Практикум по процессам и аппаратам пищевых производств/ С. М. Гребенюк, А. С. Гинзбург и др под ред. С. М. Гребенюка
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MÖVZU 26. QİDA MƏHSULLARININ ELEKTROFİZİKİ METODLARLA EMALI – 2 SAAT.
- Qida məhsullarının elektrostatik sahədə emalı E l e k t r o n – i o n t e x n o l o g i y a s ı n ı ( E İ T )
- E l e k t r o n – i o n t e x n o l o g i y a s ı qurğuları, konstruksiya göstəricilərinə görə sadə olmaqla, adətən elektrodlu kamera
- Qida məhsullarının sənaye tezlikli elektrik cərəyanı ilə emalı
Şəkil 1. Süni soyuducuya malik kristallaşdırıcı. Şəkil 2. Fasiləsiz işləyən vakuum – kristallaşdırıcı. MÖVZU 26. QİDA MƏHSULLARININ ELEKTROFİZİKİ METODLARLA EMALI – 2 SAAT. Son illərdə bütün dünyada elektrofiziki metodlara (elektrostatiki sahə, sənaye tezlikli cərəyan, yüksək tezlikli cərəyan və daha yüksək tezlikli cərəyanlar, infraqırmızı şüalanma, ultrasəs emalı, impuls texnikası və s.) əsaslanan yüksək intensivliyə malik proseslər və bu proseslərə müvafiq aparatlar işlənib istehsalata tətbiq edilmişdir ki, onlardan istifadə olunma, bir çox hallarda texnoloji prosesi yenidən qurmağa, əmək məhsuldarlığını xeyli artırmağa, hazır məhsul çıxımını və məhsulun keyfiyyət göstəricilərini kifayət qədər yüksəltməyə, maşın və qurğuların metal və enerji tutumlarını xeyli azaltmağa imkan verir. Qida məhsullarının elektrostatik sahədə emalı E l e k t r o n – i o n t e x n o l o g i y a s ı n ı ( E İ T ) məsələn, elektrik – qaz təmizlənməsi üçün, qurutma zamanı elektrodispersləşmə ilə məhsulun çökməsi, ət və balığın unlanması və elektrohislənnməsi üçün, məhsulun səthinə konservləşdirici maddələrin sürtülməsi, taxılın, çayın, yağlı toxumların və üyüdüləcək məhsulların separasiyası, taxılın cücərməsinin və çörəkbişirmə keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması, eləcə də bu kimi bir sıra digər əməliyyatların yerinə yetirilməsi üçün istifadə edilir. E l e k t r o n – i o n t e x n o l o g i y a s ı qurğuları, konstruksiya göstəricilərinə görə sadə olmaqla, adətən elektrodlu kamera təsəvvürü yaradırlar. Bu elektrodlarla elektrik sahəsi yaranır ki, burada da məhsullar emal edilir. Hisləyici qaz komponentlərinin elektrik sahəsində yerləşən balıq, ət və digər qida məhsullarına hopdurulması – e l e k t r o h i s l ə m ə prosesidir. Bu proses zamanı hisləyici qazın komponentləri, elektrostatik qüvvələrin təsiri altında məhsulun səthinə çökür və sonra isə ona diffuziya edir. Nəticədə, məmulatın səthi qızılı – qəhvəyi rəngə boyanır, məhsul spesifik aromat və hisli dad qazanır, həmçinin bakterisid və antioksidləşdirici effektlər əldə edilir. Elektrohisləmə prosesi adi üsulla bir neçə saat davam edən hisləmədən fərqli olaraq 2 – 5 dəqiqə ərzində başa çatır. Qida məhsullarının sənaye tezlikli elektrik cərəyanı ilə emalı Balığın adi metodla donunun açılmasının çox vaxt tələb etməsi və bu zaman alınan məhsulun keyfiyyətcə zəif olması, donmuş balıq bloklarının donunun açılması üçün elektrokontaktlı qızdırmadan istifadənin tətbiqinə gətirib çıxarır. Bu metodun mahiyyəti ondan ibarətdir ki, elektrik cərəyanı, müəyyən müqavimətə malik məhsuldan keçərək onu qızdırır və bunun hesabına donun açılması 10 – 15 dəfə tezləşir. Balıq briketlərinin donunun sənaye tezlikli elektrik cərəyanı ilə açılması üçün qurğu 1 – vannasından və 2 ədəd deşilmiş 3 – qoruyucu qatlı 2 – elektrodlarından ibarətdir. Qurğunun qidalandırılması, bilavasitə elektrik şəbəkəsindən həyata keçirilir. Belə qurğunun sxemi 1 – ci şəkildə təsvir edilir. Şəkil 1. Vallı elektroplazmolizator Qida məhsullarının elektrokontaktlı emal proseslərinə bitki xammalından şirənin çıxarılmasının presləmə üsulunu intensivləşdirmək üçün istifadə edilən elektroplazmoliz hadisəsi də aid olunur. Bu məqsədlə istifadə edilən qurğunun sxemi 2 – ci şəkildə təsvir olunur. 2 Bu qurğunun əsas işçi orqanı elektrik keçirməyən yastıqlarda, biri – digərinin əksinə fırlanan 2 ədəd dişli metal valdır. 3 Şəkil 2. Vallı elektroplazmolizatorun sxemi. Elektrokontaktlı emalın köməyi ilə elektroflotasiya əməliyyatı da həyata keçirilir. Elektroflotasiya prosesinin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, sabit elektrik cərəyanının təsiri ilə emal edilən mayenin suyu O 2 və H 2 molekullarına parçalanır. Bu molekullar kiçik qabarcıqlar şəklində ayrılacaq bərk maddənin səthinə çökür və onu yuxarı qalxmağa məcbur edir ki, burada da o sonrakı emala məruz qoyulur. Elektroflotasiya prosesi üçün tətbiq edilən 3 – cü şəkildə təsvir olunmuş aparatda – 6 katod – 7 aparatın dibliyində yerləşdirilmiş və aparatın en kəsiyinə yaxın olan işçi səthinə malikdir ki, bu da yaranan oksigen qabarcıqlarının – 1 emal olunan mayenin bütün kütləsi boyunca düzülməsinə imkan verir. Anod – 5 aparatın mərkəzində katodun üstündə hərəkət edə bilən formada şaquli olaraq yerləşdirilmişdir ki, bu da elektrodlar arasındakı məsafəni dəyişməyə, bununla da elektrodlarda potensiallar fərqinin sabit qiymətində cərəyanın şiddətini tənzimləməyə imkan verir. Təmizlənməli maye aparata borucuq – 4 vasitəsi ilə daxil olur. Əmələ gələn hidrogen qabarcıqları flotasiya üçün istifadə olunur və bu qabarcıqların ayırdığı hissəciklər mayenin səthində köpük təbəqəsi – 3 əmələ gətirir ki, bu da aparatdan kənarlaşdırılır. Təmizlənmiş şirə borucuqdan – 8 boşaldılır, oksigen qabarcıqları – 2 isə aparatın yuxarı hissəsindən kənarlaşdırılır. Belə bir iş sxemi tətbiq etməklə, bəzi ət kombinatlarında 90 5-dək piyi ayırmaq mümkün olur. 4 Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|