Radyo telev zyon s nema anab L m dali lat n amer ka
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
44 gelişmektedir. Brezilya, Arjantin ve Meksika ekonomisi büyük devletler arasında sayılmaktadır. Arjantin, Şili ve Uruguay gibi ülkeler ise kişi başına düşen gelir açısından gelişmiş ülkelere yaklaşmıştır, ancak bu ekonomik veriler, halkın yaşamakta olduğu yoksulluğu açıklayamamaktadır. Latin Amerika ülkeleri, gelir dağılımında eşitsizliğin en fazla olduğu ülkelerdir ve bu durumun doğal sonucu olarak devletler ve vatandaşlarının küçük bir azınlığı zenginleşirken, halkın çoğunluğu yoksullaşmaktadır. Latin Amerika’daki gelişmiş ekonomilerin yanında, ekonomik olarak yoksul sayılabilecek ülkeler de bulunmaktadır. Latin Amerika dünyanın en yoksul bölgelerinden bazılarını içinde barındırır. Haiti ve Nikaragua kuzey yarımkürenin en yoksul ülkeleridir. Diğer Orta Amerika ülkeleri, Paraguay ve Bolivya gibi ülkeler de yine yoksul ülkeler arasında sayılabilir. Brezilya’daki sertao bölgesi de bölgesel yoksulluğun yoğunlaştığı bir bölge görünümündedir. Latin Amerika’nın tamamında kaynakların yeterli kullanılamaması ve kötü yönetimler yüzünden ekonomik değerler verimli kılınamamakta ve ülkelerin varolan zenginlikleri halka yayılamamaktadır. Ülkeler içinde, bölgeler arası eşitsizlik de çok fazla hissedilmekte ve gelir dağılımında eşitsizliğin bir başka biçimini oluşturmaktadır. Latin Amerika devletleri, yeraltı kaynakları, tarımsal olanakları ve sanayi üretimi açısından, yaşayan halkla ters orantılı bir şekilde zenginlikler barındırmaktadır. 45 Latin Amerika, yeraltı kaynakları açısından çok zengindir. Venezüella, dünyanın en büyük petrol üreticilerinden birisidir. Şili’de bakır, Bolivya’da doğalgaz zengindir. Kıtanın geri kalanında da petrol ve doğal gaz başta olmak üzere birçok maden bulunmaktadır. Latin Amerika’nın yeraltı kaynakları uzun yıllardan beri uluslararası şirketlerin kontrolü altındadır. Son 25 yılda, devletin elinde olan yeraltı madenleri de uluslararası şirketlere satılmak ya da işletme hakkını vermek koşuluyla devredilmiştir. Bunun sonucunda sanılanın aksine, yeraltı kaynaklarından kazanılan gelir azalmış ve birçok işletme kapanmıştır 5 . Latin Amerika’da tarım ve hayvancılık da çok gelişmiştir. Arjantin dünyanın en çok et ithal eden ülkesidir. Kıtanın geri kalan yerlerinde de tarım açısından çok elverişli bölgeler bulunmaktadır. Sömürgecilik zamanından beri, bölgede tarımsal sınıflar arasında uçurum bulunmaktadır. Kıtanın tamamında, bir yanda çok büyük toprak sahipleri varken diğer yanda topraksız, gelirsiz çoğunluk bulunmaktadır. Toprak dağılımındaki bu eşitsiz yapı bugüne kadar devam etmiştir. Günümüzde, birçoğu ekilmemekte olan tarımsal alanlar halen küçük bir grubun elinde bulunmaktadır. Latin Amerika’nın en büyük sorunlarından biri toprak reformudur. Bugüne kadar, Meksika devriminden başlamak üzere (Galeano, 1983: 122), onlarca kez toprak reformu çabaları olmuştur, ama devrim sonrası Küba haricinde hiçbiri başarılı olamamıştır (Hobsbawm, 1996: 411). En son Venezüella’da 2000’li yıllarda yapılan toprak reformu ise henüz sonuçları belli olmamakla beraber son toprak reformu çabasıdır. Neo-liberalizmin etkisi en çok kırsal kesimde görülürken (Petras, 5 Fernando E. Solanas, Yağma Anıları (Memoria del Saqueo, Arjantin, 2004) filminde, bu şirketlerden bazılarının hangi koşullarda satıldığını ve devletin bu durumdan ne kadar zarar ettiğini gösterir. 46 2005: 111), son 30 yılda, tarımsal üretimin yerine sanayi üretiminin tercih edilmesiyle birlikte kırsal yoksulluk daha da artmıştır. Latin Amerika’nın sanayileşmesi, 19 yüzyılda başlamıştır. Bu sanayileşme Avrupalı ve Kuzey Amerikalı şirketler tarafından olmuştur. 20. yüzyılda ise sanayi atılımları genellikle diktatörlükler zamanında gerçekleşmiştir. 1950’lerin ithal ikameci iktidarları, yerli bir sanayici sınıfı oluşturmaya çalışmışlar, ama üretime dayalı değil montajcılığa dayalı, bir burjuva sınıfı oluşmuştur. Yani, ithalatına engeller ve vergiler konan bir ürünü yurtdışından getiremediklerinden dolayı bu ürünlerin parçalarını getirip, ülke içinde montaj fabrikaları kuran komprador bir burjuvazi egemen olmuştur. Yine de 1970’lerin diktatörlükleri döneminde, Brezilya mucizesi diye anılan ve benzeri Arjantin’de de görülen bir sanayi hamlesinin varlığı söz konusudur. Sanayi sektörü de yine devlet tarafından oluşturulmuş ve zengin bir sınıf yaratmış görünümündedir. Sanayide de son 25 yılda hayli gelişme olmuştur. Örneğin, Brezilya, dünyanın en sanayileşmiş 10 ülkesi arasındadır. Devletlerin yoksulluğun ya da zenginliğinden daha önemli olan durum ise, halkın yaşamakta olduğu yoksulluktur. Bölgenin zengin ülkeleri arasında sayılabilecek, Arjantin, Uruguay, Brezilya ve Şili de dâhil olmak üzere, Latin Amerika halkları yoksulluk içinde yaşamaktadır. Bu yoksulluğun birçok sebebi ve sonucu vardır. Halkın yaşadığı yoksulluğun en temel sebebi gelir dağılımındaki eşitsizliktir. Bunun sonucu olarak, halkın küçük bir kısmı aşırı zenginleşirken, halkın çoğunluğu ise yoksulluk altında yaşamak zorunda kalmaktadır. Bunun yanı sıra ekonomik değerlerin verimli kullanılamaması, devletlerin kötü yönetimi ve adam Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|