58
birindən tamamilə ayrıdırlar. Bununla belə onları bir-birinə
bağlayan cəhətlər də az deyildir. Bunların ən başlıcası torpaq
birliyi gündən-günə möhkəmlənməkdə olan ticarəti və iqtisadi
ə
laqədir. Bunlardan başqa Tehran hökumətinin və iki təyfaya
bir gözlə baxıb, onları soyub, əzib, qarət etməkdə vahid bir
siyasət təqib etdiyi, bir-birinə bağlayan səbəblərdən hesab
edilməlidir. Təəssüflə demək olar ki, firqəmiz təşkil olmadan
ə
vvəl kürdlərlə azərbaycanlılar arasında elə də yaxınlıq hiss
edilmirdi. Bəlkə bərəks (əksinə) Tehran hökuməti və xarici
imperialist dövlətlər bu iki milləti bir-birinin əleyhinə qaldırıb,
bu işdən özünü möhkəmləndirmək üçün sui-istifadə edir. Əsla
kürd məsələsi Azərbaycan məsələsinin həlli ilə sıx surətdə
ə
laqədar olduğundan, bu xüsusda daha müfəssəl məlumat
vermək lazım olduğunu nəzərə alıb, bu xüsusda müəyyən bir
bəxşdə (bölmədə) daha bəhs edəcəyik. Burada fəqət onların
təbrik teleqraflarına qənaət etməliyik. Hər halda bir teleqraf bu
torpaqda
yaşayan
iki
millətin
qardaşlaşması
və
yaxınlaşmasının başlanğıcı hesab olduğundan, onu bir
mötərizə cümlə kimi olsa da qeyd etməliyik. Kürdüstan və
Azərbaycanın bütün şəhər və kəndlərindən firqə təşkili
münasibətilə axıb, gələn teleqraf selləri müraciətnaməmiz
xalqın arzuları üzərində qurulduğunu isbat edən mühüm bir
dəlildir. Tək-tək və dəstə cəmi teleqraflardan əlavə cəmiyyət və
dəstələrin müəyyən təbəqələrin göndərdikləri teleqraflarda
müraciətnaməmizin təsirini göstərmək nöqteyi-nəzərindən
ə
həmiyyətli sənədlərdir.
Rühanilər,
kəndlilər,
maliklər,
kargərlər,
ziyalılar,
ümumiyyətlə Azərbaycanın müxtəlif şəhərlərində yaşayan bütün
təbəqələr teleqraf vasitəsilə özlərinin müraciətnaməmizə və
firqəmizə mülhəq olmalarını məramımızın yolunda mal və can
ilə çalışmaq istədiklərini izhar etməkləri böyük ümidvarlığa
səbəb olan bir hadisə idi. Misal üçün təbrik teleqraflarından
bir necəsini eynən
burada nəql edirik.
315
Məhəmmədivənd dəstur üzərində gətirmişdi. Onlardan
dəstələrə qoşulduq. Saat və nəqşə üzərində əvvəl sərbazxananın
məmurları sonra bəxşidarlıq, nəzmiyyə, bank, bəxşidarın evi,
əş
air rəisinin evi və idarəsi, jandarm rəisinin evi, axırda
jandarm idarəsi ki, şəhərin əvvəlində idi, hədəf qərar
verilmişdi. Dəstə hərəkət etdi. Bir qism Qara Dərviş kəndinin
ə
trafında qoyuldu ki, əgər arxadan Şahsevən bəylərindən
köməyə gəlsə qarşısını alsınlar. Mən özüm şəxsən bir iddəyə
başçılıq edirdim. General Miyaniyan da ciddi surətdə döyüşdə
iştirak edirdi. Şəhərin əvvəlində xaraba hamamı mərkəz qərar
verib, hər qismin əlaqəsi tanıdılmışdır. Təqribən gecə saat 3-
dən 5-ə qədər atəş fərmanı verildi. Fədailər iki hərbi padiqanı
(Əhər və Meşkin şəhər) bir qurhan jandarmdan əlavə ətraf
jandarm məmurları Sarvan Əsədulla Ədib Əminin ixtiyarında
olan əşair dəstələri dururdu və pasibanlar ilə üz-üzə olub, şiddət
ilə vuruşmağa başladılar. Birinci növbədə nəzmiyyə idarəsi
təsərrüf olundu. Vəli sərbazxana və jandarm idarəsi özləri üçün
müdafiə xətti, səngər hazırlayıb, şədid surətdə müqavimət
göstərdilər. Bizim sitatımızla jandarm idarəsinin fasiləsi 25-30
metrdən artıq deyildi. Fədailər jandarmeri idarəsinin mühasirə
edib, şiddətli surətdə atışdılar. Vuruşmanın uzanması ehtimal
olunurdu. Evin içinə girmək müşkül idi. Bir nəfər fədai ora
girmək istəyənzaman onu vurub, öldürmüşdülər. Onun cənazəsi
idarənin qabağında qalmışdı. Ev iki mərtəbə idi. Jandarmlar hər
iki mərtəbədə səngərlər hazırlamışdılar. Səhər açılan kimi
jandarmların işi xatəmə tapmalı idi. Vəziyyəti belə gördükdə
olduğum həyətdə balaxananın divarını dəlib, jandarm idarəsinin
üzbə-üzündə təqribən 25 qədəmdən artıq olmayan dama yol
açdım. Orada iki şəhərin fədailərindən götürüb, şəhərə özüm
yüngül avtomatla atışmağa başladım. Təqribən bir saat şiddətli
atışma getdikdən sonra fədailərə fərman verildi ki, idarənin
qapısını sındırıb, içəri daxil olub, süngü və güllə ilə orada olan
jandarmları məhv və nabud etsinlər. Təqribən səhər saat 11-də
jandarm idarəsi alındı. Baş leytenant Sədiqinin vasitəsilə
Dostları ilə paylaş: |