ancaq Allahdır və öz qeybini kimsəyə əyan etməz;
bəyənib seçdiyi peyğəmbərdən başqa!».
Peyğəmbərlər həm maddi, həm də mənəvi cəhətdən
cəmiyyətə rəhbərlik etməyə vəzifəli olduqlarından, onların
bir sıra biliklərə ehtiyacı labüddür. Bu sahədə qeyb
aləmindən biliyə nə qədər ehtiyacları vardırsa, o qədər də
bilirlər. Qeyb aləmindən məlumatı olmayan şəxs, öz
dövrünün rəngini alır və onun bilikləri başqa bir zaman və
şərait üçün yetərsiz olur. Buyuruqları dünya həyatının
sonunadək eyni təsirdə qalan həzrət Məhəmməd (s), heç
şübhəsiz, qeyb aləmindən xəbərdar idi. Dünyəvi rəhbərlərin
isə, yalnız öz dövrü və öz şəraitində təsirli olduğu göz
qabağındadır.
Sual 42:
Quran oxunan zaman susub, onu dinləmək
vacibdirmi?
Cavab:
Bu barədə Quranda buyurulur: «
Quran
oxunan zaman, onu dinləyin və susun ki, bəlkə rəhm
olunasınız
»
1
.
İbn Əbbas nəql edir ki, ilk əvvəllər müsəlmanlar namaz
zamanı söhbət edər, bir-birlərinə sual verərdilər. Yuxarıdakı
ayə nazil olduqdan sonra namaz zamanı əlavə danışıqlar
qadağan edildi.
Bəs başqa vaxtlar necə, Quran oxunarkən danışmaq
olarmı? Rəvayət olunur ki, imam Sadiq (ə) buyurmuşdur:
«İstər namaz vaxtı, istərsə də başqa vaxtlar Quran
oxunduğunu eşidərkən susub, onu dinləmək lazımdır».
Hətta, bəzi hədislərə əsasən, Quran oxunduğunu eşidən
pişnamaz yaxşı olar ki, ayə qurtaranadək susub, onu
dinləsin.
1
«Əraf» surəsi, ayə 204.
36
Yuxarıda deyilənlərdən aydın olur ki, Quran
oxunduğunu eşidən zaman, susmaq çox bəyənilmiş bir
işdir. Bununla belə susmaq, vacib deyildir. İslami
mənbələrdə belə bir mülahizə də vardır ki, cəmiyyət
namazında iqtida edənlərin namazın birinci və ikinci
rəkətlərində qiraət zamanı sakit dayanması uyğun ayədəki
göstərişə əsaslanır. Amma bu halda da, susmaq vacib
deyildir (İqtida edən şəxs astadan zikr edə bilər).
Sual 43:
İmanlı insanda hansı xüsusiyyətlər olmalıdır?
Cavab:
Quran ayələri və Əhli-beyt hədislərində
möminlərə məxsus bir çox sifətlər sadalanır. Biz yalnız
«Ənfal» surəsində qeyd edilmiş sifətlərdən danışacağıq:
«
Möminlər yalnız o kəslərdir ki, Allahın adı çəkiləndə
ürəkləri qorxudan titrəyər
».
Həqiqi möminlərdə üç mənəvi və iki əməli keyfiyyət
olur. Üç mənəvi xüsusiyyət məsuliyyət hissi, imanın
təkamülü və təvəkkülüdür. Demək, mömin insan Allah
qarşısında məsuliyyət hiss edir və onun buyurduğu
vəzifələrdə səhlənkarlıq göstərmir.
Möminlərin ikinci mənəvi xüsusiyyəti odur ki, Allahın
ayələri oxunduğu zaman imanları artar.
Təkamül bütün dirilərə məxsus olan xüsusiyyətdir.
Əgər insanın qəlbində iman ölməmişsə, o inkişaf etməlidir.
Diri iman isə, yalnız həqiqi möminlərin qəlbində olur.
Möminlərə məxsus üçüncü sifət, onların yalnız Allaha
təvəkkül etməsidir. Onların düşüncələri o qədər uca və
genişdir ki, zəif təbiətli insan nəslinə güvənməzlər.
Möminlərin əməli xüsusiyyətləri haqqında belə
buyurulur: «Namaz qılar və verdiyimiz ruzidən sərf
edərlər». Aydın olur ki, həqiqi möminlərin həm Allah, həm
37
də cəmiyyət qarşısında əməli vəzifələri vardır: ibadət və
xalqa yardım!
Sual 44:
Kafirlərlə ilk silahlı vuruş hansıdır?
Cavab:
Müsəlmanların kafirlərlə ilk silahlı vuruşu Bədr
döyüşüdür. Əbu Süfyan qırx nəfərlik heyət və əlli min
dinarlıq mal ilə Şamdan qayıdırdı. Həzrət Peyğəmbər (s)
düşmənin iqtisadi qüdrətini sındırmaq üçün onun əsas
sərmayəsinin toplandığı bu karvanı müsadirə etmək
qərarına gəldi. Bu qərarın ikinci əsas səbəbi, məhz bu
düşmənin işgəncələrindən Mədinəyə hicrət edən
müsəlmanların Məkkədəki itirdikləri var-dövlətlərinin geri
qaytarılması idi.
Üç yüz on üç nəfərdən ibarət müsəlman mübarizlər,
başda həzrət Peyğəmbər (s) olmaqla, karvanı izlədikləri bir
vaxt Qüreyş qoşununun hərəkəti barədə məlumat aldılar.
Peyğəmbərin (s) planları, Mədinədəki casuslar tərəfindən
Əbu Süfyana çatdırılmışdı. O da öz növbəsində Məkkəyə
atlı göndərib, karvana kömək istəmişdi. Əsas var-dövləti
karvanda olan məkkəlilər, doqquz yüz əlli döyüşçünü,
yeddi yüz dəvə və yüz atlı köməyə göndərmişdi. Qoşuna
Əbu Cəhl başçılıq edirdi. Məkkə ilə Mədinə arasındakı Bədr
məntəqəsində qoşunlar üzbə-üz gəldi. Fürsətdən istifadə
edən Əbu Süfyan, karvanla birlikdə aradan çıxdı.
Döyüşdən əvvəl, həzrət Peyğəmbər (s) düşmənə sülh
təklif etdi. Qüreyş başçılarından sülh istəyənlər olsa da,
Əbu Cəhl mane oldu.
Beləcə, hicrətin ikinci ilində Bədr məntəqəsində
müsəlmanların kafirlərlə ilk silahlı döyüşü baş verdi.
Peyğəmbərin (s) əmisi Həmzə və qoşunun ən gənc
döyüşçüsü Əli (ə) düşmənə sarsıdıcı zərbələr endirdilər.
Döyüş meydanında Qüreyş qoşununa sarı hücum çəkən
38
qum tufanı, Qüreyşin döyüş ruhiyyəsini tamam
sındırmışdı. Həzrət Peyğəmbər (s) əllərini göyə qaldırıb ərz
etdi:
«Ya Rəbb, əgər bu dəstə qətlə yetirilsə, kimsə sənə
sitayiş etməyəcək
».
Nəhayət, döyüş başa çatdı. Müsəlmanlar üç dəfə az
qüvvə ilə düşmənin güclü qoşunu üzərində gözlənilməz
qələbə çaldılar.
Sual 45:
Düşmən güclüdürsə, döyüşdən qaçmaq
olarmı?
Cavab:
Yuxarıdakı suala Quran ayələri belə cavab
verir:
«
Ey iman gətirənlər, döyüş meydanında kafirlərlə
rastlaşdığınız zaman dönüb qaçmayın
»
1
.
«
İçərinizdə iyirmi səbirli kişi olsa, min kafirə qalib
gələr
»
2
.
«
Allahın düşmənini və öz düşməninizi qorxutmaq
üçün kafirələrə qarşı bacardığınız qədər qüvvə və
döyüş atları tədarük edin
»
3
. «
Allahın izni olmayınca,
heç kəsə ölüm yoxdur
»
4
.
«
Sizin içərinizdən iki dəstə qorxaraq, geri çəkilmək
fikirinə düşmüşdü. Hansı ki, Allah onların yardımçısı
idi. Möminlər gərək Allaha təvəkkül etsinlər
»
5
.
«
...Kim belə bir gündə düşmənə arxa çevirib
qaçarsa, sözsüz ki, Allahın qəzəbinə uğramış olar.
Onun məskəni cəhənnəmdir
»
6
.
1
«Ənfal» surəsi, ayə 15.
2
«Ənfal» surəsi, ayə 65.
3
«Ənfal» surəsi, ayə 60.
4
«Ali-imran» surəsi, ayə 145.
5
«Ali-imran» surəsi, ayə 122.
6
«Ənfal» surəsi, ayə 16.
39
Dostları ilə paylaş: |
