XəZƏr universiteti erciyes universiteti

40 

 

17.

 

Путишественники об Азербайджане /Под ред. Э. М. Шахмалиева, т I, Баку: 

Изд-во АН Азерб. ССР,  

İngilis dilində: 

18.

 

Alberto Prieqo Moreno. The creation of the Azerbaycani identity and its İnfluence 

on Forieign Polisy. http://www. isn. ethz. ch/Digital-

Library/Publications/Detail/?ots591=0c54e3b3-1e9c-be1e-2c24-

a6a8c7060233&lng=en&id=110268 

19.

 

Huseynov J. Azerbaycani National İdentity:Historical and Contemprary 

Contexthttp://www. today. az/news/vdiaspora/66277. html 

 

Açar sözlər : azərbaycanlıların milli mənliyi, milli mənliyin tarixi 

 

 

Sevdagül Əliyeva 

 

Summary 

 

Every nation of the world is distinguished by its national-cultural values, the moral 

views,  national  ideology.  The  national-cultural  values  are  the  moral  expression  of  each 

nation’s identity, besides it is a code of differentness which nation has been conveying till 

now.  

The  study  of  impact  of  internal  and  external  factors  which  had  profound  effect  on 

formation of  identity  and  dignity  in  the  history  of Azerbaijan  is very  substantial  from  the 

perspective to analyze the reasons of preservation specific signs which passed through strong 

influence on both in geopolitical and geostrategic space.  

The Azerbaijani nation which has still been preserving some signs on its origin has 

passed a long historical period which alternated different political dignity expressions.  

The physical and anthropological base of territory, the linguistic and religious impact 

of communication objects, and the fortitude against cultural diffusion had formed a strong 

internal endurance in Azerbaijanis.  

The study of positive and negative impacts of historical processes in national identity 

is very important for being ready for new impacts in globalized world.  

Key Words: the national identity of Azerbaijanis, the history of national identity 

 

 

 

 

 

 

 

---

41 

 

KAZAKLARDA KÜLTÜREL MİRAS VE MİLLİ KİMLİK ALGISI

 

 

Hikmet DEMİRCİ 

 

 

GİRİŞ 

Çalışmanın konusu; araştırma verilerine göre, Kazaklarda kültürel miras ve 

millî kimlik algısının değerlendirilmesidir. Kazak kültürünün kendileri için ne ifade 

ettiği, Kazakların kimliklerinde kültürel mirasın yerinin ne olduğu, nasıl bir gelişim 

ve değişim sürecinden geçtikleri, sözlü tarih metodu ile yapılan derinlemesine gö-

rüşmeler bağlamında konu sorgulanmaktadır. Kimliğin özünün ve mayasının kültür-

le ve kültürel mirasla hem mahiyet hem de işlev itibariyle sürekli ilişki içinde bulun-

duğu bir gerçektir. Dolayısı ile kimliğin oluşmasında, sahip çıkılmasında, kendine 

özgü toplumu ifade etmesinde, kültürel değerler önemli bir yer tutmaktadır.  

Kimlik, sosyal bir varlık olan insanın sahip olduğu kültüre bağlı olarak bir var 

oluş ve doğallığın ifadesidir (Yıldız 9). Bu nedenle,  geçmişten itibaren şekillenen 

kültürel, siyasal ve tarihsel kökleriyle bağlantılıdır.  Kazak kimliğinde de tarihî süreç 

ve  kültürel  bağlar  etkili  olmuştur.  Mesela,  eski  Türk  kültür  coğrafyasında  bulun-

maları ve XV. yüzyılda Kazak Hanlığı dönemindeki devletleşme süreçleri çok önem-

li  bir  etkiye  sahiptir.  Ardından  yaşanan  Çar  ve  Sovyetler  Birliği  döneminde,  bir 

bütün içerisinde ayrıştırma veya yerlileştirmeye binaen yapılan öznelleştirmeye da-

yalı politika ve uygulamalar, millî olarak nitelendirebilecek bir kimlik duygusu ge-

liştirmiştir. Bu kısmen baskıcı politikalardan, konar- göçer yaşam tarzından yerleş-

tirme siyaseti, kısmen de bir önceki kuşaktan beri gelen demografik değişikliklerden 

kaynaklanmıştır. Bu politika ve siyasetin sonucu olarak, 1930’lu yıllara kadar konar- 

göçer bir yaşam tarzı yaşayan Kazaklar, 1930'lardan 1960'lara kadar yoğun yerleştir-

me süreci yaşamıştır. Bu süreç, özellikle gençler arasında, okuryazarlık oranının art-

masına, kendi yazı dillerine hâkim olmalarına sebep olmuştur (Hosking 778). Böyle-

ce, Sovyetler Birliği döneminde var olan baskıya, diğer Türk topluluklarından ayrış-

tırma politikasına ve yerleştirme siyasetine karşı kültür ve kimliklerine dair farkın-

dalık eğiliminin ve korunmacı tavırlarının artmasına yol açmıştır. Diğer taraftan Orta 

Asya  Türk  halkları  arasında  ayrıştırmanın  gerçekleşmesi;  Orta  Asya’da  bulunan 

Türk halkları arasında birliğin dağılmasına, Orta Asya için bütünlük arz eden barış 

ve huzur ortamının bozulmasına da neden olduğu söylenebilir. 

 

A.

 

KAZAKLARDA MİLLΠKİMLİĞİN İNŞASI 

‘Millî Kimlik’ kavramı, çoğu zaman karışık ve anlaşılmaz bir tanımdır. Millî 

kimlikler,  bireysel  olabildiği  gibi,  kolektif,  ideolojik,  etnik,  kültür,  din  ya  da  dil 

merkezli de olabilmektedir. Ancak millî kimlik kavramının genel doğrultusu, belirli 

bir insan grubuna aidiyet duygusunu vermesidir. Kazak toplumunda bu aidiyet duy-

gusu, kültürleri ve kimliklerine olan bağlılıklarını desteklemiştir. 

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Kazakların millî kimliği-

nin belirlenmesinde ve bağımsızlık sonrası süreçte kendi devlet yapısına kavuşma-

---