Qafqaz müSƏlmanlari idarəSİ baki islam universiteti
Yüklə 5,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 7.3.MÖVZU HƏDİSLƏR HAQQINDA YAZILMIŞ MƏŞHUR ƏSƏRLƏR
- 5. Əl-Aqidatüs-səhiha fil-mövzuatis-sariha. 6. Marifətül-vüquf aləl-məvquf. 7. Risalə fi əhadisil-mövzua.
- Xatimətu sifris-səadət.
[417]
Müəllif bunları qeyd etdikdən sonra yazır: “Bu saylar ağılı çaşdıracaq sayda çoxdur. Bunlar hədislər içərisinə soxulmuş kənar fikirlər, uydurma və yalançı hədislərdir ki, Peyğəmbərin (s) adına onun vəfatından sonra deyilmişdir. Həqiqətən də dinin düşmənləri, xüsusən də yəhudilər, xristianlar və onlardan olan müsəlmanlarİslam şəriətinə, şəriətdən olmayan şeyləri daxil etmişlər. Yəhudilər üçün özlərini zahirən İslamda göstərərək böyük bir dövrdə bu rəvayətləri yaymaq fürsəti olmuşdur. Həqiqətən də hədislərin yazılmasının qadağan olması əsr yarıma yaxın olmuşdur, sonra İslam dünyasında onların ölçülüb-biçilmədən yazılması, yalançılıq və uydurmaçılığa münbit şərait yaratmış, yəhudi və xristian din xadimlərinin hədis demələrinə yer ayrılmış, yəhudilik bidətinin və xristianlığın dəyərsiz fikirlərinin, həmçinin, məcusi əfsanələrinin müsəlmanlardan olan sadəlövhlərin aldadılması ilə yazılmışdı. İddia edilir ki, Əhməd bin Hənbəl bir milyona yaxın hədis əzbərləmişdi. Buxarinin beş yüz min hədis əzbərlədiyi xəyal edilir. Kim Peyğəmbərin (s) Məkkə və Mədinədəki həyatında onunla birlikdə peyğəmbərlik yükünü öz çiynində daşımışdı.” 1493
Cəfər Sübhaninin burada söylədiyi fikirlər içərisində maraqlı cəhətlərdən biri budur ki, Peyğəmbərdən (s) sonra hakimiyyətə gələn xəlifələrin hədislərin yazılmasını qadağan etmələri, hədis uydurmaq üçün əlverişli şərait yaratmışdı. Doğrudan da hədislərin yazılması yasağımüsəlmanları həqiqi Peyğəmbər (s) hədislərindən uzaq salmışdı. Bu boşluqdan lazımınca yararlanan yəhudi və xristianlar öz cəfəng ideyalarını İslama bulaşdırdılar. Bu və ya digər məqamları incələyən əhli- sünnə alimi Süyuti yazır: “Səhih əsərlərin yazılmasından əvvəl kitablar sağlam ruhda idi, orada səhihlə birlikdə digərləri də var idi. Əsərlərsəhabələrin və böyük tabeunların dövründə tədvin edilməmişdi və tərtib olunmamışdı. Çünki onlara ilk olaraq hədisləri yazmaq qadağan edilmişdi- necə ki, Müslimin “Səhih”ində sübut olunmuşdu-Quranla qarışmağın qorxusuna görə belə idi. Çünki onların əksəriyyəti yazını yaxşı bilmirdilər. Elə ki, alimlər böyük şəhərlərdə intişar tapdılar bidətlər çoxaldı, səhabələrin sözləri, tabeunların və digərlərinin fətvaları sağlam şəkildə tədvin olundu. İlk olaraq onları toplayan, Məkkədə İbn Cüreyc, Mədinədə İbn İshaq və Malik olmuşdur...” 1494
və xristian rahiblərinin müsəlmanların içərisindəki mövcudluğuna işarə etməmişdi. Halbuki onlar yalanları və çürük fikirləri müsəlmanların içərisində yaymışlar. O, tədvin işinin İbn Cüreyc və ondan sonrakı dövrdə olduğunu açıqlayır. İbn Cüreyc ikinci əsrin hədisşünaslarındandır və Abbasilər dövründə hicri 150-ci ildə vəfat etmişdi. Şiə firqəsindən olan qülatlar batil hədislər qeyd etmiş, onları da rical alimləri öz əsərlərində qeyd etmişlər. Buna misal Məhəmməd bin Əbu Zeynəbi göstərmək olar.
1493 Cəfər Sübhani, , səh. 121 1494 Əllamə Süyuti, Tədribür-ravi, c. I, səh. 66 [418]
O, Əbil-Xəttab adıyla məşhurdur. Hətta Əbu Əmr əl-Küşşi demişdi: “Fəzl bin Kaşan bəzi kitablarında deyir: o, yalançı məşhurlardandır.” 1495
Nə yaxşı ki, Peyğəmbərin (s) sünnəsi uydurmalardan təmizlənmiş, tədqiqatçılar mövzu hədislər haqqında kitablar yazmışlar.” 1496
Hədis ədəbiyyatı tarixində məşhur adlar altında yazılmış əsərlərdən bir qrupu uydurma hədislərlə əlaqədar yazılmış kitablardır. Bu əsərlərin adları “mövzuat” adlanır. Bu haqda əsər qələmə alan müəlliflər çoxdur. Onlardan bəzilərini qeyd etmək olar.
Bu əsərin müəllifi Məhəmməd bin Tahir bin Əli bin Əhməd əş-Şeybani əl- Məqdisidir (öl. 507 h. / 1113 m.)
Bu əsəri Həsən bin Məhəmməd əs-Səğani yazmışdır. 3. Kitabül-mövzuat minəl-əhadisil-mərfuat Bu kitabın müəllifi Əbdürrəhman bin Əbülhəsən Əli bin Məhəmməd bin Ömər Əbülfərəc İbn əl-Cövzidir (öl. 597 h. /1200 m.).
Bu əsərin müəllifi Ömər bin Bədr bin Səid bin Məhəmməd əl-Hənəf Zi Yəuddin Əbülhəfs Məvsuli (öl. 622 h. /1225 m.) hesab olunur. Ümumiyyətlə əl-Mavsulu bu sahədə daha çox əsər yazan müəlliflərdəndir. Onun aşağıdakı iki əsəri də bu elmin qaynaqlarındandır:
Bu əsərin müəllifi isə Həsən bin Məhəmməd bin Həsən bin Heydər bin Əli bin İsmayıl əl-Hindi əs-Səğani (öl. 650 h. / 1252 m.) hesab olunur.
Bu əsəri, Əhməd bin Əbdülhəlim bin Əbdüssəlam bin Abdullah bin Məhəmməd Təqyüddin İbn Teymiyyə (öl. 728 h. / 1328 m.) yazmışdı.
Bu əsəri də, İbn Teymiyyə yazmışdı. 10. Xatimətu sifris-səadət. Bu əsəri Məhəmməd bin Yəqub bin Məhəmməd bin Ömər əş-Şirazi Məcudiddin əl-Firuzabadi (öl. 817 h. / 1415 m.) yazmışdı.
Bu əsəri isə Əbdürrəhman bin Əbi Bəkr bin Məhəmməd Cəlaləddin əs-Süyuti (öl. 911 h. / 1505 m.) yazmışdı.
1495 Əbul-Xəttab, Yunus bin Zibyan, Yezid əs-Saiğ və Əbu Sumeyyə, Şəhid əs-Sani, ər-Riayə fi elmid-dirayə, səh. 160 1496 Üsulul-hədis və əhkamuhu, səh. 122 Yüklə 5,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|