BIOELEKTRONICZNA METAFIZYKA ŚWIATŁA W. SEDLAKA
115
trwogi, bojaźni czy nawet lęku wobec
sacrum, uczucie zależności stworzenia.
Sacrum przejawia się jako nadnaturalna moc twórcza zupełnie innego po
rządku niż sam człowiek. Bóg pozostaje odwieczną tajemnicą, której człowiek
nie może pojąć. „Absolut nie da się pojąć, to co tajemnicze, jest niepojęte.
Absolut to coś takiego, co przekracza granice pojętności nie przez swą jakość,
bo ta jest nam dobrze znana, lecz przez formę jakości. Natom iast to, co
tajemnicze, jest tym, co przekracza w ogóle wszelką pojętność i poprzez swą
formę, jakość i istotę jest »czymś całkiem innym«.”51 Określenie Boga jako
Nieskończoności, stanowi próbę sprowadzenia Go do niewyobrażalnego
pojęcia, które tylko intuicyjnie może być przeczuwane. Nieskończoność jawi
się jako transcendentna wobec świata moc.
Tymczasem w metafizyce Sedlaka Nieskończoność zostaje umieszczona
wewnątrz wszechświata, rozumiana jako niewyobrażalny początek i koniec
wszechświata, ale rówież jako wewnętrzna siła rodząca życie. Człowiek jest
bytem powołanym do uczestnictwa w Nieskończoności. „Człowiek wyszedł
z Nieskończoności, przebiega jakiś odcinek przyrody zwany życiem i znowu
zmierza do Nieskończoności.”52 Nieskończoność rozumiana jako początek
i koniec, jako Alfa i Omega wszechświata, ta Nieskończoność jawi się
człowiekowi jako coś bliskiego, ponieważ człowiek został obdarowany m ałą jej
cząstką, nieskończoność, jako immanencja bytu ludzkiego, przynależy do
Nieskończoności pojmowanej w sposób transcendentny. Nieskończoność
wszechświata i nieskończoność człowieka zawierają się w Nieskończoności
Boga. Analiza pojęcia nieskończoności, odnosząca się do bytu Boskiego,
ostatecznie zostaje skierowana na odkrycie nieskończoności wszechświata, ale
Sedlak dostrzega ją również w człowieku jako bycie uczestniczącym w procesie
ewolucyjnym. Pojęcie nieskończoności staje się wyrazem swoistej duchowości
wszechświata materialnego i człowieka. Sedlak zauważa, iż nieskończoność jest
kluczem do zrozumienia wszechświata. Zwraca się ku odkryciom wielu
aspektów nieskończoności wśród nieskończonych wielkości, którymi zajmuje
się fizyka, i pośród wielkości nieskończenie małych, stanowiących pole badań
biologii, ale również fizyki. Odkrywa jeszcze jedną nieskończoność, a widzi ją
w złożoności wszechświata. Tylko dzięki komplementarnemu badaniu tych
wszystkich aspektów nieskończoności możemy mówić o procesie poznawczym,
który określa Sedlak mianem procesu rozjaśniania świata. M ateria będąc
pierwotnym tworzywem wszechświata, rozwijając się, ukazuje coraz wyższe
formy bytów charakteryzujących się coraz większą złożonością, pogłębia się
proces koncentracji materii w sobie. Bóg jest siłą dynamizującą procesy
ewolucyjne, w których życie jako światło staje się zjawiskiem podstawowym.
Dynamizm zostaje udzielony materii. W ten sposób Sedlak wytłumaczy
51 Ibidem, s. 177.
52 W. S e d l a k : Technologia Ewangelii..., s. 163.
8*
116
ELŻBIETA STRUZIK
wszelkie procesy zachodzące we wszechświecie. Definiując życie, odwoła się do
bioelektronicznego ujęcia tej kategorii. „Życie według pojęć bioelektronicznych
to fala elektromagnetyczna autogennego światła [...]. Życie uważa się za
zjawisko elektromagnetyczne, generowane w kwantowych łączach życia.”53
Jego nośnikiem jest m ateria organiczna. Procesy życiowe występujące w m ate
rii biotycznej sygnalizowane są światłem. Światło to życie. Metafizyczna
kategoria światła, interpretowanego w symbolice biblijnej, zyskuje poparcie
w bioelektronice. Bioelektroniczna kategoria światła utożsamia się z rozumie
niem symbolicznym światła jako życia.
Epicykle wszechświata
W procesie wieloetapowej ewolucji wszechświata Sedlak przypisuje twórczą
rolę światłu. Każdy z etapów rozpościera się w zawrotnych wymiarach
nieskończonej czasoprzestrzeni. W procesie ewolucji wyróżnić można trzy
kolejne fazy: geosferę, biosferę i noosferę. Geosfera to faza kształtowania
wszechświata, tran sfo rm ata związków nieorganicznych. Poprzedza ona
„punkt krytyczny” pojawienia się życia. Biosfera ukazuje dynamikę procesów
materii organicznej uzyskaną dzięki wprzęgnięciu światła. Powstanie życia,
określane jako „punkt krytyczny”, determinuje nowe możliwości materialnego
tworzywa. „Rozpościera się orgia życia biologicznego, granicząca niekiedy
z fantazją form, przystosowań do niepomyślnych warunków.”54 Drugim
punktem krytycznym jest wytworzenie w procesie ewolucji nowej jakości,
którą stanowi świadomość refleksyjna. „Świadomość nie jest dopiero koń
cowym wynikiem ewolucji na szczeblu człowieka, ale czynnikiem rozwijającym
człowieka. T a autokatałiza ewolucji jest możliwa tylko przy warunku, że
świadomość m a cechy energii. Pole świadomości równałoby się polu życia. N a
pewnym etapie rozwoju pojawił się dopiero kierunek refleksyjny jako wybrany
ślad znaczący się na polu świadomości. Świadomość wchodziłaby tym samym
w zakres dynamiki żyda, co dla hominizacji wydaje się zupełnie zrozumiałe.”55
Świadomość rozpatrywana energetycznie jest falą elektromagnetyczną, podob
nie jak życie (w myśl założeń elektromagnetycznej teorii życia). Dlatego
j\viadomośti nie należy wyprowadzać z jakiegoś etapu ewolucji, świadomość
m u s i
być wyprowadzana z samej natury
ż y c ia
Świadomość i żyde mieszczą się
w jednym punkcie krytycznym — powstania życia.
W u jędu kwantowym żyde i świadomość mają jednorodną elektromag
netyczną naturę, w wymiarze kwantowym nie można ich rozróżnić, gdyż
53 Ibidem, s. 241; por. W. S e d l a k : Życie jest światłem. Bioełektronika i możliwości nowej
antropologii. „Studia Filozoficzne" ¡978, n r 10, s. 91—101.
54 Ibidem, s. 58.
55 Ibidem, s. 98