25
desert markali
13-17
14,0-30,0
desert oddiy
14-16
8,0-22,0
Xushbuylantirilgan:
kuchli
18
7,0-10,0
desert
16
16,0
Uynoki
9-14
3,0-8,0
Vinolar sakdanish muddati va sifati buyicha oddiy, markali va kolleksiey
vinolarga bulinadi.
Oddiy vinolar 3 oydan 1 yilgacha sakdangan vinolardir.
Markali vinolar ma’lum uzum navlaridan tayyor-langan yukrri sifatli va
kamida 1,5 yil etiltirilgan vinolardir.
Butilkalarda kamida 3 yil sakdangan markali vinolar kolleksion vinolar deb
yuritiladi.
Xuraki vinolardan Aligote, Kaberne, Risling, Rkasiteli, Muskat, Saperavi,
Xosilot, Norashan va boshkalar eng kup tarkalgan vinolardir.
Kuchli vinolarning eng kup
tarkalgan tiplariga Portveyn, Marsala, Madera,
Kagor, Tokay, Muskat, Malaga kabi vinolarni kiritish mumkin. Xushbuy vinolar
tarkibida usimlik xom ashyosida buladigan aromatik moddalarning mikroi juda
kup bulganligi tu-fayli bu vinolar inson xid bilish, ta’m bilish organlarini kuzgab,
ovqatning yaxshi xazm bulishiga ta’sir kursatadi.
Xushbuy kuchli vinolar assortimentida asosan ok, pushti, kizil vermutlar
eng kup tarkalgan turi xisoblanadi. Vermutlarni sovutilgan gazlashtirilgan suv
bilan suyultirib iste’mol kilish tavsiya etiladi.
Uynoki vinolar deb karbonat angidrid gazi bilan tuyingan vinolarga aytiladi.
Bu vinolar
idishlarga kuyilganda uzok, vakt mobaynida karbonat angidrid gazi
pufakchalari ajralib turadi va yaxshi kupiklanadi, uziga xos ta’mga va xidga
egadir. Bu vinolarni tayyorlashning uziga xos xususiyati shundan iboratki, ular
tarkibidagi karbonat angidrid gazi vino xom ashyosining tabiiy bijrishi natijasida
xosil qilinadi.
Uynoki vinolarning eng kup tarkalgan turlaridan
biri shampan vinosi
xisoblanadi.
Uzum vinolarining sifati organoleptik va fizik-kimyoviy saqlash asosida
anikdanadi. Vinolarning sifatini baxrlahsa ularning organoleptik saqlash asosiy
xisoblanadi, chunki kimyoviy tarkiblari bir-biriga juda yakin vinolar xush-buyligi
va ta’mi buyicha bir-biridan keskin fark; kilishi mumkin.
Uzum vinolarining asosiy organoleptik kursat-kichlariga tinikdigi, rangi,
ta’mi, xushbuyligi, fizik-kimyoviy saqlashga esa spirt, kand mikroi va nordonligi
kabi saqlash kiradi.
Vinolarning tinikdigi asosiy organoleptik saqlashdan biri xisoblanadi. Vino
tinik, kuyosh nuriga tutib karaganda yaltiraydigan,
kuykalarsiz bulishi kerak
Vinolarning rangi usha vino turiga moe, ok vinolar ochsarikdan tilloranggacha,
kizil vinolar esa kizildan tukkizil ranggacha buladi. Vinolarning xidi va ta’mi
26
uziga xos, begona xidlarsiz va ta’mlarsiz bulishi kerak Kizil vinolar ok vinolardan
farq qilib ozroq taxirroq, ogizni sal burishtiruvchan ta’mga ega bulishi mumkin.
Kupchilik xollarda degustatorlar vinolarga 10 ballik sistema buyicha baxr
beradilar. Bunda vinoning ta’miga eng kup 5 ball, xushbuiligiga (aromat) 3 ball,
rangiga 0,5 ball, tinikdigiga 0,5 ball, vino turiga muvofikdigiga (tipichnost) esa 1
ball beriladi. Umu-miy kursatkichi 6 balldan kam bulgan vinolar kasallangan,
kamchilik va nuksonlarga ega bulgan vinolar deb topilib, tugridantugri iste’molga
yarokriz xisoblanadi. Bunday vinolar spirt yoki sirka kislotasi ishlab chikarish
uchun k,ayta ishlanadi.
Degustasiya natijasida 7 balldan kam baxo olgan oddiy va 8
balldan kam
baxo olgan markali vinolar sotuvga chikarilmasligi kerak Vinolarning sifatini
baxrlahsa butilkalarning tozaligi, tikinlarning zich tikilganligi, yorliklarning
mavjudligi va tozaligi, butilka xajmining tulaligi kabi kursatkichlarga xam aloxida
e’tibor beriladi.
Agar vinolar loyka,
chukindisi bor, begona xid va ta’mli, yorliklari kir,
germetik berkitilmagan bulsa xam sotuvga chikarilmasligi kerak
Vinolarda fizik-kimyoviy saqlashdan tarkibidah spirt, kand, kislotalar va
boshka moddalar kdncha mikroda ekanligi aniklanadi. Ular bu kursat-kichlari
buyicha tegishli standartlar talabiga javob berishi kerak
Vinolarni sakdashda xdm tegishli tartib va kridalarga
rioya kilinish talab
etiladi. Vinolar uzok, sak,lanadigan bulsa, vino solingan butilkalar gorizontal
xrlatda yotkizib sakdanishi kerak Vinolarning sakdanish muddatiga sakdanayotgan
xonalarning xdro-rati xam katta ta’sir kursatadi.
Vinolar saklanayotgan xonalarda xdrorat 8—16°S atrofida bulishi maksadga
muvofikdir. Vinolarni bundan past xaroratda saklaganda vino kislotasi tuzlari
chukmaga tushib, vinoning loykalanishini keltirib chikaradi. Shirinrok vinolar
uchun esa eng qulay xaro-rat —2°S dan Q8°S gacha xisoblanadi. Bunday xarorat
vinodagi kandning bijshshiga yul kuymaydi. Qulay sharoit yaratilganda kuchli
markali vinolarning saqlash mudsati — 5 oy, kuchli
oddiy vinolarning sakdash
muddati — 4 oy, xuraki oddiy vinolarning saqlash muddati esa 3 oy kilib
belgilangan.
Dostları ilə paylaş: