10
tidir. Ekoloji-iqtisadi itkinin kəmiyyətini
müxtəlif sahə-
lərdə müxtəlif xərclərin (məsrəf və itkilərin) cəmi kimi
ifadə etmək olar.
İnsanın fəaliyyəti onu əhatə edən mühitlə əlaqədar-
dır. Təbiət həm insanın istehsal
fəaliyyəti üçün zəruri
xammal mənbəyidir, həm də
onun ətraf mühiti çirklən-
dirən istehsal fəaliyyəti tullantılarını qəbul edəndir.
İnsanın təbiətlə qarşılıqlı əlaqəsi
Son zamanlara qədər belə hesab edilirdi ki, insan-
lar tərəfindən təbiətin bəxş etdiyi ehtiyatlardan istifadə
imkanları qeyri-məhduddur. Bu “təbii nemətlərin havayı
olması” və təbiətin qeyri-məhdud regenerasiya gücü sa-
yəsində “tullantıların – çirkləndirilənlərin” fikri haqqın-
da adi mühakimələr idi.
Tarixi təcrübənin nəticələrinə,
ayrı-ayrı alimlərin və tədqiqatçıların (Maltus məktəbinin
ardıcıllarının) etirazlarına məhəl qoyulmurdu.
Ətraf mühit və təbiətdən istifadənin iqtisadiy-
yatının məsələləri
–
sənaye istehsalı ehtiyatların məh-
dud olması, ənənəvi olaraq,
iqtisadiyyat elminin təhlil
obyekti olmuşdur. İqtisad elmi məhdudiyyətlər çərçivə-
sində sahibkarlıq fəaliyyətinin təhlili üsullarına malikdir
(dəyər nəzəriyyəsi və hüdudluq dərəcəsi nəzəriyyəsi).
Ənənəvi iqtisadi nəzəriyyələrin gələcək inkişafı və
onların təbii ehtiyatların əmtəə kimi keyfiyyətcə qiymət-
ehtiyatlar
çirklənmə
İNSAN FƏALİYYƏTİ
TƏBİƏT
11
ləndirilməsi – “Ətraf mühitin iqtisadiyyatının” qarşısın-
da duran əsas məsələdir. Beləliklə “Ətraf mühitin iqtisa-
diyyatı” elmi təbiətdə əşyaların dinamik,
mütənasib
dövr etməsi üçün insanın təbiətə yüksək səviyyədə sə-
mərəli təsir üsullarını öyrənən elmdir.
Ətraf mühitin əsas məsələləri
təkrar istehsal üçün
normal təbii şəraitin saxlanmasına xərclərin artımının
təmini və təhlili, təbii ehtiyatların və insan fəaliyyətinin
ətraf mühitə vurduğu ziyanların qiymətləndirilməsidir.
Dostları ilə paylaş: 
