Publication1
Yüklə 0,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 17 A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ 2013/1
- A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ 2013/01 18
17 A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ 2013/1 N.Həsənovun ayrı cinayət işlərində hal şahidi kimi iştirak etmələri faktı özü‐özlüyündə M.Səlifovun üzrərində silahın tapılmasını inkar etmir.” Bəzi hallarda da əməliyyat və ibtidai istintaqı aparan əməkdaşlar tərəfindən öz qanunsuz əməllərini ört‐basdır etmək məqsədi ilə hal şahidlərinin iştirakı zəruri olmayan istintaq hərəkətlərində belə hal şahidlərindən “istifadə” edirlər. Oxşar hal Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsinin İstintaq idarəsi tərəfindən aparılan Vüsal Məmmədov barəsində olan cinayət işi üzrə baş vermişdir. Həmin iş üzrə hal şahidləri istintaqa dəvət edilməmiş və ifadə vermədikləri halda istintaq hal şahidinin dindirmə protokolları tərtib edib və hal şahidlərinin əvəzinə saxta imzalar atmışdır. Nəticədə, göstərilən hal və istintaq orqanının digər pozuntuları məhkəmədə sübuta yetirilmiş və təqsirləndirilən şəxs barəsində bəraət hökmü çıxarılmışdır. Həmin bəraət hökmü digər məhkəmə instansiyaları tərəfindən dəyişdirilmədən saxlanılmışdır. Hal şahidlərinin belə formallığının aradan qaldırılmasında məhkəmələrin rolu böyük ola bilər. İstintaqda formal iştirakları sübut olunan hal şahidləri barədə cinayət işlərinin başlanması, belə hal şahidlərindən istifadə edən əməkdaşlar barədə müvafiq tədbirlərin görülməsi belə formallığı aradan qaldıra bilər. Həmçinin hal şahidlərinə məhkəmədə ifadə verən zaman iltizamın elan olunması formal xarakter daşımamalıdır. Belə olan halda istintaq hərəkətlərində hal şahidlərinin iştirakının effektivliyi, zərurət halında isə şahid qismində məhkəmədə verdikləri ifadələrin dəyərliliyini təmin edər. Azərbaycan Respublikası Konsititusiyasının əsas insan və vətəndaş hüquqları və azadlıqlarından bəhs edən 3‐cü fəslin 63‐cü maddəsinin I bəndinə əsasən hər kəsin təqsirsizlik prezumpsiyası hüququ vardır. Cinayətin törədilməsində təqsirləndirilən hər bir şəxs, onun təqsiri qanunla nəzərdə tutulan qaydada sübuta yetirilməyibsə və bu barədə məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş hökmü yoxdursa, təqsirsiz sayılır. Həmin maddənin V bəndində göstərilmişdir ki, Məhkəmənin hökmü olmasa kimsə cinayətdə təqsirli sayıla bilməz. “İnsan hüquqları və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında” Konvensiyanın 6‐cı maddəsinin 2‐ci bəndinə əsasən, cinayət törətməkdə ittiham olunan hər kəs onun təqsiri qanun əsasında sübut edilənədək təqsirsiz hesab edilir. Bir çox hallarda cinayət işləri başlanan zaman və istintaqın gedişatında hüquq‐mühafizə orqanları tərəfindən birgə bəyanatlar verilir. Belə bəyanatlar zamanı bir çox hallarda şəxsin təqsirliliyini müəyyən edən formada səsləndirilir. Oxşar bəyanat hüquqlarını müdafiə etdiyim Quba rayon bələdiyyəsinin sədri Elxan Əliyev barəsində də verilmişdir. 29 mart 2012‐ci il tarixdə Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğunun və Daxili İşlər Nazirliyinin mətbuat xidmətləri 01 mart 2012‐ci il tarixdə Quba şəhərində baş vermiş məlum hadisə ilə bağlı birgə məlumat yaymışlar. Həmin məlumatda göstərilmişdir ki, "...Hadisələrin baş vermə səbəblərinin müəyyən
Bununla bağlı, Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğunun və Daxili İşlər Nazirliyinin mətbuat xidmətlərinin 01 mart 2012‐ci il tarixdə Quba şəhərində baş vermiş məlum hadisə ilə bağlı 29 mart 2012‐ci il tarixdə yaydıqları birgə məlumatı hüquqlarını müdafiə etdiyim təqsirləndirilən A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ 2013/01 18 şəxs Əliyev Elxan Abbasqulu oğlunun Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasında, Azərbaycan Respublikasının tərəfdaş çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə, o cümlədən Azərbaycan Respublikası Cinayət‐Prosessual Məcəlləsində nəzərdə tutulan hüquqlarının kobud şəkildə pozulmasına səbəb olduğu üçün qanunsuz hesab olunması barədə məhkəməyə şikayət verilmişdir. Lakin şikayət məhkəmədə öz müsbət həllini tapmamışdır. Bu cür bəyanatlar istintaqın sonrakı gedişinə də təsir göstərir. Belə ki, istintaqın sonrakı gedişində necə olur olsun verilmiş bəyanatın sübut olunmasına cəhd edilir. Əksər hallarda işin sonrakı mərhələsində tərtib olunmuş ittiham aktları və məhkəmə qərarları verilmiş bəyanatlara uyğun olur. Azərbaycanı Avropa Məhkəməsində təmsil edən hakim Xanlar Hacıyev də öz müsahibələrinin birində bildirmişdir ki, “bəzən hüquq‐mühafizə orqanları istintaqın gedişatı ilə bağlı cəmiyyətə məlumatı elə şəkildə verirlər ki, artıq insanın təqsirlilik məsələsini həll etmiş olurlar. Hələ onu demirəm ki, bəzən ayrı‐ayrı hüquq‐mühafizə orqanları birləşib bir bəyanat verirlər. Bunun özü də hüquqi tərəfdən sual doğurur. Ona görə ki, prosessual baxımdan, konstitusion baxımdan hər bir hüquq‐ mühafizə orqanının öz funksiyası var. Əgər bu hüquq‐mühafizə orqanlarının biri axtarışla məşğuldursa və digəri ona nəzarət edirsə, onların birləşib istintaq barədə məlumat verməsi məncə sual doğurur. Hesab edirəm ki, hüquq‐mühafizə orqanları bu cür bəyanat verərkən çalışmalıdırlar ki, sözlər elə seçilsin ki şəxslərin təqsirsizlik məsələsi yuxarıda göstərilən formada, əvvəlcədən həll olunmasın. AR CPM‐nin 142‐ci maddəsinə əsasən, cinayət təqibi üzrə məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş hökmü cinayət təqibi üzrə icraatda həm müəyyən olunmuş hallara, həm də onların hüquqi qiymətinə görə təhqiqatçı, müstəntiq, prokuror və ya məhkəmə üçün məcburidir. Praktikada bəzi hallarda bununla da bağlı müdafiəçilərin işində çətinlik yaranır. Belə ki, hüquqlarını müdafiə etdiyim Elxan Əliyevin təqsirləndirilən şəxs kimi cəlb olunduğu cinayət işindən 3 cinayət işi ayrılaraq məhkəməyə göndərilmişdir. Elxan Əliyevin təqsirləndirilən şəxs kimi cəlb olunduğu işdə məhkəmə istintaqı başlayarkən artıq digər 3 iş barədə hökmlər çıxmışdır. Həmin hökmlərin "müəyyən etdi" hissəsində göstərilmişdir ki, guya Elxan Əliyev və digər təqsirləndirilən şəxslər tərəfindən xüsusu proqram və digər vasitələrdən istifadə olunmaqla Rauf Həbibovun bəzi Quba rayon sakinlərinin qanunsuz hərəkətləri barədə söylədiyi cümlələr ümumi konteksdən çıxarılaraq Quba rayon sakinlərinin qəzəb və hiddətinə səbəb ola biləcək məzmunda hazırlanıb internetdə yerləşdirilib. Həmin internetdə yerləşdirilmiş videoda olan davamlı çağırılışlardan məlumatlanan şəxslər 1 martda ictimai qaydanı pozan hərəkətlərdə fəal iştirak etmiş, polis əməkdaşlarının dağılışmaq barədə qanuni tələblərinə əməl etməyərək onlara qarşı zor tətbiq etmiş, Quba Rayon İcra Hakimiyyətinin, dövlət müəssisə, idarə və təşkilatlarının normal fəaliyyətini pozmuş, dövlət və fiziki şəxslərə məxsus olan əmlakları ümumi təhlükəli üsullarla yandırmaq və bərk küt predmetlərlə sındırmaqla qəsdən məhv edib zədələmişdirlər. Göründüyü kimi hüquqlarını müdafiə etdiyimiz şəxs ‐ Elxan Əliyev barəsində olan cinayət işinə məhkəmədə baxılan zaman artıq digər məhkəmə hökmlərində onun əməlinə hüquqi qiymət verilmiş, o, hadisələrin təşkilatçısı kimi göstərilmişdir. Həmin məhkəmələrdə müdafiə etdiyimiz şəxs heç şahid qismində belə dəvət olunub dindirilməmişdir. Bundan sonra üç məhkəmə hökmü ilə əməllərinə “qiymət” verilən şəxsin hüquqlarının müdafiə olunmasında çətinliklər yaranmışdır. Belə ki, həmin hökmlər artıq preyudisiyallıq qüvvəsini almışdır və məhkəmə üçün məcburi idi. Belə olan halda məhkəmənin şəxs barəsində ittiham hökmünün çıxarmaması demək olar ki, mümkünsüz olardı. Məhkəmələr belə işlərə baxarkən daha çox diqqətli olmalıdırlar. Ya belə işlər istintaqda ayrılmamalı, məhkəmə istintaqı birlikdə aparılmalıdır, ya da məhkəmələr öz hökmlərində yalnız məhkəmə istintaqında təqsirləndirilən şəxs kimi cəlb olunmuş şəxslərin əməllərinə hüquqi qiymət verməlidirlər. Ümid edirəm ki, davam edən məhkəmə‐hüquq islahatları nəticəsində qəbul edilən normativ aktlar və toxunduğum problemlərin müsbət həlli istiqamətində aparılan islahatlar, ibtidai istintaq orqanları və məhkəmələrin fəaliyyətlərinin daha da təkmilləşdirilməsi nəticəsində yuxarıda sadalanan nöqsanlar aradan qaldırılacaq. Bununla da vəkillər tərəfindən təqsirləndirilən şəxslərin hüquqlarının daha da yüksək keyfiyyətdə müdafiə olunması üçün şərait yaradılacaqdır. Yüklə 0,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|