Qubadlinin yer- yurd adlari (mononimleri). pdf
Yüklə 18,54 Kb. Pdf görüntüsü
|
58 köçən ailələrin nəsilləridir. XVI əsrə aid bir çox mənbədə Başaratbəy şəxs adı da çəkilir. Toponimləri: Əli bulağı, Hatın çayı, Çinarlı bulaq, Topağac, Dərə yurd, Hürneyd, Yağlı dərə, Dərə yurd düzü, Yağlı yurd, Əmən dağı, Abbasın yalı və s. Boynəkər. Bazarçay sahilində, Qubadlı rayo- nunda kənd. Toponim boyun (coğrafi termin məna- sında) və əkər (əkin mənasında) sözlərinin birləşmə- sindən əmələ gəlib, "təpənin boynundakı sahəni əkənlər" mənasını ifadə edir. Kənd Boyunəkər yeri adlı sahənin yanında salındığına görə belə adlanıb. Toponimləri: Qurd dərəsi, Ağ düz, Qurd ölən, Daşlı yoxuş, Saqqızlı dərə, Hacı Nurzahan günbəzi, Nərgizli yeri, Boruqlu dərə, Movlan yolu. Günbəzin 1800-cü ildə inşa edilməsi güman olunur. Orta əsrlərə aid qəbiristanlıq və qəbirüstü daşlar var. Bəxtiyarlı kəndi. Bərgüşad çayının sahilində dağətəyi ərazidə yerləşir. Bu toponim özündə qızıl- başların kürdilli Bəxtiyarlı tayfasının adını əks etdirir. Bəxtiyarlı Cənub Qərbi İranda olan, yaşayan “Bəxtiyariyyə” tayfaları qrupuna aiddir. Bəxtiyarlı kəndi iki çayın: Bəxtiyarlı və Xallava-Məmmədli çaylarının əhatəsindədir. Məmmədli kəndində son dövrlərdə suyun olmaması və çoxlu zəhərli ilanların olması səbəbindən köçüb Bəxtiyarlıda sakinləşmişlər. 59 Darlar silsilə dağları kəndə xüsusi gözəllik verirdi. 1993-cü ildə kənddə 37 ev, 172 nəfər əhali olmuşdur. Məmmədli kəndinin ərazilərindən bir hissəsi Bəxtiyarlı kəndinə verilmişdir. Toponimləri: Darlar, Qarı qışlaq dərəsi, Quzey yeri, Göyərcin kahası, Quru dərə, Ardıclı quzey, Korabulaq, Daş arası, Quru dərə. Xallava çayı Bəxti- yarlı və Məmmədlini iki yerə ayırmışdır. Ermənistanda olan Məmmədli kəndi Məmmədli tayfalarının bir tirəsi idi. Cılfır. Cılfır kəndi Qubadlı rayonunda Bərgüşad silsiləsinin yamaclarında yerləşən kənddir. Bu yaşayış məntəqəsini XIX əsrin sonlarında Göyərcik kəndindən köçmüş ailələr Cılfır meşəsi adlanan ərazidə saldıqları üçün kənd də belə adlanmışdır. Azərbaycan dilinin qərb dialektində cılfır sözü "çətin keçilən, sıx kollu-koslu yer" mənasını verir. Toponimləri: Abasqulu bulağı, Pənah düzü, Qa- ranlıq bulaq, Səlkin qayası, Hüseynli yeri, Çətən qaya, Səlkin dağı və s. Çaytumas. Həkəri çayı sahilində kənd. Yaşayış məntəqəsinin keçmiş adı Tumaslı olub. Qarşılığın- dakı Dağtumas kəndidir (Cəbrayıl rayonu). Çaytu- mas toponiminin əvvəlinə çay sözü onu eyni adlı digər yaşayış məntəqəsindən fərqləndirmək üçün əlavə edilmişdir. Kənd IX əsrdə indiki Cəbrayıl 60 rayonunun Dağtumas kəndindən köçmüş ailələrin Həkəri çayının sahilində məskunlaşması nəticəsində yaranıb. Tumas (tumaslı) tayfa adıdır. Toponim tu- maslı tayfasının çay sahilində məskunlaşması ilə bu adı almışdır. Toponimləri: Yel piri, Dəvə aynaq, İbrahim kahası, İbadlar dərəsi, Bəylər dərəsi, Qəbiristanlıq dərəsi, Mal yolu, Bayram dərəsi, Köhnə kənd yeri, Humay bulağı, Nuru bulağı, Şirə arxı, Su arxı, Çinarlı, Çəpik ata, Yuat yeri, Zeynəb yeri, Xəndək bağı, Nətfə yeri, Böyük yer, Ağ yer, Səməd yeri, İydəlik, Kahalar, Şaftalı bağı. Çardaxlı. Rayon mərkəzindən 10 km dəniz sə- viyyəsindən 1150 metr hündürlükdə dağətəyi ərazidə yerləşən kənddir. Çardaxlı yaşayış məntəqəsi rayon ərazisində mövcud olmuş ən qədim kəndlərdən biridir. Çardaxlı düzünün Pəyhan adlanan ərazisində orta əsrlərə aid qəbiristanlıq, daş kitabələr, Gözətçi qalasının sökün- tüləri qalmaqdadır. Xalq etimologiyasına görə, Çar- daxlı toponimi keçmişdə orada gözətçi məntəqəsi kimi mövcud olmuş çar dağının adı ilə əlaqələn- dirilir. Çardaxlı kəndinin 1500 m-liyində Cəfərxanlar kəndi yerləşir. O kəndin əhalisi Korcalanlı kəndin- dən köçərək həmin ərazidə sakinləşmişdir. Çardaxlı adlı toponimlər Şəmkir-Çardaxlı, Tərtər-Çardaxlı, 61 Zaqatala-Çardaxlar, Ayqır dağda Təpəlik və Yaylağın adı-Çardaxlı təpəsi, Çardaxlı yaylağıdır. Türkiyədə isə Çardaxlı adlı çoxlu köylər, Qərbi Azərbaycanda Pəmbək vilayəti, Çardaxlı düzü, Çardaxlı təpəsi mövcud olmuşdur. Qızıl qaya adla- nan ərazidə köhnə kənd yerinin qalıqları bizlərə Çardaxlı kəndinin daha qədim olmasından xəbər verir. mləri: Keçi qayası, Ballı qaya, Qızıl qaya, Zaman güneyi, Həcətgə, Ayı ölən, Ehsan bulağı, Porsuq çuxuru, Səfər bulağı, Keçəl təpə, Top daş, Pəyhan, Bədi dərəsi, Əmirxanlar, Daşlı dərə, Camal yeri, Qənbər bulağı, Quru qobu, Dərə, bağ. Bu gün Beyləqan rayonu Aşağı Çəmənli kəndi ərazisində Çardaxlı abidələri və qədim kənd yeri qalmaqdadır. Çərəli kəndi. Çərəli kəndi dağlıq və dağətəyi ərazidədir. Rayon mərkəzinin cənub qərbində 13 km-də dəniz səviyyəsindən 920 m hündürlükdə yerləşir. Yaşayış məntəqəsi Sofulu tayfasına mənsub olan ailələr Çərəli adlı yerdə yurd saldıqlarına görə belə adlandırılmışdır. Bəzi tədqiqatçılara görə, toponim Çərə (Çörə (Örüş) sözündən və li şəkilçisindən ibarət olub, otlaq, örüş yeri mənasını verir. Xalq etimologiyasına görə, Çərəli toponimi Çarə edən, kömək duran, əl tutan kimi də əlaqələndirilir. Yüklə 18,54 Kb. Dostları ilə paylaş:
|