Prostoy xleb

Ishonchli (Valid). Ishonchli hujjat qo‘shimcha yana semantik qoidalarga ham mos kelishi kerak. Bu foydalanuvchi tomonidan oldindan aniqlangan tashqi qoidalarga (masalan, struktura va matni) mos kelishi yanada jiddiyroq tekshiruvdan o‘tkazilgan hujjat. Odatda bunday qoidalar hujjatning strukturasi, elementlari, atributlari va b. aniq yozib chiqilgan maxsus sxema – fayllarda saqlanadi.

XML sintaksisi

Bu bo‘limda faqat to‘g‘ri tuzilgan XML-hujjatlar sintaksisi haqida so‘z yuritiladi.
XML – ixtiyoriy ma’lumotni o‘zida saqlashga mo‘ljallangan matn shaklidagi ierarxik struktura.
Bunday struktura tashqi ko‘rinishidan elementlar daraxti tarzida tasavvur etilish mumkin. XML elementlari teglar tarzida aniqlanadi. Misol tarzida XML yordamida belgilangan oddiy kulinariya retseptini ko‘rishimiz mumkin:



Muka
Drojji
Tyoplaya voda
Sol

Smeshat vse ingredientы i tщatelno zamesit.
Zakrыt tkanyu i ostavit na odin chas v tyoplom pomeщenii.
Pochitat vcherashnyuyu gazetu. - eto somnitelnыy shag... -->
Zamesit yeщyo raz, polojit na protiven i postavit v duxovku.




XML e’lonlar
XML-hujjatning birinchi satri XML e’lon deyiladi (XML declaration). Bu zarur bo‘lmagan satrda XML standart versiyasi va simvollar kodirovkasi e’lon qilinadi.

XML-protsessor albatta UTF-8, UTF-16 yunikod-kodirovkalarni tanishi talab qilinadi. Boshqa keng ishlatiladigan ISO/IEC 8859 standartga asoslangan Windows-1251, KOI-8 ruscha kodirovkalarni ham tanishi mumkin.
Asosiy element
Eng muhim sintaksik talab – hujjat faqat bitta asosiy elementga (root element) ega bo‘lishi kerakdligidan iborat.
Bu hujjatning matni va barcha boshqa ma’lumotlari ochilgan va yopilgan asosiy teg orasida joylashishini anlgatadi.
Eto kniga: "Knijechka"
Quyidagi kelgirilgan misoldagi hujjat to‘g‘ri tuzilgan XML-hujjat hisoblanmaydi:
DIQQAT! noto‘g‘ri XML! -->
nimadir №1
nimadir №2


Kommentariy
Daraxning ixtiyoriy joyida kommentariy elementini joylashtirish mumkin.
XML-kommentariy va --> simvollar bilan tugagan oraliqda joylashtirilishi mumkin. Ikkita defis belgisi (--) kommentariy ichiga joylashtirilishi mumkin emas.
ushbu kommentariydir. -->
Kommentariy ichiga joylashtirilgan birorta ham teg ishlamaydi.
Teglar
XML-hujjatning qolgan qismi ichma-ich joylashgan elementlardan iborat bo‘ladi. Ularning ba’zilarining ichida atributlari bo‘lishi mumkin.
Element odatda ochilgan va yopilgan teglar oralig‘idagi matn yoki boshqa elementlardan iborat bo‘ladi. Ochilgan element burchak qavslarga o‘ralgan element nomidan iborat bo‘ladi. Yopilgan teg burchak qavslarga o‘ralgan xuddi shu element nomi va slesh belgidan
iborat bo‘ladi.
Element nomi va atributlari nomida probel ishlatilishi mumkin emas. Lekin element nomi XML-hujjat qo‘llab quvvatlaydigan ixtiyoriy kodirovkadagi tilda yozilishi mumkin.
Element matni (content) ochilgan va yopilgan teg oralig‘idagi ixtiyoriy matn va jolashtirilgan boshqa elementlardan iborat bo‘lishi mumkin.


bu yerda ixtiyoriy matn bo‘lishi mumkin.

Elementning matnidan tashqari ochilgan tegida, element nomidan keyin, atribut

nomi=qiymati juftligidan iborat bo‘lgan atributi ham bo‘lishi mumkin. Atribut qiymati doimo qo‘sh tirnoqqa olinib yoziladi.


Muka
Yuqorida keltirilgan misoldagi «ingredient» elementining «3» va «stakan» qiymatli ikkita amount va unit atributlari bor ekanligi ma’lum bo‘ladi.
Odiy tekstli matndan tashqari boshqa elemntlar ham bo‘lishi mumkin:

Smeshat vse ingredientы i tщatelno zamesit.
Zakrыt tkanyu i ostavit na odin chas v tyoplom pomeщenii.
Zamesit yeщyo raz, polojit na protiven i postavit v duxovku.

Bu yerda «instructions» elementi o‘zida uchta «step» elementlarini saqlaydi.

XML o‘zida bir birini yopib yuboradigan elementlarni ishlatishga yo‘l qo‘ymaydi. Quyidagi misolda noto‘g‘ri XML-hujjat ko‘rsatilgan. Bu yerda «em» va «strong» elementlar bir birini o‘zaro yopib yuborayapdi.


DIQQAT! Noto‘g‘ri XML! -->
Obыchnыy aksentirovannыy vыdelennыy i aksentirovannыy vыdelennыy

Quyida bo‘sh elementning uch xil ko‘rinishi ishlatilgan: