Qadın düz Ravikin üstünə gəlirdi. O, iri addımlarla yeriyir və qəribə tərzdə səndələyirdi. Ravik onu lap çatanda gördü. Gördü ki, rəngi avazıyıb, almacıq sümükləri çıxıb, gözləri az qalır hədəqəsindən çıxsın
Yüklə 1,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
280 –Həyatla ayaqlaşır, – Ravik laqeydliklə dilləndi.– Çoxumuz eləyik. Nəfəsi tutula- tutula onun arxasınca qaçırıq ki, əldən çıxmasın. – Bunu başqa cür də demək olar. – Olar, ancaq mənası dəyişməyəcək. Nigarançılıqdır, qoca! Son iyirmi beş ilin dəbdə olan xəstəliyidir. Daha heç kəs həyatının qalan hissəsini sakitcə başa vurub qocalacağına inanmır. Hamı yanğın qoxusunu duyur, həyatdan nəsə qoparmağa çalışır. Təkcə səndən başqa... Sənə adi sevinclər də bəs eləyir. Morozov dinmədi. – Ancaq şlyapadan başı çıxmır,– deyə Ravik sözünə davam etdi.–Başına qoyduğu şlyapaya bax! Ümumiyyətlə, zövqü pisdir. Onun gücü də elə bundadır. Çox mədəni olmaq adamı zəiflədir. Ancaq axır nəticədə hamı adi, çılpaq həyat həqiqətlərinə gəlib çıxır. Sən özün buna ən yaxşı misalsan. Morozov irişdi: – Mənim miskin səadətimdə işin olmasın, ey xəyalı həmişə göylərdə süzən insan! Zövqü adi olan adamın çox şey xoşuna gəlir, heç vaxt əli boşda qalmır. Altmış yaşında məhəbbət dalınca qaçan axmaqdır, qarşısındakıların manşır kartla oynadığını bilə-bilə onları udmaq xəyalına düşür. Yaxşı fahişəxanada adamın ürəyi dinclik tapır. Mən getdiyim yerdə on altı cavan qız var. Azacıq pulla paşalıq eləyirəm. Mənim orada gördüyüm nəvazişi bəzi məhəbbət qulları ömrü boyu görmür. Yenə deyirəm, məhəbbət qulları! – Başa düşdüm, Boris. – Yaxşı, onda gəl bu sərin, yüngül «Puyi» şərabını axıracan içək, Parisin hələ zəhərlənməmiş havasından doyunca udaq! – Mən razı! Sən şabalıd ağaclarının bu il ikinci dəfə çiçək açdığını hiss elədin? Morozov başını tərpətdi, qırmızı rəngə çalan nəhəng Mars planetinin işıq saçdığı səmanı göstərdi: – Hiss elədim! Deyirlər, Mars da çoxdan bəri yerə belə yaxınlaşxmayıb.– O güldü.–Bir azdan qəzetlərdə oxuyarıq ki, haradasa yenicə doğulmuş uşağın üzündəki xal qılınca oxşayır. Ya da haradasa yağış əvəzinə, qan yağıb! Bu qəribə əlamətləri tamamlamaq üçün təkcə orta əsrlərin müəmmalı quyruqlu ulduzu çatmır. – O quyruqlu ulduz da gəlib!–Ravik redaksiyanın binası üstündə hərəkət edən reklam–yazını göstərdi. Hərflər, sanki, bir-birini təqib edirdi. Ora xeyli adam yığışmışdı və başlarını geri əyərək, dinmədən onlara tamaşa edirdilər... Raviklə Morozov burada xeyli oturdular. Bir qarmonçalan səkidə dayanıb «Göyərçinim mənim» mahnısını çalırdı. Sonra xalça alverçiləri gəldi, hərəsi birini çiyininə almışdı. Bir oğlan da stolların arası ilə gəzə-gəzə püstə satırdı. Qəzetsatanlar gələnə kimi hər şey əvvəlki qayda ilə yerində idi. Ancaq onlar görünər-görünməz təzə xəbərləri əllərindən qapdılar və bir neçə saniyənin içində hərə bir qəzet açdı. Elə bil, artırmaya bir dəstə iri, dümağ, qansız güvə dolmuşdu və qanadlarını asta-asta tərpədərək, acgözlüklə öz qurbanlarını didişdirirdi... – Joan gedir, –Morozov dilləndi. – Hanı? – O tərəfə bax... 281 Joan küçəni keçib, «Yelisey çölləri»ndəki üstüaçıq maşına tərəf gedirdi. Raviki görmədi. Yanındakı kişi maşının o biri tərəfinə keçib, sükanın arxasında oturdu. Şlyapa qoymamışdı və çox cavan görünürdü. Ustalıqla maşını o birilərin arasından çıxardı. «Deloe» idi... – Gözəl maşındır...– Ravik sükutu pozdu. – Təkərləri gözəldir!–deyə Morozov fısqırdı.–Polad qətiyyətli, əyilməz Ravikə bax! – Sonra da təəssüf hissi ilə əlavə elədi.–Vətənindən didərgin düşüb, gəlib mərkəzi avropalı olub. Gözəl maşına bax! Murdar bir əclaf desəydin, yenə bir az başa düşərdim. Ravik gülümsədi: – Bu, nəyisə dəyişir? Əclaf, ya müqəddəs, nə fərqi, hər şey ona münasibətdən asılıdır. Ömrü boyu sakit bir fahişəxana axtaran on altı qızın paşası belə şeyi başa düşməz! Məhəbbət gəlir güdən tacir deyil. Xəyal aləminə öz pərdəsini asmaq üçün iki-üç mismar bəs eləyər. İstəyir qızıldan olsun, istəyir qurğuşundan, ya da lap paslanmış olsun, ona fərq eləmir. Harada kefi gəlir, orada da adamı yaxalayır. İstəyir, qaratikan kolu olsun, istəyir, qızılgül, fərqi yoxdur, sədəf kimi parıldayan ay işığına bürünəndə «Min bir geçə» nağılına dönür. Morozov şərabdan bir qurtum aldı. – Sən yaman çox danışırsan,–dedi,–heç biri də düz deyil. – Özüm bilirəm. Ancaq qatı qaranlıqda adicə bir mayak da gur işıqdır, Boris. Etual meydanından gümüşü rəngə bələnmiş bir sərinlik gəldi. Ravik içində şərab olan köbəli qədəhi ovcuna aldı. Əlinə sərinlik yayıldı. Ürəyi də belə soyuq idi. Bu soyuqluq gecənin nəfəsi ilə gəlirdi və özü ilə bərabər Ravikin taleyinə sonsuz bir biganəlik də gətirirdi. Həm taleyinə, həm də gələcəyinə... Haçansa bir dəfə də belə olmamışdımı? Hə, yadına düşdü, Antibdə... Joanın onu atıb gedəcəyini biləndə... Bu, sonradan etinasızlığa çevrilən biganəlik idi. Heç yana getməməyi qərara alanda da belə soyuqqanlı oldu. Daha heç yerə gedən deyil! Bu da həmin işin davamıdır. İntiqamın da, məhəbbətin də dadını gördü. Bəsi idi! Bunlar hər şey olmasa da, hər halda, çox şey idi! Kişiyə bundan artıq nə lazımdır?! Əslində, heç birinə ümid eləmirdi. Haakeni öldürdü və Parisdən qaçmadı! Heç qaçmayacaq da! Bu da həmin işin davamıdır! Bir yandan dolan bir yandan boşalmalıdır... Yox, məyusluq deyildi bu! Sadəcə olaraq, adam qəti qərara gələn kimi sakitləşir, fərqi yoxdur, qoy bu qərar heç bir məntiqə sığmasın! Çox yıxılıb-durandan sonra ayağı yer tutmuşdu, nəsə gəlib yerinə düşmüşdü. İndi bir az ara vermək, özünü toplayıb diqqətlə ətrafa baxmaq lazımdır. Bu, çox müəmmalı bir inam idi, sanki, yaranan fasilədən istifadə edərək, nəyəsə hazırlaşırdı. Artıq hər şey mənasını itirmişdi. Axar sular dayanıb göl olub, gecənin qoynunda uyuyur. Bu gölün hara axıb töküləcəyini açılan səhər göstərəcək... – Mən gedim,–deyə Morozov saata baxdı. – Oldu, Boris. Mən bir az da oturacağam. – Axırı çatmış bir dünyanın son gecələrindən nəsə qoparmaq istəyirsən, hə? – Düz tapdın! Bunların heç biri qayıdan deyil... – Qayıtsa yaxşıdır? – Yox! Heç biz də qayıdan deyilik! Keçən gün keçib getdi, onu gözyaşı ilə, yalvarmaqla qaytarmaq olmaz! Yüklə 1,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|