Przeglad seks 40

Przeglàd Seksuologiczny, paêdziernik/grudzieƒ 2014, nr 40

26

oraz preferuje okreÊlone rodzaje aktywnoÊci

i zabaw. Kobiece lub m´skie sà tak˝e kon-

kretne zachowania w kr´gu spo∏ecznym

– w pracy, zachowania w domu, poÊród

innych ludzi, wybór ubioru, wyglàdu. 

P∏eç cz∏owieka rozpatrywana jest

na trzech p∏aszczyznach – biologicznej, psy-

chologicznej i spo∏eczno-kulturowej. W kon-

tekÊcie p∏ci biologicznej mówimy o cechach

anatomicznych, genetycznych i fizjologicz-

nych. Pozwalajà one zaklasyfikowaç kogoÊ

jako kobiet´, albo m´˝czyzn´. Obok p∏ci

biologicznej, istnieje p∏eç spo∏eczno-kulturo-

wa (gender) nadawana przez spo∏eczeƒ-

stwo. Gender jest poj´ciem wielowymiaro-

wym, gdy˝ istniejà wi´cej ni˝ dwie p∏cie,

a dychotomiczny podzia∏ na kobiecoÊç i m´-

skoÊç nie oddaje z∏o˝onoÊci p∏ci spo∏eczno-

kulturowej. Postrzeganie kobiecoÊci i m´-

skoÊci jest bardzo ró˝ne. Zale˝y od kultury,

klasy spo∏ecznej, subkultury, co wp∏ywa

na zespó∏ cech przypisywanych danej p∏ci

i roli p∏ciowej. Cechy te nie odnoszà si´ tylko

do sfery seksualnej, lecz tak˝e do ubioru,

manier, zachowania, wykszta∏cenia, obowiàz-

ków, itp. Ten repertuar zachowaƒ „kobiecych”

i „m´skich” jest bardzo szeroki, a uwarunko-

wany jest przez wiele czynników, takich jak

Êrodowisko, wychowanie, moda, kultura,

czy przekaz mi´dzypokoleniowy. W ciàgle

zmieniajàcych si´ warunkach powstaje wie-

le nowych poj´ç, takich jak metroseksu-

alizm, zaÊ poj´cia jak demaskulinizacja czy

feminizacja przestajà mieç wi´ksze znacze-

nie. KobiecoÊç i m´skoÊç postrzegana jest

subiektywnie i przez jednostk´ i przez in-

nych, a postrzeganie przez ogó∏ spo∏eczeƒ-

stwa jest dynamiczne i zmienia si´ w czasie.

Pozostaje jeszcze p∏eç psychologiczna, któ-

ra jest wewn´trznym poczuciem przynale˝-

noÊci do danej p∏ci, bez wzgl´du na p∏eç

biologicznà. identyfikacja p∏ciowa wyra˝a

si´ na co dzieƒ, przez sposób odczuwania

i doÊwiadczania. Na identyfikacj´ p∏ciowà

sk∏ada si´ zespó∏ wszystkich wariantów za-

chowania jednostki, które wynikajà z pe∏nie-

nia roli [4]. Istniejà kulturowe stereotypy i ce-

chy przypisywane p∏ciom. Na przyk∏ad

do tradycyjnych cech m´skich zalicza si´:

dominacj´, gotowoÊç do stosowania si∏y,

podejmowanie ryzyka, si∏´ fizycznà, zatwar-

dzia∏oÊç, grubiaƒstwo, orientacje przestrzen-

nà, potrzeb´ konkurencji, samoopanowanie,

zdolnoÊci techniczne i lepszà organizacj´,

racjonalizm, pogardliwoÊç, ÊwiadomoÊç w∏a-

dzy, wy˝szy poziom asertywnoÊci. Kobiety

postrzega si´ zaÊ jako uleg∏e, mniej aser-

tywne, bardziej empatyczne, uzdolnione

werbalnie, ciep∏e i opiekuƒcze w kontaktach

mi´dzyludzkich, emocjonalne, zdolne do po-

Êwi´ceƒ.

METODOLOGIA BADA¡

W badaniu uczestniczy∏o 26 ch∏opców

w wieku od 13 do 18 lat, uczàcych si´

w gimnazjum przy M∏odzie˝owym OÊrodku

Socjoterapii, na co dzieƒ mieszkajàcy w in-

ternacie M∏odzie˝owego OÊrodka Socjotera-

pii. Sytuacja rodzinna wychowanków jest

ró˝na – niektórzy z badanych sà pod praw-

nà opiekà dziadków lub Domów Dziecka.

Niektóre rodziny mo˝na okreÊliç jako zabu-

rzone, patologiczne, niektóre z problemem

alkoholowym. Ch∏opcy opuszczajà placów-

k´ na okreÊlonych zasadach, niektórzy uzy-

skujà przepustki. Wi´kszoÊç ch∏opców znaj-

duje si´ w granicach normy intelektualnej.

Wszyscy w wi´kszym lub mniejszym stopniu

przejawiajà symptomy niedostosowania spo-

∏ecznego. Ka˝dy z nich posiada orzeczenie

o potrzebie kszta∏cenia specjalnego.

Badanie przeprowadzane by∏o indywidu-

alnie. Ka˝dy z uczestników zosta∏ poinfor-

mowany o pe∏nej anonimowoÊci badania.

Do badania zosta∏y u˝yte nast´pujàce

narz´dzia: 

●

Ankieta zawierajàca 27 pytaƒ.

●

Test Niedokoƒczonych Zdaƒ Rottera [5].

●

Test rysunkowy (dwa rysunki: postaci 

kobiety i postaci m´˝czyzny).

HIPOTEZY BADAWCZE

G∏ównym tematem badania jest to, jak

postrzegajà m´skoÊç i kobiecoÊç ch∏opcy

niedostosowani spo∏ecznie w ró˝nym stop-

niu. Zak∏ada si´, ˝e sytuacja rodzinna ma

wp∏yw na seksualnoÊç i postrzeganie kobie-

coÊci i m´skoÊci. Podobnie du˝y jest wp∏yw

Êrodowiska, mediów, osób z otocznia,

pierwsze doÊwiadczenia emocjonalne i sek-

sualne. Nieznaczny wp∏yw mo˝e mieç te˝

umieszczenie w oÊrodku pó∏otwartym dla

ch∏opców i zasady panujàce w placówce.

Jednak wp∏yw tych czynników nie przyczy-

nia si´ jednoznacznie do postrzegania ko-

biet/m´˝czyzn w sposób dysfunkcyjny czy

wulgarny. Szczegó∏owe hipotezy opierajà

si´ na cz´sto s∏yszanych poglàdach wÊród

---

Przeglàd Seksuologiczny, paêdziernik/grudzieƒ 2014, nr 40

27

tzw. „trudnych ch∏opców” 1. Kobieta jest

mniej wa˝na w zwiàzku; 2. Matka jest naj-

wa˝niejszà, najbardziej pozytywnà osobà; 3.

U kobiety najwa˝niejszy jest wyglàd fizycz-

ny; 4. M´˝czyzna ma byç m´ski i silny.

ANALIZA WYNIKÓW BADA¡

Analiza odpowiedzi z ankiety wskazuje,

i˝ badani ch∏opcy zmagajà si´ z ró˝nymi

trudnoÊciami. Niektóre z nich by∏y przyczy-

nà umieszczenia w placówce i zamieszkania

w internacie. Do najcz´stszych problemów

nale˝à: dysleksja, problemy z naukà, pro-

blemy rodzinne i problemy psychiczne. Ba-

danych deklaruje, ˝e 88% mia∏o konflikt

z prawem. 41% ch∏opców okreÊla, ˝e wy-

chowuje si´ bez ojca. Swojà rodzin´ jako

pe∏nà okreÊla 23%. Wychowankowie do-

mów dziecka to 12%. Przez dziadków jest

wychowywanych 9%, bez matki wychowuje

si´ 9%. Du˝a cz´Êç ch∏opców zaznaczy∏a,

˝e w ich domu panuje atmosfera tolerancji

– 16 osób na 26. Trzynastu ch∏opców uwa-

˝a, ˝e w ich domu okazuje si´ mi∏oÊç.

Dwunastu odczuwa poczucie bezpieczeƒ-

stwa, 11 informuje o pozytywnych emocjach

jakie okazujà sobie cz∏onkowie rodziny, 10

osób odczuwa wzajemnà opiek´, pomoc

w ka˝dej sytuacji oraz przyjacielskà atmos-

fer´. 8 osób okreÊla relacje jako swobodne.

Na pytanie: „Kto jest ci najbardziej bliski?”

38% zaznaczy∏o: mama, a 38% nie potrafi∏o

wybraç jednej odpowiedzi – zaznaczyli kilka,

w tym: mama, babcia, siostra, inna osoba.

A˝ 27% ch∏opców zdecydowanie nie chce

stworzyç podobnej rodziny, do rodziny,

w której si´ wychowywali, równie˝ 27% uwa-

˝a, ˝e ich w∏asna rodzina b´dzie ma∏o po-

dobna do obecnej, a 19% b´dzie chcia∏o

powtórzyç model rodziny. Wed∏ug 69%

ch∏opców, wa˝ne decyzje w ich domu po-

dejmuje mama. 12% uwa˝a, ˝e tata. 19% an-

kietowanych zaznaczy∏o odpowiedê „ktoÊ in-

ny” i dopisali: babcia, ja, ciocia.

JeÊli chodzi o wiedz´ na temat seksual-

noÊci to najcz´stszym êród∏em informacji

dotyczàcych edukacji seksualnej i spraw

seksu sà rówieÊnicy – 16%. 13% ankietowa-

nych poszukuje informacji w Internecie.

Po 11% ch∏opców przyznaje si´, ˝e szuka in-

formacji w szkole, na stronach dotyczàcych

edukacji seksualnej, oglàda filmy, albo zdo-

bywa informacje w inny sposób ni˝ wymie-

nione. 9% szuka informacji m.in. u rodziców. 

Zdecydowana wi´kszoÊç, to jest 34%

twierdzi ˝e ich rodzice/opiekunowie sà zain-

teresowani rozmowà i ch´tnie udzielajà in-

formacje. 14% ankietowanych mówi, ˝e

szybko koƒczà temat. Na rozmowy o seksie

ze swoimi synami/podopiecznymi 12% opie-

kunów reaguje Êmiechem. Nie chce rozma-

wiaç 6% opiekunów, mimo ˝e ch∏opcy de-

klarowaliby takà ch´ç, 17% ch∏opców uwa-

˝a, ˝e ich opiekunowie reagujà jeszcze ina-

czej, zaÊ 11% ch∏opców nie udzieli∏o odpo-

wiedzi.

Wi´kszoÊç ocenia swój poziom w zakre-

sie seksualnoÊci bardzo wysoko, lub wyso-

ko: 24% ocenia wiedz´ na 10 punktów (mak-

simum), 16% ocenia wiedz´ na 8 punktów,

podobnie 16% na 7 punktów, 8% ocenia

na 9 punktów, 8% ocenia swojà wiedz´ na 5

punktów i mniej.

Na pytanie o cechy atrakcyjnej partnerki,

ch∏opcy udzielili nast´pujàcych odpowiedzi

(wszystkie sà oryginalnymi odpowiedziami,

bez zmienionej formy pisowni).

Jak pokazuje Tabela I. najwi´cej odpo-

wiedzi na pytanie, co ch∏opcy uwa˝ajà w ko-

bietach za atrakcyjne, dotyczy cech fizycz-

nych i wyglàdu, np.: piersi, zgrabna sylwet-

ka, ∏adne nogi, uroda, uÊmiech. Druga gru-

pa to cechy zmieszane – wyglàd, charakter

i zachowanie. Tu pad∏y takie odpowiedzi jak:

wszystko, figura i charakter, charakter i cia∏o.

Tabela I. Cechy atrakcyjnej partnerki.

Zdecydowanie cechy wyglàdu

Zdecydowanie cechy charakteru

– cycki, uroda,

– u kobiety najwa˝niejszy 

– piersi, ty∏ek,

jest charakter,

– nogi, piersi, poÊladki, uÊmiech,

oczywiÊcie te˝ wyglàd,

– cycki i miejsce mi´dzy kroczem,

ale charakter najwa˝niejszy.

– figura,

– kszta∏t cia∏a, zgrabnoÊç, pi´knoÊç,

– zgrabna i ∏adna sylwetka, 

du˝e piersi, ∏adne nogi,

– piersi, wyraz twarzy,

– piersi, dupa, zgrabne nogi.

Wyglàd i charakter

Wypowiedzi o charakterze 

negatywnym

– wszystko,

– nic,

– charakter, inteligencja, wyglàd,

– chuj cie to,

– figura, charakter,

– co was to obchodzi.

– figura, ∏adna twarz, charakter,

– charakter oraz cia∏o,

– wyglàd, charakter, figura cia∏a,

– wszystkie,

– wszystko, jak kobieta jest ∏adna, 

tzn. jak mi si´ podoba,

– wszystko.

---