28
həyatının bən--zərsiz əhvalatları onun bənzərsiz
poetik deyimi ilə şeir dəftərinə köçürdü. Şəmkirin
Qaracəmir-li kəndində pambıq yığımında olarkən
yazdığı “Dönərmiş” adlı satirik şeiri o vaxt ellikcə
pambıq yığımına göndərilən ali məktəb tələbələri
arasında məşhur idi:
Neçə gündür qonağıyıq Şəmkirin,
Ömür yolu bu mahala dönərmiş.
Qara geymiş ağ pambığın əlindən
Yaşamaq da bir zavala dönərmiş.
Ağ pambığı kim gətirdi bu kəndə,
Yerə girsin əkdirən də, əkən də.
Nahar vaxtı saat dördə çəkəndə
Ac qarnımız tar-qavala dönərmiş.
Boynumuza bir ağ torba salmışıq,
Elmi qoyub, pambıq yığan olmuşuq.
Aman allah, gör nə günə qalmışıq?!
Bayramov
1
da ağsaqqala dönərmiş.
Mətbuatda
onun
yaradıcılığını,
ayrı-ayrı
* Tələbə yoldaşlarından biri
29
şeir-lərini təhlil edir, yüksək qiymətləndirirdilər.
Bu ba-xımdan “Literaturnıy Azerbaydjan”
jurnalında (1956, №2) Bəxtiyar Vahabzadənin
“Gənc poeziya” adlı məqaləsi maraq doğurur.
Məqalə
gənclərin
yaradıcılığında
məhəbbət
mövzusuna həsr olunmuşdu: “...Xəlil Xəlilovun
“Qopmuş
düymə”,
Hüseyn
Kürdoğlunun
“Ünvanım olsun”, Əli Kərimovun “İki məhəbbət”,
Şükür Xanlarovun “Sürücü”, Rüfət Axundovun
“Baxış” şeirləri bu köhnə və həmişəyaşar
mövzuya həsr olunub. Mənim fikrimcə, onların
içində ən uğurlusu Hüseyn Kürdoğlunun
“Ünvanım
olsun”
şeiridir.
Lirik
şeirin
məzmunundan söz açmaq və onun bütün
cazibəsini, poetik tapıntılarının gözəlliyini təsvir
etmək çox çətindir. Bütün bunlar isə adı çəkilən
və təəssüf ki, rus dilinə tərcümə olunmayan şeirdə
var. “Ünvanım olsun” böyük incəliklə, ölçü hissi
ilə yazılıb. Əfsus ki, bu cəhətə bir çox lirik
şeirlərdə rast gəlmirik. Onlarda “bülbül cəhcəhi”
və digər sentimentallıq var, lakin əsl lirikaya xas
olan zövq və duyğu yoxdur”.
1956-cı ildə “Uşaq və gənclər ədəbiyyatı”
30
nəşriyyatının çap etdiyi “Gəncliyin səsi” kitabında
şairin çox maraqlı “Yol üstündə tək qovaq” adlı
on bəndlik şeiri çap olunmuşdu. 1957-ci ildə isə
Yusif
Şirvan və Bəxtiyar Vahabzadənin
redaktorluğu ilə ADU-nun Ədəbiyyat dərnəyinin
üzvlərinin
əsərlərindən
ibarət
“Gənclik
nəğmələri” adlı böyük həcmli almanax nəşr
edilmişdir.
Almanaxın titul səhifəsinin arxasında yazılıb:
“S.M.Kirov
adına
Azərbaycan
Dövlət
Universitetinin Ədəbiyyat dərnəyinin üzvlərinin
əsərlərindən ibarət bu almanax 1956-cı il
respublika ali məktəb tələbələrinin əsərlərinin
konkursunda bəyənilmiş və ali məktəblər və elmi
idarələrin Respublika Həmkarlar İttifaqının Fəxri
fərmanı ilə mükafatlandırılmışdır”.
Almanaxda Hüseyn Kürdoğlunun “Kəklik”,
“Sa-ğı-cı qız”, “Uçuq kəhriz”, “İnanmıram”,
“Bilmi-rəm” kimi maraqlı şeirləri də yer alır.
“Gənclik nəğmələri” məni ağuşuna alıb ali
mək--təbə qəbul olunduğum 1957-ci ilə apardı.
İsmayıl Şıxlının təzəcə çapdan çıxmış “Ayrılan
yollar” və Salam Qədirzadənin “Qış gecəsi”
31
kitablarını “Beşmərtəbə”nin yanında 18 saylı
məktəblə
üzbəüz
kitabxanadan
(deyəsən
Krupskaya adına kitabxana idi) alıb acgözlüklə
oxudum. Həyatımda birinci dəfə noyabr ayının
sonlarında şairlə oxucuların görüşündə iştirak
etdim. Məmməd İbrahimlə (Məmməd Arazla)
izdihamlı bir görüş keçirilirdi. Kitabxanaçı qadın
bədii ədəbiyyata marağımı görüb bir gün dedi ki,
gənclərin yaradıcılığından bəhs edən bir kitab
çıxıb. Apar oxu. Bu, “Gənclik nəğmələri” idi.
Almanaxda şeir və hekayələri çap olunan gənc
şair və nasirləri dünyanın xoşbəxti hesab edirdim.
Nə gizlədim, məndə onlar kimi tanınmaq arzusu
baş qaldırmışdı.
Bəlkə elə bu arzu gələcək taleyimdə müsbət
rol oynadı. Sonralar onların bir çoxu ilə dost
oldum. Qürur hissi ilə Yaşar Qarayev, Tofiq
Hacıyev, Firudin Ağayev, Abbasəli Sarovlu,
Əlibala Hacızadə, Həmid Abbas, Ayaz Vəfalı,
Aqşin Babayev və Hüseyn Kürdoğlunun adını
çəkə bilərəm. Xalq qarşısında, ədəbiyyatımız
qarşısında böyük xidmətləri olan bu görkəmli
insanlardan Yaşar Qarayev, Tofiq Hacıyev, Ayaz
32
Vəfalı və ən çox da Hüseyn Kürdoğlunun
yaradıcılığına əsərlər həsr etmişəm. Bu kitabım
isə
Hüseyn
Kürdoğlu
şəxsiyyətinə
və
yaradıcılığına məhəbbətin bəhrəsidir.
Tam səmimiyyət və məsuliyyətlə deyirəm ki,
Kürdoğlunun
əsərlərini
diqqətlə
nəzərdən
keçirəndə gördüm ki, hər şeiri ilk misrasından son
misrasına qədər sənət nümunəsidir. Hələ I kursda
oxuyarkən yazdığı “Bulaq” şeiri deyilənləri təsdiq
edir:
Şerimdən hər yanda min soraq olsun,
Ellərin yanında üzüm ağ olsun.
Qoy ürək sinəmdə bir bulaq olsun,
Axıb tükənməsin sözüm, ey bulaq!
Azərbaycanın Qərb bölgəsindən olan tələbə
qı-zın
“necə yazırsan” mənasında işlənən
“Hancarı yazırsan?” sualına Hüseyn Kürdoğlunun
şeirlə cavabı da deyilənləri təsdiqləyir. Şeirdəki
məna dərinliyi adamı heyran edir:
Heç özüm də bilmirəm mən hancarı yazıram,
Qışın oğlan çağında qız baharı yazıram.
Dostları ilə paylaş: |