Dipartimento iura sezione storia del diritto

230

a. P

arma

, sulla presenza di decreta decurionum

[pp. 217-252]

so delle aquae Albanae, nelle vicinanze della via publica, extra portam 

Medianam

32

. chiude, come già in altri casi, la delibera di assegnazione 

e concessione del suolo pubblico la menzione del numero dei decurio-

nes cittadini che erano stati presenti all’assemblea, in decurionibus fue-

runt XXVI. la presenza della coppia consolare data il decreto agli inizi 

dell’estate del 31 d.c.

33

caere: locus publicus privato conceditur eius impensa exornandus.

lastra di marmo bianco, in forma di tabula ansata ricomposta da 

quattro frammenti contigui e combacianti, manca dell’angolo superio-

re  destro.  sul  lato  superiore  ci  sono  i  fori  rettangolari  di  tre  grappe. 

sulla superficie si notano tracce di linee guida. punti di separazione di 

forma triangolare, usati regolarmente. mis.: cm. 70 x 148 x 6; c.e. 59,5 

x 115. alt. lett.: cm. 1-4.

ritrovata nel 1548 presso cerveteri fu per lungo tempo in possesso 

della famiglia maffei, poi nella collezione Farnese. ora si conserva nel 

museo archeologico di napoli (inv. 2561). autopsia febbraio 2003.

cil xi 3614; ils 5918a; Fira iii², 113. (sherk 1970, 51)

dat.: 13 aprile 113 d.c.

 

vesbinus aug(usti) l(ibertus) phetrium augustalibus

 

municipi caeritum loco accepto a re p(ublica)

 

sua impensa omni exornatum donum dedit.

 

descriptum et recognitum factum in pronao aedis martis

5 

ex commentario, quem iussit proferri cuperius hostilianus per  

  t(itum) rustium lysiponum

 

vac.

   scribam, in quo scriptum erat it, quod infra scriptum est:   

vac.

   

32

  per  una  restituzione  topografica  dei  luoghi  di  Castrimoenium  menzionati 

nell’iscrizione v. g. t

orquati

, Studi storico-archeologici sulla città e sul territorio 

di  Marino,  ordinati  in  tre  volumi  per  Girolamo Torquati,  vol.  1,  marino,  1987, 

162. più in generale anche sulle vicende del ritrovamento v. g. t

ommasetti

, La 

Campagna romana antica, medioevale e moderna, nuova ed. aggiornata a cura di l. 

c

hiumenti

 e F. b

iLancia

, Firenze 1979-1980, 175-180.

33

 pir

2

. c. 1459. pir

1

. t. 354, 37 (dessau). pW. v a.1 (1934) 127, n. 3; vii a.2 

(1948) 2352, n. 120.

---

231

a. P

arma

, sulla presenza di decreta decurionum

[pp. 217-252]

Foto 2 

c

aer

e, 

Locus publicus priv

ato conceditur eius impensa ex

or

nandus

 ( 

cil

 xi

 3614).

---

232

a. P

arma

, sulla presenza di decreta decurionum

[pp. 217-252]

 

l(ucio) publilio celso ii

_

 c(aio) clodio crispino co(n)s(ulibus),  

  idibus aprilib(us),

 

m(arco) pontio celso dictatore, c(aio) suetonio claudiano aedile 

 

  iure dicundo, praef(ecto) aerari. commentarium cottidianum 

 

  municipi

 

vac.

   caeritum, inde pagina xxvii kapite vi.  

vac.

  

10  m(arcus) pontius celsus dictator et c(aius) suetonius claudianus 

 

  decuriones in templo divor(um) corrogaverunt: ubi vesbinus  

  aug(usti) lib(ertus) petit,

 

ut sibi locus publice daretur sub porticu basilicae sulpicianae, uti  

  augustalib(us) in eum locum phetrium faceret, ubi ex

 

consensu decurionum locus ei, quem desideraverat, datus est,  

vac.

   

 

  placuitq(ue) universis curiatio cosano curatori ob eam rem

 

epistulam mitti.  

vac.

   in curiam fuerunt pontius celsus dictat(or), 

 

  suetonius claudianus aed(ilis) iuri dic(undo), m(arcus) 

 

  lepidius nepos

 

aedil(is) annon(ae), pollius Blandus, pescenni.us Flavianus, 

 

  pescennius natalis, pollius callimus, petronius innocens, 

 

  sergius proculus.

15  inde pagina altera capite primo.   

vac.

   magistratus et decurion(es) 

 

  curiatio cosano sal(utem), idib(us) aug(ustis). desideranti a nobis

 

Ulpio vesbino consilium decurion(um) coegimus, a quib(us) petit 

 

  ut sibi locus publice in angulo porticus basilic(ae) daretur, 

 

  quod se augustalib(us)

 

phetrium publice exornaturum secundum dignitat(em) municipi 

 

  polliceretur. gratiae huic actae sunt ab universis, placuit tamen tibi

 

scribi, an in hoc quoque et tu consensurus esses. Qui locus rei

 

  p(ublicae) in usu non est nec ullo reditu esse potest. inde pagi-

na viii, kapite primo:

 

curiatius cosanus mag(istratibus) et dec(urionibus) 

 

  caeretanor(um) sal(utem). ego non tantum consentire 

 

  voluntati vestrae, set et gratulari debeo, si qui rem 

 

  p(ublicam) n-(ostram)

20  exsornat. accedo itaq(ue) sententiae vestrae non tanquam curator, 

 

  sed tanquam unus exs ordine, cum tam honesta exssempla

---