BIOELEKTRONICZNA METAFIZYKA ŚWIATŁA W. SEDLAKA
121
wieka. ,A ntropologia światła wydaje się usprawiedliwiona, tym samym
wyrażenia »życie jest światłem«, »świadomość jest światłem« są całkowicie
poprawne.”61
Sedlak czyni odwołania do symboliki biblijnej, w której kategoria światła
sprowadzona zostaje do kategorii życia. Biblijne światło symbolizuje życie jako
dar Boży. Życie — według Sedlaka — m a cechy elektromagnetyczne, światło
staje się nieodłącznym sygnałem procesów życiowych w masie biotycznej, stąd
teza, iż życie jest światłem. Źródłem życia, a więc źródłem światłości, jest Bóg.
„W Tobie jest źródło życia i w Twej światłości oglądamy światło.”62 Odkryciu
własnej świadomości i indywidualności bytowej towarzyszył proces wewnęt
rznego odkrywania wszystkich konstytutywnych dla tego bytu płaszczyzn
istnienia. Człowiek odkrywając aspekty istnienia, odkrywa negatywność swoje
go bytu (możliwości nieistnienia) oswaja się z nią. Odkrywa „ciemną” stronę
życia — śmierć.
Bioełektronika wskazuje, iż przebieg procesów życiowych w materii bio
tycznej umożliwia „kwantowy szew życia”. Jeżeli wszelkie stany umożliwiające
sprzężenie procesów chemicznych i kwantowych, w których światło odgrywa
stymulującą rolę, zostaną zablokowane, dochodzi do „rozdarcia łączy życia”,
możemy mówić o kwantowej śmierci. Człowiek ,jest biologiczną jednostką
noszącą potencjalnie śmierć w sobie”63. Procesowi „rozdarcia kwantowych
łącz życia” towarzyszy emisja światła. Człowiek staje się świadomym uczes
tnikiem aktu umierania indywidualnego bytu, jednak uczestniczy on niejako
w końcowej fazie tego procesu, uchwytuje sam efekt końcowy rozłączenia
„kwantowego szwu życia”. „Kwantowe życie i śmierć kwantową widzi
bezpośrednio jedynie Pan Bóg. Ostatnie kwanty wyemitowanego światła
zabiera Bóg.”64 6
5
· Światło życia, dane człowiekowi przez Boga, wraca do
pierwotnego źródła. Światło życia jest przedstawieniem symbolicznym ducho
wości człowieka. „To ja, moje byłe życie pozostawia świetlistą smugę, którą
Bóg identyfikuje jako moją duszę. Z przeznaczenia Bożego jestem twórcą
i przetwórcą światła i zmierzam przez całe życie do Wiekuistej Światłości.”63
Śmierć indywiduum, rozumiana w bioelektronicznej opcji jako „krzyk kwan
towy”, w myśli chrześcijańskiej nie jest ostatecznym unicestwieniem, ponieważ
życie jest wieczne. Człowiek jako złożenie bios i psyche staje się uczestnikiem
nieśmiertelności. Aspekt nieśmiertelności człowieka Sedlak stara się ugrun
tować dzięki bioelektronicznej perspektywie, przywołując tezę o nie-
zniszczałności materii. „M ateria związków organicznych ciała człowieka ma
61 W. S e d l a k : Technologia Ewangelii..., s. 204.
42 Ibidem, s. 205 (psalm 36. 10).
43 Ibidem, s. 236
44 Ibidem.
65 Ibidem, s. 237.
122
ELŻBIETA STRVZIK
w sobie potencjalną niezniszczalność.”66 Człowiek na płaszczyźnie metafizycz
nej uznając swoją nieśmiertelność, odnosi ją do transcendentnego Absolutu,
uważa za dar Światłości. Odkrywa również, iż światłość rodzi się w nim
samym; aktem jej narodzin jest odkrycie przeznaczenia i celu egzystencji.
Odkrycie światłości w indywidualnym bycie zawiera w jakiś sposób od
krywanie Bytu, Prawdziwej Światłości, która może być poznana dzięki światłu
wewnętrznemu. Człowiek jako byt materialno-duchowy spostrzega siebie jako
byt, w którym zbiegają się dwie nieskończoności: nieskończoność materii
i nieskończoność Boga. Odkrycie duchowości przez człowieka rodzi wielką
ambicję i pragnienie dążenia do partycypacji w nieskończoności Boskiej.
„Partycypacja nie jest stanem, jest dążeniem, które mogłoby pozostać nigdy
nie zaspokojone, choć tkwi w samym sercu stworzenia — jego nieusuwalnym
śladem jest, obecna nawet w najgwałtowniejszych negacjach i buntach,
afirmacja bytu i dobra.”67
Idea uczestnictwa, partycypacji człowieka w nieskończoności Bożej ukazuje
perspektywę ujmowania człowieka jako bytu dynamicznego, będącego
„w drodze” prowadzącej do zrozumienia celu swojej egzystencji, do in
dywidualnego dążenia do D obra. Człowiek odkrywa dysproporcję i niewspół-
miemość swojego bytu wobec Boga, ale rozum ukazując nam prawdę D obra
Doskonałego, utwierdza w przekonaniu, iż poznanie Prawdy, D obra i Światła
stanowi jedyny cel, do którego należy dążyć. Jedynym uczuciem przezwycięża
jącym niewspółmierność porządków jest miłość w Chrystusie jako nakaz
ewangeliczny i cel. Miłość to siła łącząca człowieka z Bogiem i dostarczająca
człowiekowi pewności, iż jest bytem mającym udział w Boskiej miłości. „Muszę
więc być z tą nieskończonością zespolony w całości natury, akcji, możliwości.
Stwierdzam niezwykłą jedność siebie z Bogiem, wszechświatem, wszechżyciem
i wszechświadomością.”68 Życie człowieka jest ciągłą walką, w której dokonuje
wyboru sposobu egzystencji. Czy jest to egzystencja skierowana ku Bogu czy
też egzystencja przeciwko Bogu? Wolność jako konstytutywna cecha człowieka
prowadzi do oceny wartości dokonywanych wyborów, te nigdy nie są
relatywne, mają absolutną wartość, ponieważ wyznaczają nasze ostateczne
przeznaczenie. Sedlak stara się akcentować autonomię jednostki, jej in
dywidualne możliwości i indywidualną drogę do Boga, ale też obarcza
odpowiedzialnością za dokonywane wybory. Człowiekowi pozostaje jedyna
droga — droga wiary, dzięki której jednoczy się ze wspólnotą społeczeństwa
Bożego i podejmuje „proces rozjaśniania świata” jako proces dążący w kierun
ku D obra. Siłą kierującą procesem hominizacji jest Bóg.
*® Ibidem, s. 241.
®7 M . B 1 o n d e 1: Filozoficzne wyzwania chrześcijaństwa. Tłum. J. F e n r y c h o w a . Posłowie
K. T a r n o w s k i . Kraków 1994, s. 317.
68 W. S e d l a k : Technologia Ewangelii..., s. 33, lub „Ja wiem, że jestem nieskończonością,
która pragnie jednego — zagubić się w Nieskończoności.” (s. 49).
BIOELEKTRONICZNA METAFIZYKA ŚWIATŁA W. SEDLAKA
123
Proces ewangeliczny odkrywa przed człowiekiem wartość prawdziwej
miłości, miłości do drugiego człowieka, do świata i do Boga. Człowiek jest
bytem, w którym zbiegają się epicykle wszechświata, całej ludzkości (czyli
epicykl człowieka ewangelicznego) i trzeci epicykl — epicykl zbawienia.
W ramach antropologii teologicznej cały wysiłek uzasadnień Sedlaka
zmierza do ukazania współczesnemu człowiekowi sensu i wartości Ewangelii.
Sedlak wszakże nie rezygnuje z próby ukazania własnej interpretacji, za
pomocą której stara się ukazać nową płaszczyznę interpretacyjną problemów
teologicznych. W Technologii Ewangelii uprawia swoistą hermeneutykę wspie
raną indywidualnym doświadczeniem świata i człowieka, popartą bioelek-
troniczną wizją świata. Wyraźny staje się motyw Technologii Ewangelii,
w której autor wskazuje nową możliwość interpretacji tekstów biblijnych
w celu ukazania wartości stanowiących osnowę myśli chrześcijańskiej. Pod
kreśla możliwość recepcji wartości świata chrześcijańskiego przez współ
czesnego człowieka, zdominowanego wartościami naukowymi i zafascynowa
nego naukowym obrazem świata. Podkreśla, iż jego indywidualne przemy
ślenia doprowadzają go do odkrycia prawdziwego sensu i celu egzystencji
jednostki i zbiorowości. Nie przekonuje, iż jego refleksja jest jedynie słuszna
i prawdziwa, wręcz przeciwnie, uważa, że każdy człowiek prawdę o swoim
istnieniu w świecie, o Bogu odkrywa w samotności i w sobie właściwy sposób.
Indywidualnej drogi człowieka do samookreślenia nie poddaje żadnej ocenie,
gdyż chodzi tu o coś więcej: o uzasadnienie własnej egzystenq'i i zrozumienie
sensu indywidualnej kreacji, projektowania własnej egzystencji, które muszą
zawierać świadomość własnego przeznaczenia. Uznając człowieka za byt „nie
dokończony, ledwo zarysowany”, Sedlak kreśli perspektywę przyszłości, którą
człowiek musi świadomie i odpowiedzialnie wykreować. Prawda ewangeliczna
m a wspomóc te poczynania. Poszanowanie świata i uznanie w nim swoistej
wartości doprowadzić winny do rozumnego działania człowieka we własnym
środowisku.
Analizy bytu ludzkiego prowadzące do uznania wartości indywidalnej
jednostki, jej wolności, uwzględnienie wartości życia wydają się przebiegać
w duchu personalistycznym. Pomimo krytycznego stanowiska wobec filozofii
Sedlak, rozwijając aspekty antropologiczne w ramach koncepq'i „nowej nauki
bioelektroniki”, ukazuje swoje oblicze filozoficzne i teologiczne. Sprzeciw
wobec filozofii rodzi pewne trudności interpretacyjne, gdyż dokonując analiz
filozoficznych bądź teologicznych, programowo unika jakiejkolwiek iden
tyfikacji z kierunkiem funkcjonującym w obszarze wiedzy filozoficznej. Być
może, chce w ten sposób zaznaczyć niesprowadzalność własnych rozważań do
obecnego nurtu i uniknąć próby konfrontacji z tym obszarem dociekań. Próbę
interpretacji poglądów antropologicznych Sedlaka można dopełnić próbą
identyfikacji z koncepq'ami zarysowanymi w nurcie współczesnej filozofii.
Z pewnością sensowne byłoby wskazanie akcentów tomistycznych oraz per-
124
ELŻBIETA STRUZIK
sonalistycznych, a także podjęcie interpretacji myśli Sedlaka w duchu teühar-
dyzmu. Szczególnie uzasadnione wydaje się podjęcie problemu ukazującego
obecność teorii emergentyzmu jako wspólnej płaszczyzny umożliwiającej
wyjaśnienie procesu ewolucyjnego wszechświata. Interesujące byłoby roz
ważenie problemu immanencji i transcendencji Boga w obu koncepcjach.
W rozważaniach Sedlaka utrzymana zostaje transcendencja Boga, wewnętrzne
światło staje się przejawem obecności Boga w człowieku i świecie.
Elżbieta Struzik
W ŁODZIM IERZ SEDLAK’S BIOELECTRONIC METAPHYSICS OF LIGHT
S u m m a r y
The present paper is an attempt at drafting the main metaphysical problems in the thought of
professor Wlodzimiez Sedlak. The basis which makes it possible to undertake metaphysical
considerations is the bioelectronic vision o f natural reality suggested by him. Reflections on
Włodzimierz Sedlak’s philosophy, or theology, are not very frequent The main reason for this
might be looked for in different, often extreme, evaluations of his bioelectronic vision o f the world.
Sedlak’s metaphysical considerations are characterised by the tendency to bring together different
areas o f human creative thought with the idea o f the integration o f contemporary human
knowledge, o f philosophical reflection and of religious considerations characterising Christian
theology. It seems that the idea of integration o f these three areas also characterises the
philosophical conceptions created in the new scientific reality which determines the technological
development of the twentieth century. It finds its expression in numerous contemporary
philosophical conceptions such as the A. N . Ehitehead’s process philosophy or the vision o f the
world proposed by Teilhard de Chardin. Włodzimierz Sedlak’s considerations are fully auto
nomous as they grow out from the bioelectronic formulations constructed in order to explain the
broadly understood natural reality. The Heuristic conclusions emerging from bioelectronics allow
for the construction o f anthropology described, doe to its dynamic character, as quantum
anthropology. Bioelectronics postulates introduction of new models o f investigating life and
declares the insufficiency of the existent chemical model o f its exploration. It postulates to consider
the biotic m atter in its energy aspect. According to its assumptions life has three united energetic
faces: chemical, electronic and electromechanical. W hat is finally relevant are electrons, photons
and phonons. Bioelectronics proposes the description o f life in chemical (as in biology), electronic,
molecular and bioplasmic ways. The conclusion emerging from the electromagnetic theory of
life is that life is expressed with light. This thesis is the basis for its consideration on metaphysical
grounds which recognises the relevance of the category o f light understood immanently.
The philosophical and metaphysical traditions from the very beginning pointed to the relevance
o f this category though — as Sedlak suggests — those were only pure intuitions which
accompanied humanity. In the metaphysical perspective the problem o f the existence o f universe,
man and G od is addressed. The understanding o f the particular elements can serye as a key which
enables the discovery o f the sense o f the world and man, which can help us discover its sense
and value.
ВЮELEKTRONICZNA METAFIZYKA ŚWIATŁA W. SEDLAKA
125
Элжбета Струзик
БИО ЕЛЕКТРОНИЧЕСКАЯ МЕТАФИЗИКА СВЕЛ ВЛОДЗИМЕЖА СЕДЛЯКА
Р е з ю м е
Представленная статья составляет попытку метафизической проблематики, по
являющейся в рассуждениях Влодзимежа Седляка. Фундаментом, делающим возможным
предпринимать метафизические рассуждения является предложенной ними биоэлектрониче-
скее видение действительности Рассуждения над философией или же теологией Влодзимежа
Седляка не становит предмета частых анализ. Главной причину, может быть, надо искать
в разных, часто крайних оценках, сопутствующих предложенному ним биоэлектроничес-
кому видению мира. Метафизические рассуждения Влодзимежа Седляка обозначаются
тенденцией к сближению друг к другу разных областей творческих мысли человека.
Освещает её идея интеграции знания, характерной для науки настоящего века, философской
рефлексии, как и рассуждений религиозной природы, характерной для христианской
теологии.
Кажется, что идея интеграции этих трёх областей является характерной для философ
ских тенденции,-создаваемых в новой научной действительности, обусловливающей тех
нический прогресс XX века. Идея эта находит выражение в разных современных философ
ских концепциях, пример может становить философия процесса А. Н. Вайтхида или видение
мира, предложенное Тайлярдом де Шардин. Рассуждения Влодзимежа Седляка имеют
полностью автономный характер, потому что вытекают из тезисов биоэлектроники,
сконструированной с целью объяснить широко понимаемой действительности природы.
Геурыстические выводы, вытекающие из биоэлектроники позволяют конструировать на-
тропологию — определяемую как кватовая — имеющую — динамический характер.
Биоэлектроника постилирует введение новых моделей исслеваниях жизни, констатируя
недостаточность прежней химической модели зондажа жизни. Она посгилирует рассма
тривать биотическую материю в энергетическом аспекте. Согласно предпосылкам био-
електроники жизнь имеет три сопряжённых энергетисеских облика: химический, элек-
тронический и электромеханический. В окончательном счёте важны являются электроны,
фотоны и фононы. Биоэдектроника исходит из попытки описатых жизнь химическим,
(известным фиологу), электроническим, молекулярным (волнистым), а также биоплаз-
матическим способом. Вывод вытекающий из электромагнетической теории жизни
является таким, что жизн выражается светом. Этот тезис становит основу для рассуждений
над ней на почве метафизики, которая признаёт важность категории света, понимаемой
имманентно. Философская и метафизическая традиция сначала своей истории указывала
важность этой категории, хотя — как внушает Седляк — были то только чистые интуиции,
которые сопутствовали человечеству.
В метафизической перспективе была предпринята проблема существования Вселенной,
человека и Бога, понимание отдельных элементов может послужить как ключ, делающий
возможным открыть смысл существования Вселенной и человека, может служить от
крытию смысла и ценности.
Dostları ilə paylaş: |