Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT

Nümun
ə5: Bosniya -Herseqovinada yol polisinin élan edilməmiş auditi 
 
Bütün ölk
ə boyu yol polisinin istifadə etdiyi cihazlarla bağlı élan edilməmiş təftiş hə-
yata keçiril
mişdir.Təftiş qrupları elektronik spidometrləri və alkoqol yoxlayan aparatları 
yoxla
yırlar və cihazların elektonik yaddaşlarını yoxlayıb onların nəticələrini qeydiyyata 
alınan cərimələrlə tutuşdururlar.Məhkəmə arxivləri də nə qədər cərimənin həqiqətən məh-
k
əməyə verildiyini bilmək üçün yoxlanmışdır.   
 
T
əftiş  bir neçə nəticəyə gəlmişdir: 

 
Bir çox po
lis işçiləri,onların qohumlarının adına yazılmış cərimələri məh-
k
əməyə göndərməyib.Əvəzində bu cərimələr onların ofislərində saxlanılıb.  

 
Polis s
ənədlərində  qeydiyyatda olan cərimələrin sayı  spidometrlərin  və 
alkoqol yoxlayan aparatla
rın yaddaşında olanlarla üct-üstə düşmür.   

 
Çox  sayda po
lis  işçiləri elektonik yaddaşı  olmayan cihazlardan istifadə 
etmişlər. 

 
Daxi
li işlər nazirliynin elektonik yaddaşla təmin olunan həmən cihazları 
yoxlamaq üçün düzgün kompyuter proqramla
rı yox idi.  
 
Bu  hesabat  AB  Polis Missiya
sının  rəhbərinə  və  daxili  işlər nazirinə  göndəriləndən 
sonra, polis q
ərar verdi: 

 
Yadda
şı olmayan cihazların istifadəsini qadağan etməli və cihazın yadda-
şını yoxlamaq üçün lazım olan kompyuter  proqramları almalı. 

 
Şübhəli  yol  polisi  işçilərinin  və  onların  rəislərinin təhqiqatını  davam 
etdirm
əli və bu təhqiqat,üç iş yerini dəyişmə,beş işçi üçün işdən ayırma və iki ci-
nay
ət təhqiqatı ilə nəticələndi. 

 
Bütün yol poli
si işçiləri arasında(onlar beş yüzdən yuxarı idi) yol nəqliy-
ya
tı qanunu və sərəncamları haqqında test keçirmək; minimum test nəticələri qa-
zana bilm
əyən bütün polis işçiləri adi formalı polis işçisi kimi başqa yerlərə gön-
d
ərildi və onlar əlavə təlim keçdilər. 
 
Bu  t
əftişlə bağlı polis tərəfindən mübahisə doğuran bir dənə mühüm amil də təftişin 
n
əticələrinin birbaşa olaraq nazirə və ya onun ekvivalentinə göndərilməsi idi. Yerlərdə və 
bölg
ələrdə xidmətdə olan Bosniya polis işçilərinin ali rəhbərliklə birbaşa əlaqəyə girməsi 
ya
yılmış praktika deyildi. Əvvəllər deyildiyi kimi, bu təkcə birliklərin etibarlılığı və müs-
t
əqilliyi üçün həyati əhəmiyyət daşıyan məsələ deyil,bu məsələ,həmçinin,polis işçilərinin 
gördükl
əri işlərin nəticələri və  onların hesabatlarının saxtalaşdırılmamasını və ya gecik-
dirilm
əməsini  və ali rəhbərliklə  audit  və təhqiqat kimi daxili nəzarət birlikləri arasında 
birba
şa əlaqənin qurulmasını təmin etməkdir. 
 
Daxili audit birlikl
əri,baş müfəttiş və oxşar idarələr öz işlərini peşəkar səviyyədə və 
müst
əqil şəkildə apardıqda, rəhbərliyi vacib mexanizmlərlə təmin edir.Rəhbərliyin audit 
v
ə təhqiqata müdaxilə etməməsi və bu funksiyaların yerinə yetirilməsi üçün kifayət qədər 
187 

---

resursla
rın  verilməsi xüsusi önəm daşıyır.Baş  müfəttiş  və  intizam  və  audit idarələrinin 
r
əhbərlərinin təyinat prosesi xüsusilə əhəmiyyətlidir.Təyinatlar etibarlı olmalıdır və nəza-
r
ət sistemində inam yaratmalıdır,beləliklə təyinat prosesi şəffaf olmalı və kənar nəzarətin 
bir çox s
əviyyələrini əhatə etməlidir.  
 
7-ci F
əsildə daxili auditorların işi barədə əlavə informasiya verilir.  
 
Ha
şiyə6: Məhsuldar daxili nəzarət birliyinin qurulması üçün ən yaxşı praktikalar  
 
Uğurlu daxili nəzarət birliyinin necə qurulması ilə bağli bir neçə məsləhət burada veri-
lir
77
.  
 
Daxili n
əzarət birliyinə kadrlar yığan zaman yaxşı adı-sanı olan yüksək rütbəli,yüksək 
t
əhsili və uzun və fərqli təcrübələri olan polis işçilərinin uzərində durun.Bu cür polis işçi-
si t
əkcə digər polis işçilərinə rol modeli rolunu oynamayacaq,onlar həmçinin bu təyinat 
daxilind
ə müzakirələr aparmaq üçün də etibara sahib olacaq,problemləri aşkarlamaq və 
real h
əll yolları təklif etməkdə də daha uğurlu olacaqlar. 
 

 
Qoy birliyin ilk t
əyinatları, qanun pozuntularını yüksək uğur ehtimalı ilə 
tapan v
ə sadə olsun. Başlanğıcda siyasi cəhətdən həssas zonalardan çəkinin.  

 
Birliyin v
ə cəlb olunmuş polis işçilərinin mandatına olan etirazlara hazır 
olun. Birliyin v
ə fərdi polis işcilərinin mandatını sual altına qoyanlara ali rəhbər-
liyin d
ərhal və birbaşa cavab verməsinin lazım olduğunu başa salın. 

 
Müf
əttişləri əvvəllər təftiş etdiyi birliyə və ya sahəyə təyin etməyin; bu 
müf
əttişlərin obyektivliyinə və müstəqilliyinə lüzumsuz problemlər yarada bilər.  

 
O
xşar mövzular  və ya zonalar üzrə birgə nəzərdən keçirmələr və öyrəni-
l
ən təcrübə üzrə mübadilə üçün müxtəlif bölgələrdən və ya vilayətlərdən olan po-
lis xidm
ətləri ilə qruplar yaradın. 

 
H
əm  polis xidməti daxilində,həm də  kənarda daxili nəzarət birliyinin 
hesabatla
rını və fəaliyyətlərini təqdim etməli  və reklam etməli. Bunun məqsədi 
ikilidir: 1) birlik haq
qında informasiyanı yaymaq, onların kimə işlədiyini və isti-
fad
ə etdikləri metodları göstərmək;  və 2) xüsusilə də daxildə,rol modellərini təb-
liğ etməkdən ötrü birliyin yuxarı səviyyəli işçilərini reklam etmək. 
 

 
Daxili n
əzarət birliyindəki  işindən sonra,  yüksək rütbəli polis  işçilərini 
birliy
ə təzə qəbul olunanda malik olduqları rütbələrlə müqayisədə daha da yuxarı 
v
əzifələrə qaldırmalı. 

 
Daxili t
əhqiqatı pois işçisinin karyerinin yüksək nöqtəsi kimi müəyyən-
l
əşdirməli,ona görə ki,vəzifədə addımlayan polis işçisi öz tərcümeyi-halı üçün 
onu ist
əyir.  
188 

---