol maq la uşaq la rın “eti bar dairə sin də” olan şəxs lər tə rə fin dən
tö rə dil mə si na ra ha te di ci hal dır. Bu na gö rə də, sek sual xa rak ter li
hə rə kət lə rə mə ruz qal mış uşaq lar adə tən bu ci na yət lər ba rə də