Ayələrdən açıq-aşkar görünür ki, döyüşdən qaçmaq
İslamda böyük günahlardan hesab olunur.
İmam Əli ibn Musa ər-Riza (ə) belə buyurur: «
Allah-
təala cihaddan qaçmağı ona görə haram buyurub ki,
dində
süstlüyə,
Peyğəmbər
və
imamların
proqramlarının təhqirinə səbəb olur. Müsəlmanların
döyüşdən qaçması səbəbindən düşmən cəsarətə gəlir
».
Həzrət Əli (ə) cihaddan qaçmağa münasibətini belə
bildirir: «
Heç zaman düşmən qoşununun qarşısından
qaçmadım və kimsə meydanda mənimlə üz-üzə
gəlmədi. Kim gəldisə, torpağı qanıyla sirab etdim
»
1
.
Sual 46:
Özünü peyğəmbər məscidinin sütununa
bağlayan kim idi?
Cavab:
Təfsirçilərin fikirincə, «
Bilə-bilə Allaha, onun
peyğəmbərinə və aranızdakı əmanətlərə xəyanət
etməyin
»
2
ayəsi Əbu Ləbabə haqqında nazil olmuşdu. Əbu
Ləbabə kimdir?
İmam Sadiq (ə) buyurur ki, həzrət Peyğəmbərin (s)
göstərişi ilə Mədinə yəhudilərindən bir hissəsi
itaətsizliklərinə görə, iyirmi bir gün mühasirədə saxlandılar.
Nəhayət, sülh təklif etməyə məcbur oldular. Həzrət (s)
onların xəyanətkarlığından şübhələnərək, Səd ibn Məaza
tabe olmalarını istədi. Lakin yəhudilər, Əbu Ləbabənin
hakim olmasını arzuladılar.
Peyğəmbər (s) bu təklifi qəbul edib, Əbu Ləbabəni
onların yanına göndərdi. Söhbət zamanı yəhudilər Əbu
Ləbabədən Səd ibn Məaz haqqında soruşdular. Əbu Ləbabə
boğazına işarə edərək, Səd ibn Məazı qəbul etməyin onlar
üçün ölümə bərabər olduğunu anlatdı. Əbu Ləbabənin
1
«Nurus-Səqəleyn», 2-ci cild səh.139.
2
«Ənfal» surəsi, ayə 27.
40
xəyanətindən Peyğəmbəri (s) agah edən ayə nazil oldu. Əbu
Ləbabə hələ adı çəkilən məclisdən durmamış, şeytana
uyaraq, xəyanət etdiyini anladı. Öz xəyanətindən peşman
olmuş Əbu Ləbabə, özünü peyğəmbər məscidində kəndirlə
sütuna bağlayıb, «Allah-təala tövbəmi qəbul etməsə,
ölənədək ac və susuz qalacağam», dedi. Yeddi gün, yeddi
gecə bağlı vəziyyətdə qalan Əbu Ləbabə huşunu itirəndən
sonra tövbəsi qəbul oldu. Həzrət Peyğəmbər (s) özü Əbu
Ləbabəni sütundan açdı. Bütün var-yoxunu sədəqə vermək
istəyən tövbəkara, «üçdə birini versən yetər» -deyə
buyurdu.
Sual 47:
Xümsün yarısının Bəni-Haşimə məxsus olması
ayrı-seçkilik deyilmi?
Cavab:
İslamda illik gəlirin ehtiyacdan artıq qalan
xərclənmiş hissəsindən tutulan beşdə bir vergi xüms
adlanır. İkinci bir vergi də vardır ki, konkret sahələri əhatə
edir və zəkat adlanır.
Xüms hara xərclənə bilər? İslam hökmlərinə əsasən,
xüms iki yerə bölünür: İslamın tədrisi ilə məşğul olanların
və Bəni-Haşim nəslindən olan fəqirlərin ehtiyaclarının
ödənilməsinə. Birinci hissə «beytül-mal», ikinci hissə isə
«səhmi sadat» adlanır.
Bəziləri bu fikirdədirlər ki, xümsün yarısının Bəni-
Haşimə, başqa sözlə, seyidlərə verilməsi ayrı-seçkilikdir.
Mütləq ədalətə əsaslanan bir dində, doğrudanmı,
ayrıseçkilik mümkündür? Sözsüz ki, xüms barədə şübhələr
məlumatsızlıqdan doğur.
Əvvəla, xümsün seyidlərə məxsus olan hissəsi, yalnız
imanlı və fəqir seyidlərə verilə bilər. Bəzi avamların
«novçası qızıldan olsa da, seyid xüms ala bilər» fikri
kökündən yanlışdır. İkincisi, seyid olmayanlar həm xüms,
41
həm də zəkatdan istifadə edə bilərlərsə, seyidlərin zəkatdan
istifadə etmək hüquqları yoxdur.
Üçüncüsü, seyidlərin ehtiyacı xümsün ikidə birindən
azla ödənərsə, onların payının qalan hissəsini beytül-mala
əlavə etmək olar.
Sual 48:
Müqaviləni, peymanı birtərəfli qaydada
pozmaq olarmı?
Cavab:
İslamda əhdi-peymana, müqaviləyə vəfalı
qalmağa fövqəladə əhəmiyyət verilmişdir. Hətta kafirlər və
düşmənlərlə müqaviləyə vəfasızlıq təkidlə pislənilmişdir.
Bəs «Tövbə» surəsində müşriklərlə müqavilələrin birtərəfli
qaydada ləğv olunması üçün verilmiş göstərişi necə
qiymətləndirmək olar? Uyğun surənin 7-ci və 8-ci
ayələrindən aydın olur ki, bu müqavilələrə müşriklər elə
əvvəlcədən etinasızlıq göstərirdilər.
Bir insana və ya bir millətə zorla qəbul etdirilmiş
müqaviləni və bir tərəfli qaydada pozmaq heç də
ədalətsizlik deyildir. Çünki zəifin məcbur edildiyi bir
müqavilə, özü ədalətsizlik üzərində qurulmuşdur.
Müsəlmanların uyğun müqaviləni ləğv etməsi, qəfil
zərbə məqsədi daşımamışdır. Müşriklərə dörd ay
müddətində möhlət verilmiş, götür-qoy üçün imkan
yaradılmışdır. Əgər həzrət Peyğəmbərin (s) bu işi insani
üsullara əsaslanmasaydı, Rəsuləllah bu dörd aylıq möhlətlə
düşməni yuxudan oyatmazdı.
Demək, müşrüklərlə müqavilənin birtərəfli qaydada
pozulması, bu müqavilənin ədalətsiz əsaslar üzərində
qurulması idi. Bu ədalətsiz müqavilə istisna olmaqla,
Peyğəmbər (s) kitab əhli və sair tayfalarla bağladığı bütün
müqavilələrə ömürünün sonunadək hörmətlə yanaşmışdır.
42
Sual 49:
Haram pulla məscid tikmək olarmı?
Cavab:
Şəriət hökmlərinə əsasən, heç bir şəxsin, haram
yolla qazandığı pulu xərcləmək hüququ yoxdur. «Tövbə»
surəsinin 18-ci ayəsində oxuyuruq: «
Allahın məscidlərini
yalnız Allaha və qiyamət gününə iman gətirən, namaz
qılıb zəkat verən və Allahdan başqa heç kəsdən
qorxmayanlar təmir edə bilərlər
».
Məscid tikməyin əhəmiyyəti barədə hədislər çoxdur.
Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: «
Hər kəs hətta quş yuvası
ölçüsündə olsa da məscid tikərsə, Allah-təala behiştdə
onun üçün bina ucaldar
».
Başqa bir hədisdə Həzrət (s) buyurur: «
Hər kəs
məsciddə bir çıraq yandırsa, nə qədər ki, bu çıraq
məscidi işıqlandırır, mələklər onun bağışlanmasını
diləyər
»
1
.
Məscidin abadlaşdırılması müqabilində vəd edilən
mükafatlar əslində iki dəstəyə aiddir: Bunlardan biri halal
pulla məscid binasını tikənlər, ikincisi məscidi mənəvi
cəhətdən düzgün istiqamətdə abadlaşdıranlardır. Haram
pulla məscid tikmək günah olduğu kimi, məsciddə dinlə
uyuşmayan söhbətlərə yol vermək də günahdır. Bir sözlə,
«
İlk gündən binası təqva üzərində qurulmuş məscid,
namaz qılınmağa daha layiqdir
»
2
.
Sual 50:
Üzeyir kimdir?
1
«Mühasin», səh. 57.
2
«Tövbə» surəsi, ayə 108.
43
Dostları ilə paylaş: |
