Qadın düz Ravikin üstünə gəlirdi. O, iri addımlarla yeriyir və qəribə tərzdə səndələyirdi. Ravik onu lap çatanda gördü. Gördü ki, rəngi avazıyıb, almacıq sümükləri çıxıb, gözləri az qalır hədəqəsindən çıxsın

 
7
– Gərək, məni küçədə qoyaydınız. İndi... deyəsən... gedə bilməyəcəyəm... 
– Mən də elə fikirləşirəm. Qalın, burada yatın. Ən yaxşısı budur. Sabah baxarıq. 
Qadın onun üzünə baxdı: 
– Mən sizə... 
– Allah xatirinə... – Ravik onu qabaqladı, – mənə mane olmursunuz. Hara 
gedəcəyini bilməyən adamların burada gecələdiyi birinci dəfə deyil. Bu 
mehmanxana qaçqınlar üçündür. Belə şeylər burada hər gün olur. Çarpayı sizin 
olsun, mən isə divanda yataram. Öyrəşmişəm... 
– Xeyr, xeyr! Mən elə burada oturacağam. Buradaca oturmağa icazə versəniz, 
bəsimdir. 
– Yaxşı, siz deyən olsun. 
Ravik paltosunu çıxarıb asdı. Sonra çarpayının üstündəki adyalı, yastığı götürüb, 
stullardan birini divana tərəf çəkdi. Vanna otağından uzun bir hamam xalatı gətirib, 
stulun başına asdı.  
– Olanım budur, – dedi, – istəsəniz, pijama da götürün. Siyirmədə olmalıdır. Daha 
sizinlə qurtardım. İstəyirsinizsə, gedin, yuyunun. Mənim hələ bir az işim var. 
Qadın başını buladı. Ravik gəlib onun qarşısında dayandı. 
– Plaşı isə indi çıxarmalı olacaqsınız, – dedi, – tamam sudur. Bereti də verin.  
Qadın ikisini də çıxarıb verdi. Ravik yastığı divanın bir küncünə qoydu: 
– Başınızı bura qoyarsınız. Stulu da ona görə qoymuşam ki, yıxılmayasınız. 
O, stulu divana bir az da yaxın çəkdi. 
– Ayaqqabılarınızı da çıxarın. İçində sellər-sular oynayır. Yaxşı sətəlcəmliksiniz... 
O, qadının ayaqqabılarını çıxartdı, siyirmədən bir cüt qısa yun corab götürüb, 
ayağına geydirdi. 
– Bununla birtəhər keçinmək olar. Adam, gərək, ən çətin anlarda belə rahatlıq 
haqda düşünsün. Köhnə əsgərlik adətidir. 
– Təşəkkür edirəm, – qadın dilləndi, – təşəkkür edirəm. 
Ravik vanna otağına keçib kranları burdu. Su vannaya püskürdü. Qalstukunu 
çıxarıb, güzgüdə fikirli-fikirli özünə baxdı. İti gözləri çuxura düşmüşdü. Sifətdən 
arıq idi və o qədər əzgin görünürdü ki, gözlər olmasaydı, deyərdin, ölü sifətidir. 
Dodaqlar... Burun pərlərindən dodaqların ucuna qədər uzanan nazik qırışlar... Sağ 
gözünün üstündəki uzun çapıq saçlarına qədər gedib çatmışdı... 
Telefon zəngi onu xəyaldan ayrıdı. Lənət şeytana! Bircə anlığa hər şeyi 
unutmuşdu. Onda belə hissə qapılma halları olurdu. Hələ içəridəki qadın... 
– Gəlirəm, – deyə qışqırdı. 
– Qorxdunuz? – deyə o, dəstəyi qaldırdı. – Necə? Bəli... Yaxşı... hə, əlbəttə, olar... 
Bəli... harada? Yaxşı, bu dəqiqə gəlirəm... İsti qəhvə... Tünd olsün... Bəli... 
O, dəstəyi yavaşca yerinə qoydu, fikirli-fikirli divanın ayaq tərəfində oturdu. 
Sonra: 
– Mən gedəsi oldum, – dedi, – tələsikdir... 
Qadın o dəqiqə ayağa durdu. Azacıq səndələdi, stula söykəndi. 
– Yox, yox! – Ravik qadının bu hərəkətindən riqqətə gəldi. – Siz qalın. Yatın... 
Mən bir-iki saatlığa gedirəm... Bilmirəm, nə qədər çəkər... Qalın... 

---

 
8
Paltosunu geydi. Qəflətən ağlına bir fikir gəldi və o dəqiqə də yoxa çıxdı. Qadın 
oğurluq eləməzdi. Bu, eləsindən deyildi. Elələrini yaxşı tanıyırdı. Bir də oğurlanası 
nəyi var idi? 
– Olar, mən də gedim? – Qadın bu sözləri deyəndə Ravik artıq qapıya çatmışdı. 
– Xeyr, olmaz! Siz qalın. Nə lazım olsa, götürün. İstəyirsiniz, çarpayıda yatın. 
Konyak da var. Yatın... – O geri dönüb çıxmaq istədi. 
– Qoyun işıq yana-yana qalsın. – Qadın bu sözləri qəflətən, tələsə-tələsə dedi. 
Ravik əlini dəstəkdən çəkdi. 
– Qorxursunuz? 
Qadın başını buladı. Ravik başı ilə açara işarə elədi: 
– Qapını arxamca bağlayın, ancaq açarı çıxarın. Aşağıda biri də var, onunla 
açaram... 
Qadın yenə başını buladı: 
– Qorxuram... Xahiş edirəm, qoyun işıq yana-yana qalsın. 
– Belə de... – Ravik sınayıcı nəzərlərələ ona baxdı: – Onsuz da söndürmək 
istəmirdim. Qoyun beləcə qalsın. Başa düşürəm... Özümün də başıma gəlib. 
Akasiya küçəsinin tinində taksi rast gəldi. 
– Laurstan küçəsi, on dörd. Bir az cəld olun. 
Sürücü maşını döndərib Karno prospektinə çıxdı. Onlar dö le Qrand Arme 
prospektinə çatanda sağ tərəfdən balaca, ikiadamlıq bir maşın çıxdı. Əgər küçə yaş 
və sürüşkən olmasaydı, toqquşardılar. Əyləci basanda o biri maşın düz küçənin 
ortasına kimi sürüşdü, az qaldı, qabağı taksiyə dəysin. «Reno» markalı maşın idi, 
fırfıra kimi fırlanırdı. Sükanın arxasında eynəkli, qara şlyapalı bir kişi oturmuşdu 
və maşın fırlandıqca, hərdən avazımış sifəti görünürdü. Sonra maşın düzəldi, 
küçənin başında, Aida darvazasının yanında, üzü «Zəfər tağı»na tərəf dayandı. 
Uzaqdan yaşıl böcəyə oxşayırdı. Sürücü əlini pəncərədən çıxarıb yumruğu ilə 
onları hədələdi. Taksinin sürücüsü Ravikə tərəf döndü: 
– Beləsini heç görmüsünüz? 
– Bəli. 
– Şlyapasına bax! Kim başına şlyapa qoyub, gecə vaxtı belə sürətlə maşın sürər? 
– Günah sizdə idi, çünki o, baş küçə ilə gedirdi. Niyə söyürsünüz? 
– Əlbəttə, günah bizdə idi. Elə ona görə də söyürəm. 
– Bəs günah onda olsa, neyləyərdiniz?  
– Onda da söyərdim. 
– Deyəsən, çox zarafatcıl adama oxşayırsınız... 
– Onda başqa cür söyərdim, – deyə sürücü maşını Foş prospektinə döndərdi. – Belə 
də təəccüblənməzdim. Aydın oldu? 
– Xeyr. Tinlərdə bir az yavaş sürün. 
– Onsuz da yavaş gedirəm. Küçələrə, elə bil, yağ çəkilib. Siz ki mənə qulaq asmaq 
istəmirsiniz, niyə danışdırırsınız? 
– Çünki yorulmuşam, – Ravik hövsələdən çıxırdı, – çünki gecədir. Bir az bərk 
sürün. 
– Bu, başqa məsələ... – Sürücü əlini furajkasının günlüyünə apardı. – Başa 
düşdüm. 
Birdən Ravikin ağlına nəsə gəldi: 

---

 
9
– Bura baxın, – dedi, – siz russunuz? 
– Xeyr. Ancaq müştəri gözləyəndə əlimə keçəni oxuyuram. 
«Bu gün mənimki ruslar sarıdan gətirmir, – deyə Ravik ürəyindən keçirdi və 
arxaya söykəndi. – İndi bir fincan qəhvə olaydı... Özü də tünd, isti... Yəqin, orada 
var... Gərək, əllərim titrəməsin... Yoxsa, Veberə iynə vurdurası olaram». 
O, şüşəni aşağı salıb, nəm havanı acgözlüklə ciyərlərinə çəkdi... 
 
 
 
II 
 
 
Balaca cərrahiyyə otağı çox işıqlı idi və tərtəmiz saxlanan sallaqxanaya oxşayırdı. 
Hər yanda qana bələnmiş pambıqla dolu vedrələr, sarğılar, tamponlar! Elə bil, 
onlardan otağa qırmızı işıq süzülürdü. Veber üzbəüz otaqda, üstünə lak çəkilmiş 
dəmir stolun arxasında oturub nəsə yazırdı. Tibb bacısı alətləri qaynadırdı. Su 
pıqqıldayır və bu zaman, sanki, otaqdakı işıq cızıldayırdı. Ancaq cərrahiyyə 
stoluna uzadılmış meyit bunların hamısına biganə idi, heç nədən xəbəri yoxdur. 
Ravik duru sabunu əllərinə töküb, yumağa başladı. Çox acıqlı idi və əllərini elə 
bərk sürtürdü ki, deyərdin, dərisini soymaq istəyir. 
– Tfu… – o, kobud bir söyüş söydü. Tibb bacısı ikrahla ona baxdı. Veber başını 
qaldırdı: 
– Sakit olun, Ejeni, bütün cərrahlar söyür. Xüsusilə, işləri düz gətirməyəndə! 
Gərək, siz indiyə kimi buna öyrəşmiş olaydınız.  
Tibb bacısı xeyli aləti qaynayan suyun içinə atdı, incik tərzdə dilləndi: 
– Professor Pere heç vaxt pis söz danışmazdı. Buna baxmayaraq, o da çox adama 
həyat bəxş eləyirdi. 
– Professor Pere beyini sahəsində mütəxəssis idi. Onunku zərif, dəqiq zərgər işidir, 
Ejeni. Biz isə qarın-bağırsaqla əlləşirik. Bu, tamam başqa şeydir. – Veber 
dəftərçəni örtüb ayağa durdu. – Yaxşı işlədiniz, Ravik. Ancaq bizdən əvvəl kimsə 
başdansovu iş görübsə, neyləmək olar?! 
– Xeyr, olar. Bəzən olur… – Ravik əllərini silib, siqaret yandırdı. Tibb bacısı heç 
nə deməyib, narazılıqla pəncərəni açdı. 
– Afərin, Ejeni! – Veber onu alqışladı. – Həmişə qayda-qanunu gözləyirsiniz. 
– Mənim həyatda hələ arzularım var, belə tez ölmək istəmirəm. 
– Çox gözəl, Ejeni, bu da bir təsəllidir. 
– Ancaq elələri var ki, heç nəyi yoxdur. İstəmirlər də olsun… 
– Bu, sizə aiddir, Ravik, – Veber güldü. – Yaxşısı budur, tez aradan çıxaq. Səhərlər 
Ejeni çox acıqlı olur. Onsuz da burada bizlik iş qalmadı. 
Ravik dönüb həyatda arzuları olan tibb bacısına nəzər saldı. Qız da çəkinmədən 
onun gözlərinin içinə baxdı. Gözlərindəki nikelli eynək Ejenin ifadəsiz üzünə nəsə 
bir sərtlik verirdi. O da Ravik kimi bir adam idi, ancaq nədənsə ona yovuşa 
bilmirdi. 
Ravik: 
– Bağışlayın, – dedi, – siz haqlısınız. 

---